Hiện nay, một số đơn vị tổ chức thi đánh giá năng lực, đánh giá tư duy, ngoài việc để lấy kết quả xét tuyển của cơ sở đào tạo còn được nhiều trường khác sử dụng để làm căn cứ xét tuyển.
Thêm áp lực vì nhiều kỳ thi riêng
Chia sẻ xoay quanh vấn đề này, GS Nguyễn Tiến Thảo, Giám đốc Trung tâm Khảo thí - ĐHQG Hà Nội, năm nay kỳ thi đánh giá năng lực (HSA) tổ chức tại các tỉnh, thành miền Bắc và Bắc Trung Bộ gồm: Hà Nội, Hưng Yên, Thái Nguyên, Hải Phòng, Nam Định, Thanh Hóa, Nghệ An. Tổng số địa điểm thi đặt tại các địa phương là 17, tăng 2 điểm so với năm 2022.
Cụ thể, hệ thống năm nay chỉ cho phép thí sinh đăng ký tối đa 2 lượt thi/năm, 2 lượt thi cách nhau liền kề tối thiểu 28 ngày. Thí sinh làm bài thi trên máy tính, câu hỏi dạng trắc nghiệm khách quan (lựa chọn một trong 4 đáp án) và điền đáp án. Tổng thời gian làm bài là 195 phút, thang điểm 150. Ngoài ra, đề thi có thể gồm 1 - 3 câu hỏi thử nghiệm không tính điểm, thí sinh sẽ có thêm khoảng 4 phút để làm.
Trong khi đó, ĐHQG Tp.HCM cho biết kỳ thi đánh giá năng lực năm 2023 của đơn vị này sẽ được tổ chức thành 2 đợt - vào cuối tháng 3 và cuối tháng 5. Đợt 1 được tổ chức vào ngày 26-3 tại 21 tỉnh, thành phố, gồm 17 địa phương như cùng kỳ năm ngoái: Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Bình Thuận, Khánh Hòa, Đắk Lắk, Tp.HCM, Bình Dương, Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu, Bến Tre, Bạc Liêu, An Giang, Kiên Giang, Cần Thơ và mở rộng thêm 4 địa phương: Lâm Đồng, Tiền Giang, Đồng Tháp và Vĩnh Long. Hiện đã có 90 trường đại học, cao đẳng trên cả nước đăng ký sử dụng kết quả thi đánh giá năng lực của ĐHQG Tp.HCM để xét tuyển đầu vào.
Năm nay, kỳ thi đánh giá tư duy của Đại học Bách khoa Hà Nội có một số điều chỉnh theo hướng gọn nhẹ hơn. PGS Vũ Duy Hải, Phó trưởng Phòng Tuyển sinh - Đại học Bách khoa Hà Nội, cho biết thời gian làm bài thi chỉ còn 150 phút và tổ chức theo hình thức trắc nghiệm trên máy tính. Kết quả thi được sử dụng ở nhiều ngành, gồm: khoa học - công nghệ, kinh tế, kỹ thuật, công nghiệp, nông nghiệp, tài chính, ngân hàng, y dược.
Kỳ thi đánh giá tư duy của Đại học Bách khoa Hà Nội sẽ được tổ chức nhiều đợt, ở nhiều địa điểm và không giới hạn đối tượng hay số lần dự thi. Thí sinh tham gia sẽ được cấp giấy chứng nhận kết quả thi có thời hạn trong 2 năm, có thể sử dụng điểm số đánh giá tư duy để đăng ký xét tuyển vào bất kỳ trường đại học nào chấp nhận kết quả này.
Kết quả kỳ thi đánh giá năng lực của Trường Đại học Sư phạm Hà Nội năm nay được dùng để xét tuyển vào nhiều trường đại học. Các trường này gồm: Trường Đại học Sư phạm Tp.HCM, Trường Đại học Sư phạm - Đại học Huế, Trường Đại học Sư phạm - Đại học Đà Nẵng, Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên, Trường Đại học Vinh, Trường Đại học Quy Nhơn, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2.
Được biết, năm 2023, dự kiến có tới hơn 70 trường đại học, học viện dùng kết quả kỳ thi đánh giá năng lực do Đại học Quốc gia Hà Nội tổ chức để xét tuyển; 86 trường đại học, cao đẳng trên cả nước sử dụng kết quả kỳ thi đánh giá năng lực của Đại học Quốc gia Tp.HCM.
Trước việc ngày càng nhiều trường tổ chức kỳ thi riêng, trao đổi với báo Người Lao Động, PGS Nguyễn Thu Thủy, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Đại học - Bộ Giáo dục và Đào tạo, cho rằng thí sinh cần nghiên cứu kỹ đề án tuyển sinh của các trường để có kế hoạch phù hợp. Việc tham gia quá nhiều kỳ thi sẽ gây lãng phí thời gian, công sức, tạo áp lực và gánh nặng về thi cử trong khi lại khó có kết quả như mong muốn.
Cần có sự hiểu biết kỹ càng và đưa ra những cân nhắc, lựa chọn khôn ngoan
Cũng theo PGS.TS Nguyễn Thu Thủy, năm nay, các cơ sở giáo dục Đại học rất chủ động trong công tác tuyển sinh. Bên cạnh việc thuận lợi tạo cơ hội cho thí sinh lựa chọn các cơ hội xét tuyển sao cho có lợi nhất thì trước các kỳ thi riêng của các cơ sở giáo dục đại học, thí sinh cũng cần có sự hiểu biết kỹ càng và đưa ra những cân nhắc, lựa chọn khôn ngoan.
Theo báo VOV, để đảm bảo lựa chọn được thí sinh có chất lượng và phù hợp với đặc thù của các ngành đào tạo, hoặc xét tuyển vào các ngành có mức độ cạnh tranh cao,… các trường đã mở rộng các phương thức xét tuyển bên cạnh các phương thức xét tuyển bằng kết quả Kỳ thi tốt nghiệp THPT, xét tuyển bằng kết quả học tập bậc THPT, trong đó có: kết quả thi đánh giá năng lực, đánh giá tư duy hoặc sử dụng kết hợp chứng chỉ ngoại ngữ để xét tuyển… Chỉ tiêu tuyển sinh cho các phương thức xét tuyển này được các trường thay đổi hằng năm, tuy nhiên có xu hướng tăng lên trong các năm gần đây.
Trước Kỳ thi tuyển sinh đại học 2023, một số đơn vị tổ chức thi đánh giá năng lực, đánh giá tư duy (kỳ thi độc lập/kỳ thi riêng) ngoài việc để lấy kết quả xét tuyển của cơ sở đào tạo còn được các trường khác sử dụng để làm căn cứ xét tuyển. Theo quy định của Quy chế tuyển sinh hiện hành, các đơn vị muốn tổ chức kỳ thi độc lập phải thực hiện theo các quy định tại Điều 12, 13, 14 và 15.
Các chuyên gia nhận định, việc thí sinh đăng ký tham dự các kỳ thi độc lập sẽ làm tăng cơ hội xét tuyển theo các phương thức khác. Tuy nhiên, do mục đích và yêu cầu của các kỳ thi là khác nhau nên cấu trúc, định dạng đề thi và cách thức tổ chức, thời gian, địa điểm tổ chức cũng khác nhau nên thí sinh cần xem xét đề án tuyển sinh của các trường (xét tuyển theo phương thức gì) để kế hoạch và cân nhắc lựa chọn các kỳ thi phù hợp với sức khỏe và khả năng của bản thân; tránh việc chọn tham gia quá nhiều kỳ thi sẽ lãng phí thời gian, công sức, áp lực và gánh nặng về thi cử mà khó có thể đạt được kết quả như mong muốn.
Thí sinh lưu ý cần tập trung ôn tập để hoàn thành tốt Kỳ thi tốt nghiệp THPT, vì chỉ khi thí sinh tốt nghiệp THPT mới đủ điều kiện xét tuyển vào đại học, cao đẳng. Ngoài ra, thí sinh muốn đăng ký xét tuyển vào các cơ sở đào tạo thuộc Bộ Công an bắt buộc phải tham gia Kỳ thi do Bộ Công an tổ chức để lấy kết quả xét tuyển.
Trúc Chi (t/h)
