Hành trình khởi nghiệp của thầy giáo nghèo
Hàng chục năm trước, ông Rô Khen (ngụ thôn 1, xã Pờ Tó, huyện Ia Pa, tỉnh Gia Lai) từng là giáo viên mang sứ mệnh gieo chữ, thay đổi nhận thức của người dân vùng khó. Thế nhưng, với đồng lương ít ỏi không đủ trang trải cuộc sống, ông buộc phải rời bục giảng để tìm hướng phát triển kinh tế.
Không ngại gian khó, bằng ý chí vươn lên và tinh thần học hỏi không ngừng, ông từng bước gây dựng mô hình sản xuất nông nghiệp hiệu quả. Ở tuổi 62, ông sở hữu 30 ha đất (gồm 10 ha lúa nước, 20 ha mía), 40 con bò, nhiều máy móc nông nghiệp hiện đại, và thu về lợi nhuận hơn 2 tỷ đồng mỗi năm.
Ở cái tuổi 62, ông Khen sở hữu 30ha đất, trong đó có 10ha lúa nước, 20ha mía, 40 con bò cùng nhiều loại máy móc phục vụ sản xuất nông nghiệp như máy xới, máy cày, xe công nông.
Từ trụ sở UBND xã Pờ Tó nhìn về thôn 1, ai cũng dễ dàng nhận ra ngôi nhà gỗ ba tầng nổi bật giữa vùng quê nghèo – đó là nhà ông Rô Khen. Căn nhà vừa mang nét truyền thống của người Jrai, vừa toát lên vẻ khang trang, bền vững như chính con người ông.
Không chỉ làm giàu cho bản thân, ông Rô Khen còn lan tỏa nghĩa tình bằng việc giúp đỡ người nghèo cây, con giống, chia sẻ kinh nghiệm sản xuất, sẵn sàng hỗ trợ khi cần mà không toan tính.
Một cán bộ xã Pờ Tó chia sẻ: “Ở đây, ai cũng biết ông Khen. Không chỉ vì ông là tỷ phú, mà bởi ông sống chan hòa, thương bà con, ai cần giúp là ông sẵn lòng".
Căn nhà gỗ khang trang của gia đình ông Khen.
Ngồi trước hiên nhà, ông Khen lặng lẽ nhớ về tuổi thơ gian khó ở vùng đất từng được gọi là “hốc Pờ Tó” – nơi nghèo đói và lạc hậu từng là cái bóng phủ dài suốt Tây Nguyên thập niên 60.
Ông Rô Khen kể, ngày ấy bữa cơm gia đình chỉ toàn rau rừng, củ mì. Với cha mẹ ông, cái chữ là điều xa vời – “bụng còn chưa no, học để làm gì?”. Nhưng ngược lại, cậu bé Khen lại nuôi trong mình khát khao được đến trường. Ông từng trốn bố mẹ đi học, nhiều lần bị phạt, không cho ăn cơm, thậm chí phải tìm sang nhà bác, nhà chú xin ở nhờ để tiếp tục được học chữ.
Sau 9 năm kiên trì đèn sách, ông được tạo điều kiện theo học lớp cấp tốc và trở thành người thầy đầu tiên đi xóa mù chữ cho bà con trong xã. Năm 1979, ông chính thức bước lên bục giảng tại trường cấp I xã Pờ Tó.
Thắp sáng niềm tin nơi vùng đất khó
Trong ký ức của người thầy già, những ngày đầu đứng lớp là chuỗi ngày gian khó không thể quên. Mức lương giáo viên lúc ấy chỉ tương đương 6kg lương thực mỗi tháng, nhưng ông vẫn kiên trì bám lớp. Sáng dạy học, chiều lên rẫy khai hoang, tối lại thắp đèn dạy xóa mù chữ cho bà con.
Gần 10 năm miệt mài gieo chữ, đến khi vợ sinh con đầu lòng, ông đành gác lại giấc mơ đứng lớp để lo mưu sinh. Ông Khen trải lòng: “Buồn và thương học trò lắm, nhưng không còn lựa chọn. Nhiều đêm lật lại giáo án cũ, nước mắt rơi, rồi lại bị kéo về thực tại bởi tiếng con khóc vì đói, mình buộc phải quyết tâm đổi đời”.
Ông mang những kiến thức học được áp dụng vào trồng trọt, chăn nuôi, dồn hết tâm lực gây dựng kinh tế gia đình. Đó không chỉ là sự thay đổi hướng đi, mà là hành trình vượt nghịch cảnh, tạo nên câu chuyện thành công đầy cảm hứng của ông hôm nay.
Sở hữu trong tay hàng chục ha đất, ông Khen tạo điều kiện cho những người làng có hoàn cảnh khó khăn mượn đất, máy móc để canh tác, nhờ vậy nhiều hộ vươn lên thoát nghèo.
Không chỉ nỗ lực thoát nghèo cho riêng mình, ông còn âm thầm giúp đỡ nhiều hộ dân khác vươn lên. Khi thấy bà con còn bỡ ngỡ trong làm ăn, ông sẵn sàng cho mượn đất, chia sẻ máy móc và truyền đạt kỹ thuật trồng trọt, chăn nuôi mà ông tích lũy qua năm tháng. Nhờ đó, nhiều gia đình nghèo dần thay đổi cuộc sống.
Bà Kpă H’Chơi, người cùng thôn, xúc động nói: "Nhà tôi nghèo lắm, ngày xưa không có nổi cái cày.
Ông Khen không chỉ cho mượn máy cày mà còn dạy tôi cách ươm giống, chăm cây. Nhờ ông, giờ gia đình tôi đã mua thêm đất, con cái được đến trường, xây được nhà mới, cuộc sống khấm khá hơn nhiều".
Vợ chồng Kpă Buon trước đây chỉ sống lay lắt với vài sào ruộng cạn, nhưng nay đã mở rộng thêm 3 ha trồng mía, tất cả đều bắt đầu từ sự giúp đỡ tận tình của ông Khen.
Với những đóng góp to lớn của mình, ông Khen đã 2 lần được Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai tặng bằng khen vì có thành tích xuất sắc trong phát triển kinh tế, góp phần vào sự nghiệp xây dựng và phát triển tỉnh nhà.
Ông Nguyễn Quốc Việt, Chủ tịch UBND xã Pờ Tó, chia sẻ với Người Đưa Tin: "Từ một thầy giáo phải rời bục giảng vì cơm áo gạo tiền, ông Rô Khen đã trở thành người nông dân tiên phong khởi nghiệp thành công. Ông là người dám nghĩ, dám làm, dám thay đổi và luôn hết mình vì cộng đồng".
Ông Việt thông tin, ông Khen đã 2 lần nhận bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai vì thành tích phát triển kinh tế giai đoạn 2003-2006 và 2019-2024. Năm 2022, ông được Trung ương Hội Nông dân Việt Nam trao giấy chứng nhận và bằng khen cho thành tích xuất sắc trong phong trào nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi giai đoạn 2017-2022.
