Thêm nhiều ngành học mới hướng đến công nghệ, kinh tế số
Năm 2023, nhiều trường đại học mở ngành mới dựa trên nhu cầu của thị trường lao động và nhu cầu người học. Cụ thể ở khu vực phía bắc, năm 2023, Đại học Công nghiệp Hà Nội dự kiến tuyển 7.500 chỉ tiêu đại học chính quy cho 50 ngành/chương trình đào tạo, trong đó có các ngành/chương trình đào tạo dự kiến mở mới là Năng lượng tái tạo, Kỹ thuật sản xuất thông minh, Công nghệ kỹ thuật điện tử y sinh, Ngôn ngữ học.
Zing đưa tin, Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông dự kiến tuyển sinh mới một số ngành, chương trình đào tạo như Kinh tế số, Truyền thông và Quan hệ công chúng, Công nghệ thông tin (hướng ứng dụng); Marketing theo định hướng Marketing số (chương trình chất lượng cao).
Trường Đại học Ngoại thương sẽ mở 2 ngành mới được đào tạo tại trụ sở chính là Kinh tế chính trị và Kinh tế chính trị quốc tế.
Trường Đại học Thương mại đào tạo thêm 5 chương trình đào tạo mới, bao gồm chuyên ngành Phân tích kinh doanh trong môi trường số (ngành Kinh tế số), Tiếng Trung thương mại, Quản trị khách sạn, Marketing thương mại và Thương mại quốc tế. Trong đó, 3 ngành sau thuộc chương trình chất lượng cao.
Trong khi đó, các trường đại học khu vực phía nam cũng công bố bổ sung thêm nhiều ngành học mới trong mùa tuyển sinh năm nay. Trường Đại học Kinh tế Tp.HCM thông báo mở mới 5 chương trình gắn liền với kỷ nguyên số bao gồm Công nghệ tài chính (Fintech); Marketing công nghệ (Martech); Kinh doanh số (Digital business); Kỹ sư Robot và Trí tuệ nhân tạo (Robot & AI); Kỹ sư Công nghệ Logistics (Logtech).
Trong kỳ tuyển sinh 2023, trường Đại học Công nghiệp Thực phẩm Tp.HCM mở 4 ngành mới là Công nghệ tài chính, Luật, Thương mại điện tử và Khoa học dữ liệu.
Dự kiến, Trường Đại học Quốc tế thuộc Đại học Quốc gia Tp.HCM mở 2 ngành mới, nâng tổng số lên 23 ngành đào tạo. Trong đó, có ngành Thống kê (Thống kê ứng dụng) với mục tiêu đào tạo ra các chuyên viên thống kê, phân tích dữ liệu kinh tế, tài chính, kinh doanh và bảo hiểm gắn với ứng dụng khoa học công nghệ, trí tuệ nhân tạo.
Nắm bắt xu thế, năm 2023, nhiều trường đại học mở mới các ngành gắn với công nghệ, chuyển đổi số. Ảnh minh họa.
Thí sinh cần sáng suốt lựa chọn
Trao đổi với Zing, ThS Nguyễn Quang Trung, hiện tại, các ngành mở mới của Đại học Thương mại được nhiều thí sinh quan tâm tìm hiểu. Tuy nhiên, nhiều em còn lo ngại về cơ hội nghề nghiệp trong 4-5 năm tới, chất lượng đào tạo của trường, liệu các em có nên mạo hiểm để chọn các ngành học này.
Ông Trung cho biết khi mở ra một ngành mới, bao giờ các trường đại học cũng có nghiên cứu, khảo sát nhu cầu việc làm ít nhất 5-7 năm tới.
"Không trường đại học nào cảm nhận ngành học đó đang hot và mở ra. Những ngành học mới đều phải được nghiên cứu kỹ càng, chuẩn bị tốt nguồn nhân lực giảng dạy rồi mới tuyển sinh", ông Trung nói và khẳng định các em hoàn toàn có thể yên tâm về cơ hội việc làm.
Bên cạnh đó, ông Trung nhận định những ngành mới thường có điểm chuẩn thấp hơn so với những ngành khác, đây có thể coi là lợi thế với thí sinh khi đăng ký bởi chỉ vài năm tới, khi ngành học này hot, điểm chuẩn sẽ rất cao.
Ví dụ, ngành Logistics và Quản lý chuỗi cung ứng của Đại học Thương mại chỉ mới mở 3-4 năm trước, nhưng hiện tại nó đã trở thành ngành hot nhất của trường.
"Các em cần đánh giá năng lực, tính cách để chọn ngành cho phù hợp. Với những ngành mới, các em có ít thông tin hơn. Tuy nhiên, nếu thích công nghệ, ưa đổi mới, sáng tạo, các em có thể mạnh dạn lựa chọn", ông Trung khuyên.
Bàn về vấn đề này, thông tin với Sức khỏe & Đời sống, PGS.TS. Nguyễn Khắc Quốc Bảo, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế Tp.HCM cho biết, thời gian gần đây các ngành liên quan đến công nghệ, đổi mới sáng tạo, AI, ngành dựa trên công nghệ thông minh và tương tác… được nhắc đến nhiều. Hàng năm thí sinh thường theo dõi các dữ liệu quá khứ về điểm chuẩn xét tuyển, mức xét tuyển để đăng ký vào ngành học mình muốn.
Tuy nhiên, với các ngành mới mở thì dữ liệu này gần như chưa có, nên thí sinh phải thật sáng suốt lựa chọn để có thể trúng tuyển vào trường, vào ngành học mà mình muốn. Lựa chọn một ngành mới để theo đuổi là một điều tốt vì có tính tiên phong và có nhiều cơ hội việc làm sau này nhưng cũng có những rủi ro nếu năng lực của thí sinh không đáp ứng được yêu cầu của ngành học.
"Thí sinh phải xem xét tố chất, đặc tính của mình có phù hợp với ngành mới đó không. Học lực, năng khiếu của mình có đáp ứng được đòi hỏi để học tốt ngành đó không, phải được đánh giá chính xác. Chúng ta phải hỏi bản thân có thực sự thích ngành đó không hay chỉ theo xu hướng, trào lưu của bạn bè...", PGS.TS. Nguyễn Khắc Quốc Bảo khuyến cáo.
Trong khi đó TS. Lê Viết Khuyến, nguyên Vụ phó Vụ Giáo dục Đại học (Bộ GD&ĐT), việc mở các ngành nghề mới là điều tốt nếu các ngành nghề đó đáp ứng nhu cầu xã hội cũng như năng lực đào tạo của các nhà trường. Tuy nhiên, TS. Lê Viết Khuyến lo ngại một số trường vì muốn thu hút nhiều sinh viên đã mở thêm nhiều ngành mới với tên gọi hấp dẫn nhưng thực chất là "bình mới rượu cũ". "Điều này ảnh hưởng và gây khó khăn trong việc tư vấn, hướng nghiệp cho học sinh cũng như công tác tuyển sinh các ngành đào tạo truyền thống".
TS. Lê Viết Khuyến cho rằng, mỗi trường đại học có một số ngành học có thế mạnh nhất định. Việc mở ra quá nhiều ngành mới có thể dẫn đến tình trạng, một số ngành không đủ sinh viên để tổ chức lớp học. Sự đa dạng hóa quá nhiều ngành học mới có thể gây khó khăn trong việc tư vấn, hướng nghiệp cho các em học sinh. Và nhiều ngành nghề sau khi tốt nghiệp rất khó xin việc vì không phù hợp với nhu cầu của thị trường lao động.
Trong khi đó, TS Thân Thanh Sơn nhận định các ngành truyền thống sẽ có phần an toàn hơn với thí sinh. Tuy nhiên, với những ngành mới, thí sinh có cơ hội trải nghiệm, khám phá, khai phóng bản thân.
TS Sơn lưu ý khi lựa chọn ngành nghề, đam mê, sở thích chỉ là một phần, thí sinh nên đánh giá năng lực, tố chất của bản thân để có sự lựa chọn phù hợp.
Với nhiều năm kinh nghiệm đào tạo, PGS.TS Nguyễn Phú Khánh, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Phenikaa khuyên thí sinh: "Hãy mạnh dạn chọn nếu các em thấy phù hợp với năng lực, đam mê, sở thích, điều kiện tài chính, điểm thi của mình".
PGS.TS Nguyễn Phú Khánh nhấn mạnh khi mở ra một ngành mới, bao giờ các trường đại học cũng phải căn cứ vào chiến lược phát triển của đất nước, điều kiện kinh tế xã hội, đặc thù của mỗi ngành nghề cũng như đặc thù của trường. "Những ngành học mới đều đã được nghiên cứu rất kỹ càng, chuẩn bị cẩn thận mới tuyển sinh. Do đó, nếu các em thật sự thấy yêu thích, muốn học và có năng lực để theo học thì nên lựa chọn. Chúng ta có thể là người tiên phong với rất nhiều lợi thế sau này".
Hơn nữa, những ngành đào tạo mới đều có thuận lợi là nếu như các chương trình đang đào tạo thường thời gian cập nhật nội dung sẽ phải sau khoảng 1-2 năm thì đối với các ngành mới, sự cập nhật bao giờ cũng là nhanh nhất. Những kiến thức, nội dung hay nhất, hợp lý nhất, có tính liên ngành hay nhất sẽ được đưa vào ngành mới, chúng ta dễ dàng cập nhật, thay đổi ngay từ đầu.
Thí sinh đừng bao giờ đặt duy nhất một nguyện vọng
Thông tin đến thí sinh tham dự kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2023, PGS.TS Nguyễn Thu Thủy cho biết, năm nay thí sinh sẽ không phải chọn phương thức xét tuyển khi đăng ký nguyện vọng trên hệ thống của Bộ GD&ĐT.
Điều chỉnh về mặt kỹ thuật này tránh cho thí sinh bị nhầm lẫn khi phải đăng ký nguyện vọng vào nhiều tổ hợp, phương thức xét tuyển khác nhau.
"Thí sinh muốn đăng ký vào ngành Công nghệ thông tin chỉ cần đăng ký mã ngành, trường, không cần tổ hợp, phương thức xét tuyển.
Theo báo Lao Động, thí sinh chỉ cần nhập lên hệ thống các minh chứng cần thiết (ngoài dữ liệu điểm THPT và kết quả thi tốt nghiệp THPT được Bộ GD&ĐT cập nhật sẵn). Phần mềm sẽ xử lý để xác nhận thí sinh trúng tuyển vào một nguyện vọng được xếp ưu tiên cao nhất khi đủ điều kiện đỗ", PGS Thủy nói.
PGS.TS Nguyễn Thu Thủy phân tích - giả sử trúng tuyển 5 nguyện vọng theo các phương thức xét tuyển sớm của các trường nhưng nếu thí sinh không để nguyện vọng 1 mà để là phương thức sử dụng kết quả thi tốt nghiệp THPT và đỗ cả phương thức này thì hệ thống sẽ xác định thí sinh đỗ nguyện vọng sử dụng kết quả thi tốt nghiệp THPT.
Như vậy, hệ thống sẽ xét từ trên xuống theo thứ tự ưu tiên. Nếu đỗ ở nguyện vọng nào, hệ thống sẽ dừng lại ở nguyện vọng đó, không xét tiếp.
Cũng theo PGS.TS Nguyễn Thu Thủy giải thích, thí sinh không bắt buộc phải đặt ưu tiên nguyện vọng 1 với nguyện vọng xét tuyển sớm. Nếu các cơ sở đào tạo tư vấn với thí sinh như vậy thì các cơ sở đã làm sai quy định của Bộ GD&ĐT. Riêng các khối trường công an, quân đội sẽ có quy định riêng trong việc xét tuyển.
Trúc Chi (t/h)
