Mới đây, Sở GD&ĐT Tp.HCM công bố dữ liệu điểm thi tuyển sinh vào lớp 10 năm học 2022-2023. Có tổng cộng hơn 92.000 bài thi Toán, Văn, Tiếng Anh dưới điểm trung bình. Trong đó, môn Toán hơn 41.700 bài (chiếm 45% tổng thí sinh); Tiếng Anh 41.600 bài (44,8%).
Theo Sở GD&ĐT Tp.HCM, đề thi môn Toán có tính phân loại cao, cấu trúc đề ổn định như những năm trước; đáp án chi tiết, rõ ràng, dễ phổ biến và thống nhất; phổ điểm ở mức ổn định như mọi năm.
Còn môn Ngoại ngữ, đề thi có tính phân hóa trình độ thí sinh; đáp án rõ ràng, khoa học; biểu điểm rõ ràng giúp cán bộ chấm thi dễ chấm; phần viết câu có thể phát sinh nhiều đáp án, hơi khó khăn cho cán bộ chấm thi khi thống nhất đáp án.
Vậy đâu là nguyên nhân dẫn đến tình trạng gần nửa thí sinh có điểm các môn Toán, Tiếng Anh thấp?
Thứ nhất, học sinh lớp 9 phải học online phòng dịch Covid-19 kéo dài cả học 1 năm học 2021-2022. Bên cạnh đó, năm học lớp 7, lớp 8 các em cũng có một thời gian gián đoạn việc học do nghỉ phòng dịch bệnh.
Thí sinh thi tuyển sinh lớp 10 tại Tp.HCM.
Mặc dù hầu hết thầy cô đều tận tình trong việc dạy học online nhưng số học sinh trung bình và yếu vẫn gặp nhiều khó khăn trở ngại, dẫn đến hụt kiến thức kéo dài từ năm lớp 8 đến lớp 9, cho nên điểm bài thi tuyển sinh của các em thấp.
Thứ hai, vẫn còn đó những học sinh có lực học yếu, kém không theo kịp bạn bè. Ở những quận nội thành, số lượng học sinh yếu kém ít hơn ngoại thành vì các em có điều kiện học tập, được phụ huynh quan tâm chu đáo hơn.
Ở những quận ngoại thành hay quận có số lượng dân nhập cư lớn như Bình Tân, phụ huynh còn gánh nặng mưu sinh, việc học của các em thường được giao khoán hết cho thầy cô nên chất lượng điểm số khó cải thiện.
Thứ ba, sở dĩ điểm thi môn Toán những năm qua thấp vì học sinh thiếu kỹ năng vận dụng kiến thức đã học để giải quyết tình huống, vấn đề thực tiễn – thường gọi là bài toán thực tế.
Thí sinh nghe phổ biến thi vào lớp 10 năm học 2022 tại Tp.HCM.
Thứ tư, trong quá trình làm bài rất nhiều học sinh gặp sai sót, ví như làm thiếu ý ở các bước, lập luận sơ sài, quên đổi đơn vị… mặc dù đáp án đúng nhưng vẫn bị trừ điểm.
Thứ năm, năm học này giáo viên gặp rất nhiều khó khăn vì học sinh học trước quên sau. Có những kiến thức cơ bản ở các lớp dưới các em quên sạch, thầy cô rất vất vả vừa dạy kiến thức mới vừa ôn kiến thức cũ nên học sinh thi điểm yếu đã được dự đoán trước. Trường nào dạy học 2 buổi thì học sinh có lợi thế hơn vì các em được học tăng tiết. Còn trường nào học 1 buổi thì thầy cô chỉ dạy những phạm vi kiến thức cơ bản nhất, đòi hỏi học sinh phải có ý thức tự học mới tiến bộ.
Thứ năm, có tình trạng giáo viên giữa các quận huyện đánh giá điểm kiểm tra không đều tay cũng ảnh hưởng đến tâm lý học tập học sinh. Chẳng hạn, giáo viên đánh giá khắt khe thì học sinh biết sợ, biết cố gắng, còn ngược lại thì các em chủ quan.
Thứ sáu, vẫn còn giáo viên giảng dạy trên lớp chưa nhiệt tình, chỉ dạy cho hết tiết rồi về cũng tác động rất lớn tâm lý học sinh. Có thầy cô dạy sơ sài để lôi kéo học sinh học thêm, chuyện này không hiếm gặp.
Nhìn chung, nếu thầy cô yếu chuyên môn, không chịu thay đổi phương pháp, thiếu kỹ năng thực tế và trải nghiệm, còn học sinh không biết cách tự học thì rất khó để thay đổi điểm số môn Toán và Tiếng Anh theo hướng tốt hơn.
Thạc sỹ Phan Thế Hoài (giáo viên tại TP.HCM)
