Theo quy định tại Điều 45 Luật Viên chức hiện đang còn hiệu lực, viên chức chỉ được hưởng trợ cấp thôi việc, trợ cấp mất việc làm hoặc chế độ bảo hiểm thất nghiệp khi chấm dứt hợp đồng lao động trừ 3 trường hợp sau:
- Bị buộc thôi việc
- Đơn phương chấm dứt hợp đồng làm việc nhưng không thông báo bằng văn bản trước ít nhất 30 ngày khi gia đình hoặc bản thân có hoàn cảnh khó khăn không thể tiếp tục thực hiện hợp đồng; Không được trả lương đầy đủ nhưng không báo trước ít nhất 3 ngày…
- Chấm dứt hợp đồng làm việc khi được bổ nhiệm giữ chức vụ quy định là công chức hoặc có quyết định nghỉ hưu.
Do đó, hiện nay, viên chức chỉ được hưởng trợ cấp thôi việc khi chấm dứt hợp đồng lao động theo quy định nêu trên.
Tuy nhiên, khi Luật Viên chức sửa đổi chính thức có hiệu lực từ 1/7/2020 sắp tới đây, quy định về chế độ trợ cấp thôi việc của viên chức có nhiều thay đổi theo hướng cụ thể, chi tiết hơn, tạo điều kiện thuận lợi cho viên chức áp dụng vào thực tiễn.
Theo đó, bổ sung những trường hợp viên chức được hưởng trợ cấp thôi việc, trợ cấp mất việc làm hoặc chế độ bảo hiểm theo quy định của pháp luật về lao động và pháp luật về bảo hiểm bao gồm:
- Đơn vị sự nghiệp công lập đơn phương chấm dứt hợp đồng làm việc với viên chức.
- Hết thời hạn của hợp đồng nhưng người sử dụng lao động không ký tiếp hợp đồng làm việc.
- Viên chức đơn phương chấm dứt hợp đồng do ốm đau, bị tai nạn đã điều trị 06 tháng liên tục.
- Viên chức đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động khi không được bố trí đúng vị trí việc làm, địa điểm làm việc cũng như các điều kiện làm việc đã thỏa thuận trong hợp đồng; không được trả lương đầy đủ hoặc đúng hạn; Bị ngược đãi, cưỡng bức lao động…
Để được giải quyết thôi việc, viên chức có nguyện vọng phải gửi văn bản đến người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập.
Trong thời hạn 20 ngày làm việc kể từ ngày nhận đơn, nếu đồng ý thì viên chức sẽ nhận được quyết định chấm dứt hợp đồng làm việc. Ngược lại, viên chức sẽ nhận được văn bản trả lời với lý do không đồng ý cho thôi việc.
Đồng thời, Luật cán bộ, công chức và Luật Viên chức sửa đổi 2019 còn bổ sung quy định xử lý đối với hợp đồng làm việc xác định thời hạn hết hạn.
Cụ thể trước khi hết hạn hợp đồng làm việc 60 ngày, người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập ký kết tiếp hoặc chấm dứt hợp đồng làm việc với viên chức.
Trường hợp đơn vị sự nghiệp công lập còn nhu cầu, viên chức đáp ứng đầy đủ các yêu cầu theo quy định của pháp luật thì người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập phải ký kết tiếp hợp đồng làm việc với viên chức.
Trường hợp không ký kết tiếp hợp đồng làm việc với viên chức thì người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập phải nêu rõ lý do bằng văn bản.
Hoàng Mai