Tránh

Tránh "lún sâu vào bẫy gia công, lắp ráp" trong thu hút FDI

Phạm Hồng Nhung
Thứ 3, 25/10/2022 | 15:08
0
Để tận dụng triệt để cơ hội, việc tăng cường nhận thức, tuyên truyền và đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu tác động của EVFTA đối với FDI là vô cùng quan trọng.

Tại buổi toạ đàm "FDI của EU vào Việt Nam trong bối cảnh thực thi EVFTA và EVIPA” của Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR) diễn ra ngày 25/10, VEPR cho biết tổng số dự án FDI đăng ký mới, tổng giá giá trị FDI đăng ký và FDI thực hiện có xu hướng tăng đều qua các thời kỳ với những biến động nhỏ trong ngắn hạn. Từ đầu năm 2020 đến nay, sự biến động lớn trong nền kinh tế thế giới do sự lây lan của đại dịch Covid-19 làm lượng FDI đăng ký vào Việt Nam giảm đáng kể.

Tuy nhiên, điểm tích cực trong bức tranh FDI tại Việt Nam là lượng vốn thực hiện có xu hướng tăng lên. Phân tích theo ngành, FDI vào Việt Nam chủ yếu tập trung nhiều nhất vào lĩnh vực công nghiệp chế biến chế tạo (khai thác nguồn lao động giá rẻ), và ngành bất động sản (khai thác nguồn tài nguyên thiên nhiên).

Theo số liệu từ Bộ Kế hoạch và Đầu tư, lũy kế đến tháng 8/2022, Hàn Quốc là nhà đầu tư lớn nhất tại Việt Nam; tiếp theo là Singapore, Nhật Bản. Bên cạnh các quốc gia châu Á, các doanh nghiệp đến từ nước phương Tây cũng dần dịch chuyển đầu tư của họ tới Việt Nam. Các quốc gia cần kể tới bao gồm Hà Lan, Hoa Kỳ, Anh, Úc, Pháp, Canada, Đức, Thuỵ Sỹ,…

Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) và Hiệp định Bảo hộ Đầu tư (EVIPA) được đàm phán giữa bối cảnh quan hệ song phương Việt Nam - EU ngày càng phát triển, đặc biệt trong lĩnh vực kinh tế - thương mại - đầu tư. EVFTA và EVIPA được kỳ vọng trở thành cú huých đối với cả thương mại và đầu tư của Việt Nam, qua đó mở rộng cơ hội giúp Việt Nam trở thành trung tâm sản xuất tại khu vực.

Kinh tế vĩ mô - Tránh 'lún sâu vào bẫy gia công, lắp ráp' trong thu hút FDI

Điểm số thành phần của chỉ số Tự do Kinh tế ở Việt Nam (2019-2022) (Nguồn: The Heritage Foundation và The Wall Street Journal (2022).

Về cơ hội EVFTA, EVIPA đối với FDI của EU vào Việt Nam trong bối cảnh mới, VEPR cho rằng, những cam kết thương mại trong hiệp định sẽ mang lại cho Việt Nam cơ hội tăng quy mô FDI do những cam kết về cắt giảm thuế quan. Đồng thời, qua hiệp định, doanh nghiệp EU có thể tiếp cận thị trường Việt Nam, cũng như thị trường ASEAN và tăng quy mô FDI vào Việt Nam.

Ngoài ra, việc sớm ký FTA với EU sẽ mang lại lợi thế cạnh tranh cho Việt Nam trong việc thu hút FDI. Việc thực hiện EVFTA, EVIPA cùng với những cam kết về mở cửa thị trường hàng hóa, dịch vụ, đầu tư sẽ tạo môi trường thuận lợi để Việt Nam đẩy mạnh thu hút đầu tư trong một số lĩnh vực mà EU có thế mạnh. Quan trọng hơn, VEPR nhấn mạnh, việc thực thi EVFTA, EVIPA sẽ là động lực và yêu cầu để Việt Nam cải cách thể chế và khung pháp lý, cải thiện môi trường kinh doanh, tạo điều kiện đầu tư thuận lợi và an toàn hơn cho các nhà đầu tư.

Kinh tế vĩ mô - Tránh 'lún sâu vào bẫy gia công, lắp ráp' trong thu hút FDI (Hình 2).

Những nhân tố kìm hãm năng lực cạnh tranh 4.0 của Việt Nam (Nguồn: WEF (2019).

Bên cạnh những thuận lợi mang lại, nhóm nghiên cứu của VEPR gồm TS. Nguyễn Thị Thanh Mai và TS. Nguyễn Thị Vũ Hà cũng đề cập đến những thách thức đối với hoạt động thu hút vốn FDI từ EU vào Việt Nam.

EVFTA, EVIPA chỉ là một trong những điều kiện để thu hút nhà đầu tư EU và Việt Nam, rủi ro từ bối cảnh mới có thể làm suy yếu tâm lý kinh doanh của các nhà đầu tư toàn cầu nói chung và các nhà đầu tư từ EU.

Các chuyên gia cho rằng, FTAs thế hệ mới đòi hỏi việc tiếp tục hoàn thiện thể chế, chính sách, pháp luật, bởi Việt Nam còn nhiều hạn chế và chưa đáp ứng được yêu cầu của nhà đầu tư EU. Thêm vào đó, do những hạn chế trong yếu tố nguồn lực, Việt Nam có nguy cơ trở thành điểm đến của các dự án FDI chất lượng thấp.

"Nước ta có thể bị lún sâu vào bẫy gia công, lắp ráp và vị thế bất lợi trong chuỗi cung ứng toàn cầu do trình độ công nghệ còn thấp, chất lượng lao động chưa cao. Đồng thời, do quy định môi trường chưa chặt chẽ, năng lực quản lý và giám sát ảnh hưởng môi trường của dự án", nhóm chuyên gia của VEPR cho biết.

Do đó, để tận dụng triệt để cơ hội EVFTA mang lại, việc tăng cường nhận thức, tuyên truyền và đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu tác động của EVFTA đối với FDI là vô cùng quan trọng. Điều này giúp Nhà nước, doanh nghiệp và người dân có hiểu biết cặn kẽ về các tác động của EVFTA, từ đó có sự chuẩn bị kỹ càng về chính sách, chiến lược, điều chỉnh hoạt động,…, VEPR nhấn mạnh.

Đồng thời đặt ra các giải pháp cải cách như: bảo đảm quyền tài sản; cải cách về điều kiện kinh doanh, sửa đổi các quy định về đầu tư, đất đai, xây dựng, tài nguyên và môi trường; và nâng cao hiệu lực, hiệu quả thực thi các quy định, chính sách.

Trong đó, chú trọng cải thiện môi trường kinh doanh và cải cách thị trường tài chính để thu hút nhanh chóng và sử dụng có hiệu quả cả vốn trong nước và vốn nước ngoài.

Chính phủ cần phải hoàn thiện hơn các loại hình dịch vụ tư vấn và tạo thuận lợi đầu tư để làm cho quá trình kinh doanh của doanh nghiệp tại Việt Nam dễ dàng hơn với chi phí thấp hơn.

Cuối cùng, nghiên cứu của VEPR cũng lưu ý, việc đào tạo nguồn nhân lực và nâng cao chất lượng cơ sở hạ tầng là rất cấp thiết tại thời điểm hiện tại để sẵn sàng thu hút các doanh nghiệp EU đầu tư vào Việt Nam.

90% doanh nghiệp FDI đạt hiệu quả kinh doanh ở mức trung bình và cao

Thứ 7, 17/09/2022 | 11:02
Đây là một trong những kết quả khảo sát ghi nhận kết quả tích cực về sản xuất kinh doanh của các nhà đầu tư nước ngoài tại Việt Nam do Bộ KH&ĐT phối hợp thực hiện.

Dòng vốn FDI vào ASEAN: Việt Nam vươn lên thành thị trường nổi bật

Thứ 4, 29/06/2022 | 13:16
Việt Nam và Indonesia là thị trường nhận nhiều FDI nhất ASEAN, trong đó Việt Nam là trung tâm sản xuất công nghệ còn Indonesia tập trung vào chuỗi cung ứng xe điện.

Việt Nam hút hơn 14 tỷ USD vốn FDI trong 6 tháng đầu năm

Thứ 3, 28/06/2022 | 17:08
6 tháng đầu năm, tổng vốn FDI đăng ký cấp mới, điều chỉnh và vốn góp mua cổ phần đạt trên 14 tỷ USD, giảm gần 9% so với cùng kỳ 2021.
Cùng tác giả

Áp lực bán hạ nhiệt, cổ phiếu chứng khoán chuyển hướng tăng mạnh

Thứ 6, 27/10/2023 | 15:36
Lực bán tháo đã giảm với tổng giá trị khớp lệnh trong phiên đạt 15.629 tỷ đồng, giảm 43% so với phiên trước, trong đó riêng sàn HoSE đạt 13.700 tỷ đồng, giảm 40%.

Lăng kính chứng khoán 27/10: Rủi ro mở rộng nhịp điều chỉnh vẫn còn

Thứ 6, 27/10/2023 | 06:00
Nhà đầu tư nên duy trì thận trọng, tránh bắt đáy, và tận dụng các nhịp hồi kỹ thuật để cơ cấu lại danh mục trong giai đoạn hiện tại.

Cổ phiếu nhà Vingroup kéo toàn thị trường lao dốc

Thứ 5, 26/10/2023 | 15:37
Kết thúc phiên giao dịch ngày 26/10, VN-Index giảm 46,21 điểm, tương đương 4,19% xuống 1.055 điểm. Toàn sàn có 24 mã tăng, 505 mã giảm và 114 mã giảm kịch biên độ.

Lăng kính chứng khoán 26/10: Thị trường khó bứt phá khỏi mốc 1.100 điểm

Thứ 5, 26/10/2023 | 06:00
Nhà đầu tư vẫn cần thận trọng và quan sát diễn biến cung cầu để đánh giá lại thị trường, tạm thời cân nhắc khả năng hồi phục của thị trường để cơ cấu danh mục.

Thị trường lình xình, VN-Index không thoát nổi 1.100 điểm

Thứ 4, 25/10/2023 | 15:42
Thị trường tăng điểm trong phiên sáng nhưng vẫn đuối sức vào cuối phiên chiều, thanh khoản heo hút khiến VN-Index gặp lực cản mạnh tại ngưỡng kháng cự 1.100 điểm.
Cùng chuyên mục

Quy hoạch Bà Rịa-Vũng Tàu: Thu hút đầu tư 4 nhóm ngành kinh tế trụ cột

Thứ 5, 28/03/2024 | 19:15
Chiều ngày 28/3, UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu tổ chức họp báo thông tin về hội nghị triển khai quy hoạch và xúc tiến đầu tư tỉnh, sẽ diễn ra vào ngày 30/3 tới.

Xử nghiêm doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu không xuất hóa đơn điện tử

Thứ 5, 28/03/2024 | 19:13
Bộ trưởng Công Thương yêu cầu các QLTT các tỉnh chủ động, xử lý nghiêm các trường hợp kinh doanh xăng dầu không thực hiện đúng quy định về hóa đơn điện tử.

Vấn đề tài chính "ngáng đường" doanh nghiệp khi xây dựng KCN bền vững

Thứ 5, 28/03/2024 | 14:46
Để xây dựng một KCN bền vững, các doanh nghiệp đang phải đối mặt với nhiều thách thức, trong đó nguồn vốn và tài chính là vấn đề nan giải.

"Nhiều địa phương Australia muốn tiếp nhận đầu tư từ Việt Nam"

Thứ 5, 28/03/2024 | 11:19
Theo lãnh đạo Cục Đầu tư nước ngoài, hiện Chính phủ cũng như các chính quyền địa phương Australia đang muốn tiếp nhận đầu tư từ Việt Nam, đặc biệt là Bắc Australia.

Xuất siêu nông lâm thủy sản tăng gần 97% trong quý I/2024

Thứ 5, 28/03/2024 | 10:54
Tính chung 3 tháng đầu năm, ngành nông nghiệp ghi nhận 4 mặt hàng có giá trị xuất khẩu trên 1 tỷ USD, bao gồm: Gỗ, rau quả, gạo và cà phê.
     
Nổi bật trong ngày

Từ ngày 15/5, giá điện sẽ được EVN điều chỉnh 3 tháng một lần

Thứ 4, 27/03/2024 | 10:05
Theo Quyết định 05/2024, khi giá bán điện bình quân tăng từ 3% trở lên thì giá điện được phép điều chỉnh tăng. Thời gian điều chỉnh tối thiểu 3 tháng một lần.

Xuất siêu nông lâm thủy sản tăng gần 97% trong quý I/2024

Thứ 5, 28/03/2024 | 10:54
Tính chung 3 tháng đầu năm, ngành nông nghiệp ghi nhận 4 mặt hàng có giá trị xuất khẩu trên 1 tỷ USD, bao gồm: Gỗ, rau quả, gạo và cà phê.

Quy hoạch Bà Rịa-Vũng Tàu: Thu hút đầu tư 4 nhóm ngành kinh tế trụ cột

Thứ 5, 28/03/2024 | 19:15
Chiều ngày 28/3, UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu tổ chức họp báo thông tin về hội nghị triển khai quy hoạch và xúc tiến đầu tư tỉnh, sẽ diễn ra vào ngày 30/3 tới.

Giá vàng 28/3: Vàng SJC vượt mốc 81 triệu đồng/lượng

Thứ 5, 28/03/2024 | 09:50
Giá vàng SJC tiếp tục đi lên phiên sáng nay, nhiều nơi đã vượt qua mốc 81 triệu đồng mỗi lượng.

Vấn đề tài chính "ngáng đường" doanh nghiệp khi xây dựng KCN bền vững

Thứ 5, 28/03/2024 | 14:46
Để xây dựng một KCN bền vững, các doanh nghiệp đang phải đối mặt với nhiều thách thức, trong đó nguồn vốn và tài chính là vấn đề nan giải.