Chiều ngày 07/6/2021, tại Thành phố Trùng Khánh, Trung Quốc, đã diễn ra Hội nghị đặc biệt Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN-Trung Quốc nhân kỷ niệm 30 năm quan hệ đối tác (1991-2021). Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn dẫn đầu đoàn Việt Nam tham dự Hội nghị. Đây là Hội nghị trực tiếp đầu tiên ở cấp Bộ trưởng Ngoại giao được ASEAN tổ chức sau khi dịch bệnh COVID-19 bùng phát.
Chia sẻ đánh giá tích cực về những phát triển đầy ý nghĩa trong 3 thập kỷ qua, các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN và Uỷ viên Quốc vụ, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị khẳng định lại cam kết cao của cả hai bên coi trọng và cùng nỗ lực thúc đẩy quan hệ đối tác chiến lược ASEAN và Trung Quốc ngày càng phát triển, trên cơ sở cùng có lợi, tôn trọng và hiểu biết lẫn nhau, đóng góp cho hoà bình, ổn định và phát triển thịnh vượng ở khu vực cũng như trên thế giới.
Hội nghị ghi nhận thông qua trao đổi, tiếp xúc tích cực ở các cấp và phối hợp hiệu quả tại các cơ chế đối thoại và hợp tác khu vực do ASEAN chủ trì, tin cậy chính trị được củng cố, quan hệ láng giềng hữu nghị được vun đắp. Hợp tác kinh tế chứng kiến những tiến triển hết sức năng động. Kim ngạch thương mại hai chiều trong 30 năm tăng tới 80 lần, đưa Trung Quốc và ASEAN trở thành đối tác thương mại số 1 của nhau. Trải rộng trên các lĩnh vực từ đầu tư, kết nối, phát triển kinh tế số, đổi mới sáng tạo… đến trao đổi văn hoá, giao lưu nhân dân, hợp tác phát triển, ứng phó các thách thức xuyên quốc gia, hợp tác giữa ASEAN và Trung Quốc đều chứng kiến những kết quả rất đáng khích lệ.
Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn dẫn đầu đoàn Việt Nam tham dự Hội nghị.
Các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN nhận định quan hệ đối tác ASEAN-Trung Quốc là một trong những mối quan hệ đối tác năng động, thực chất và hiệu quả nhất của ASEAN. ASEAN cũng đánh giá cao hợp tác kịp thời, hiệu quả của Trung Quốc trong các giai đoạn khó khăn, thử thách, nhất là trong ứng phó đại dịch COVID-19.
Đối với Trung Quốc, Uỷ viên Quốc vụ, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị nhấn mạnh ASEAN luôn là ưu tiên cao trong chính sách đối ngoại của Trung Quốc. Trung Quốc nhất quán coi trọng quan hệ láng giềng hữu nghị và hợp tác cùng có lợi với ASEAN, mong muốn đưa quan hệ đối tác chiến lược với ASEAN lên tầm cao mới, ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực.
Hướng về tương lai, các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN và Trung Quốc chia sẻ nhiều định hướng phát triển quan trọng cho quan hệ hai bên, trong đó nhất trí dành ưu tiên cao đẩy mạnh hợp tác kiểm soát COVID-19, thúc đẩy phục hồi. Trung Quốc khẳng định tiếp tục đẩy mạnh cung cấp vaccine cho các nước ASEAN, hỗ trợ ASEAN nâng cao năng lực nghiên cứu, phát triển, sản xuất và phân phối vaccine.
Trung Quốc đồng thời sẽ tích cực hợp tác với ASEAN thúc đẩy phục hồi thông qua triển khai Khung phục hồi tổng thể ASEAN, thuận lợi hoá thương mại-đầu tư, tận dụng hiệu quả Hiệp định thương mại tự do ASEAN-Trung Quốc (ACFTA), sớm đưa Hiệp định RCEP vào hiệu lực. Hai bên sẽ tiếp tục mở rộng hợp tác phát triển bền vững theo tinh thần chủ đề hợp tác năm 2021 giữa ASEAN và Trung Quốc.
Để thiết thực kỷ niệm 30 năm quan hệ đối tác, ASEAN và Trung Quốc nhất trí phối hợp chặt chẽ triển khai hiệu quả các hoạt động kỷ niệm giữa hai bên, chuẩn bị các kết quả tốt nhất cho Hội nghị Cấp cao kỷ niệm ASEAN-Trung Quốc vào cuối năm 2021.
Trao đổi về các vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm, Hội nghị khẳng định duy trì môi trường hoà bình, an ninh, ổn định ở khu vực, trong đó có ở Biển Đông, là quan tâm và lợi ích chung của cả ASEAN và Trung Quốc. Các Bộ trưởng hoan nghênh Cuộc họp các Quan chức Cao cấp ASEAN-Trung Quốc về triển khai DOC lần thứ 19 diễn ra ngay trước thềm Hội nghị Bộ trưởng. Các Bộ trưởng cam kết tiếp tục thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố Ứng xử giữa các Bên ở Biển Đông (DOC), nối lại tiến trình đàm phán xây dựng Bộ Quy tắc Ứng xử COC hiệu quả, thực chất, phù hợp với luật pháp quốc tế và UNCLOS 1982.
Về tình hình Myanmar, Trung Quốc hoan nghênh kết quả Hội nghị các Nhà Lãnh đạo ASEAN ngày 24/4/2021, ủng hộ vai trò của ASEAN trong thúc đẩy đối thoại, hòa giải, hỗ trợ Myanmar tìm giải pháp ổn định tình hình.
Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn khẳng định những thành quả đạt được trong 30 năm qua đã minh chứng cho quan hệ đối tác bền vững, tin cậy và cùng có lợi giữa ASEAN và Trung Quốc. Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh hướng về tương lai, Việt Nam sẽ tích cực cùng các nước ASEAN và Trung Quốc tăng cường đối thoại chính trị, nâng cao hiểu biết, tin cậy và tôn trọng lẫn nhau, đẩy mạnh hợp tác toàn diện, đưa quan hệ hai bên trở thành hình mẫu của quan hệ đối tác ổn định và bền vững giữa các nước láng giềng.
Về tình hình thế giới và khu vực, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn đề cao tầm quan trọng của nỗ lực giữa ASEAN và Trung Quốc duy trì môi trường hòa bình, an ninh, ổn định, thượng tôn pháp luật ở khu vực, thông qua hành động có trách nhiệm và hợp tác thiện chí, kiềm chế, giải quyết hoà bình các tranh chấp, khác biệt. Bộ trưởng khẳng định Việt Nam sẽ tiếp tục cùng các nước ASEAN và Trung Quốc triển khai đầy đủ, hiệu quả Tuyên bố DOC và xây dựng Bộ Quy tắc Ứng xử ở Biển Đông (COC) hiệu lực, hiệu quả, phù hợp với luật pháp quốc tế và UNCLOS năm 1982.
Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn chia sẻ cùng là thành viên trong Cộng đồng ASEAN, các nước ASEAN sẽ tiếp tục hỗ trợ Myanmar tìm ra giải pháp lâu dài để ổn định tình hình, đảm bảo an toàn và bình ổn cuộc sống người dân; mong muốn Trung Quốc tích cực ủng hộ nỗ lực này của ASEAN.
