NSND Minh Thu mê chèo từ trong bụng mẹ
NSND Minh Thu sinh năm 1961, quê ở Bắc Ninh trong gia đình có truyền thống nghệ thuật chèo, NSND Minh Thu là con gái "vua hề chèo" - NSND Mạnh Tuấn. Minh Thu nói rằng mình mê chèo từ khi còn trong bụng mẹ.
Nhan sắc NSND Minh Thu còn trẻ.
"Âm nhạc chèo thấm vào trong máu tôi từ lúc còn nằm trong bụng mẹ. Từ trong nôi, lại ở ngay trong khu tập thể nhà hát chèo, bên này là nhà và bên này là hội trường tập các cô chú, cho nên lúc nào tôi cũng ăn, ngủ với chèo", NSND Minh Thu chia sẻ trong Lời tự sự. Sau đó, nữ nghệ sĩ đi hát chèo từ năm 14 tuổi và kết duyên với chèo.
Ảnh hưởng người cha không chỉ dừng lại ở việc truyền dạy kỹ thuật mà còn nguồn cảm hứng vô tận. Thay vì cảm thấy áp lực khi là con một nghệ sĩ nổi tiếng, Minh Thu lại luôn tự hào và biết ơn. Những kỷ niệm cùng cha trên sân khấu vẫn khiến bà nhớ mãi.
NSND Minh Thu
Gia đình NSND Mạnh Tuấn không chỉ có 1 mà có tới 7 người con. Có một điều như định mệnh là cha mẹ NSND Minh Thu say chèo, các anh chị em của Thu Minh cũng say chèo và đặc biệt đều bộc lộ năng khiếu ngay từ khi còn rất nhỏ.
Là con nhà nòi, NSND Minh Thu luôn ý thức rằng đã học là học cho kỹ, cho chuyên sâu, học bất kỳ ai. Thậm chí, bà học cả hát dân ca, xẩm, quan họ và ở loại hình nào cũng đạt đỉnh cao. Lúc còn công tác ở Nhà hát Chèo Việt Nam, bà vừa là diễn viên vừa làm công tác giảng dạy. Nhờ tay nghề vững, nữ nghệ sĩ gạo cội thường xuyên được mời đi dựng vở cho nhiều đoàn chèo các tỉnh.
40 tuổi hóa thân thành bà già 80 tuổi khiến khán giả không nhận ra
Khi chính thức vào học chèo tại khóa 1973-1977, Minh Thu được học với đội ngũ thầy cô đều những nghệ nhân hàng đầu. Thầy Trần Bảng - Giám đốc Nhà hát Chèo lúc bấy giờ, áp dụng phương pháp dạy độc đáo, không "bắt tay chỉ ngón" mà bắt học sinh phải tự tư duy.
Quá trình học chèo không hề dễ dàng. NSND Minh Thu kể: "Học chèo có thể nói học để hát được thôi còn khó chứ đừng nói hát hay". Âm nhạc chèo với những luyến láy phức tạp, những cung bậc tinh tế đến mức các nhà nghiên cứu âm nhạc cũng phải thốt lên nhạc và luyến láy quá khó.
Minh thu trong vai Thị Kính.
Trong hành trình nghệ thuật, Minh Thu ghi dấu ấn với nhiều vai diễn quan trọng. Từ vai Thị Kính đầu đời đến vai bà Trương Ba trong Hồn trương ba da hàng thịt.
Đặc biệt, vai diễn trong vở Nỗi đau tình mẹ để lại ấn tượng sâu sắc. Dù chỉ 40 tuổi nhưng Minh Thu hóa thân thành bà già 80 tuổi một cách tài tình đến mức khán giả không nhận ra. Đặc biệt, Minh Thu không chỉ tác động đến khán giả mà còn lay động cả đồng nghiệp diễn chung khiến họ rơi nước mắt khi thoại chung với nhau.
Lợi thế Minh Thu là có giọng hát chèo chuẩn mực với âm vực rất rộng - "cao mấy cũng lên tới được mà trầm mấy cũng xuống được", gương mặt đẹp sắc sảo, khả năng diễn xuất và múa điêu luyện nên có thể biến hóa vào các dạng vai mà không bị lẫn.
Duyên nợ 20 năm với NSND Quốc Anh, tuổi xế chiều kín tiếng
Minh Thu thuộc tuýp người ít nói về gia đình, những chuyện riêng tư. Chị từng chia sẻ với báo giới rằng nỗi khổ nào cũng qua, con người không thể mãi sờ nắn vào các vết thương.
Trước khi kết hôn với NSND Quốc Anh, NSND Minh Thu đã trải qua "một lần đò" và có một con gái. Quốc Anh ít tuổi hơn, về Nhà hát Chèo Việt Nam sau Minh Thu nhưng hai người có cơ hội đóng chung trong nhiều vở: Khi Minh Thu vào vai Thị Kính thì Quốc Anh vào vai Lý trưởng trong "Quan Âm thị Kính"; khi Minh Thu vào vai Hoàng hậu thì Quốc Anh vào vai Vua trong "Nàng chúa Ba" hay "Nàng Sơcuntơra"; khi Minh Thu vào vai bà Trương Ba thì Quốc Anh vào ông hàng thịt nhưng có hồn ông Trương Ba...
Nữ nghệ sĩ luôn dành tình yêu cho chèo.
Mê đắm tài sắc của cô đào Minh Thu như "điếu đổ", Quốc Anh khi ấy bất chấp mọi trở ngại và rào cản từ phía hai gia đình (nhất là từ phía gia đình anh) để đến với Minh Thu. Câu chuyện tình yêu của hai người đến nay nhiều nghệ sĩ ở Nhà hát Chèo Việt Nam vẫn còn nhắc nhớ.
Tuy nhiên, sau gần 20 năm chung sống, hai người ''đường ai nấy đi'' với những lý do riêng. Song với NSND Minh Thu, năm tháng chính là một liều thuốc quý, nó khiến mọi vết thương lòng dù sâu đến mấy cũng dần lành lại. Hôn nhân đổ vỡ của cặp nghệ sĩ làng chèo NSND Quốc Anh và NSND Minh Thu khi được công bố trên truyền thông gây tiếc nuối cho đại đa số khán giả.
NSND Minh Thu tự hàn gắn những vết thương trong quá khứ.
Ở tuổi ngoài 60, NSND Minh Thu vẫn "cháy hết mình" nhưng theo một cách khác, truyền lửa cho thế hệ sau. Bà đang đào tạo cho nhiều nghệ sĩ, trong đó có cả những người là NSND.
Không chỉ dạy tại Việt Nam, Minh Thu còn mang chèo ra thế giới. Khi sang thăm con gái định cư tại Ý, bà thành lập câu lạc bộ nghệ thuật dân gian Việt Nam, dạy hát chèo, quan họ, hát xẩm, chầu văn, múa nón quai thao và múa chèo...
Tùng Lâm (t/h)
