Ukraine có khả năng đánh bật quân Nga khỏi thành phố lớn thứ 2

Quân đội Ukraine đã tiến hành một "cuộc phản công đáng kể" có khả năng đẩy các lực lượng Nga lùi ra xa khoảng 40 km về phía Đông khỏi thành phố Kharkiv, Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) đưa ra nhận định hôm 3/5.

Điều này sẽ “xáo trộn các vị trí của Nga ở phía Đông Bắc Kharkiv” và tạo điều kiện cho Ukraine thực hiện một chiến dịch rộng lớn hơn nhằm đánh bật quân Nga khỏi hầu hết các vị trí của họ xung quanh thành phố lớn thứ 2 của Ukraine, ISW cho biết trong đánh giá mới nhất của cơ quan này về hoạt động tấn công của Nga.

Theo ISW, Quân đội Nga sau đó có thể phải đối mặt với tình huống tiến thoái lưỡng nan: Hoặc là phải củng cố các vị trí của họ gần Kharkiv để ngăn chặn một chiến dịch quy mô lớn hơn như vậy của Ukraine, hoặc là phải đối mặt với nguy cơ mất hầu hết hoặc tất cả các vị trí mà từ đó có thể pháo kích vào thành phố.

Nhà máy thép ở Mariupol hứng các đợt tấn công mới

Các lực lượng Nga hôm 3/5 đã tiến hành một đợt tấn công lớn vào nhà máy thép Azovstal, thành trì cuối cùng của các lực lượng Ukraine ở thành phố cảng Mariupol, miền Nam đất nước.

Cuộc tấn công xảy ra trong khi một đoàn xe chở dân thường đi sơ tán, với sự hỗ trợ của các quan chức Liên hợp quốc (LHQ) và Ủy ban Chữ thập đỏ quốc tế (ICRC), đã rời khỏi nhà máy luyện thép Azovstal để đến thành phố Zaporizhzhia do Ukraine kiểm soát, cách Mariupol 140 dặm (225 km) về phía Tây.

LHQ xác nhận 127 người đã được sơ tán khỏi nhà máy và các khu vực lân cận hôm 3/5.

Bà Ostan Lubrani, điều phối viên Nhân đạo của LHQ về Ukraine, cho biết 58 người dân ở thành phố Mangush, ngoại ô Mariupol, cũng đã lên đoàn xe này để sơ tán đến Zaporizhzhia.

Bà cảnh báo "có thể còn nhiều dân thường bị mắc kẹt" ở Azovstal, đồng thời cho biết LHQ sẵn sàng quay trở lại để đưa họ đến nơi an toàn.

Nhưng các lực lượng Nga hôm 3/5 đã nối lại các cuộc tấn công vào nhà máy thép, nơi trú ẩn của các tay súng Ukraine cuối cùng ở Mariupol – nơi đã thường xuyên bị bao vây và bắn phá kể từ đầu cuộc xung đột giữa Nga và quốc gia Đông Âu.

"Một cuộc tấn công mạnh mẽ vào khuôn viên của nhà máy Azovstal đang được tiến hành với sự hỗ trợ của xe bọc thép và xe tăng", Sviatoslav Palamar, Phó chỉ huy Trung đoàn Azov của Ukraine cho biết.

Các lực lượng Nga cũng đang cố gắng "đổ bộ một số lượng lớn bộ binh bằng thuyền", đồng thời kêu gọi các nỗ lực "ngay lập tức" để sơ tán những người dân thường còn mắc kẹt, ông Palamar cho biết.

Quân đội Nga xác nhận, các lực lượng của họ và phe ly khai thân Moscow đang nhắm mục tiêu vào Azovstal bằng pháo kích và không kích, cáo buộc các thành viên Tiểu đoàn Azov và các quân nhân Ukraine khác đang lợi dụng khoảng thời gian ngừng bắn tạm thời để tái triển khai lực lượng.

Các tay súng Ukraine ra khỏi các tầng hầm, di chuyển tới các vị trí mới trong khuôn viên nhà máy và trong các tòa nhà, Vadim Astafyev, phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Nga, cho biết.

Không chỉ Mariupol, trong ngày 3/5, các khu vực khác ở Ukraine cũng nóng bỏng. Phía Ukraine đã ghi nhận các cuộc tấn công tại và xung quanh Kharkiv, thuộc các vùng Zaporizhzhia và Donetsk.

Ít nhất 10 người thiệt mạng và 15 người bị thương trong cuộc tấn công của Nga nhằm vào một nhà máy ở thành phố Avdiivka, miền Đông Ukraine, quan chức địa phương cho biết trên mạng xã hội.

Cùng ngày, Bộ Quốc phòng Nga xác nhận các lực lượng của họ đã tấn công một trung tâm hậu cần tại một sân bay quân sự ở khu vực xung quanh cảng Odessa trên Biển Đen, được sử dụng để trung chuyển vũ khí do nước ngoài sản xuất.

Các cơ sở lưu trữ chứa máy bay không người lái Bayraktar do Thổ Nhĩ Kỳ sản xuất cũng như tên lửa và đạn dược mà Mỹ và châu Âu viện trợ cho Ukraine cũng đã bị phá hủy, Bộ này tuyên bố.

Ở phía Đông của Odessa, thành phố Mykolayiv cũng bị tấn công trong đêm, theo Văn phòng Tổng thống Ukraine.

Tổng thống Putin ký sắc lệnh nhằm trả đũa phương Tây

Tổng thống Nga Vladimir Putin hôm 3/5 đã ký một sắc lệnh cấm xuất khẩu các sản phẩm và nguyên liệu thô cho các cá nhân và thực thể nằm trong danh sách trừng phạt mà ông đã chỉ thị Chính phủ soạn thảo trong vòng 10 ngày.

Đây được coi là phản ứng cứng rắn nhất của Điện Kremlin trước gánh nặng trừng phạt mà Mỹ và các đồng minh áp đặt nhằm đáp trả chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga ở Ukraine.

Nghị định, có hiệu lực sau khi được công bố, mang lại cho Moscow sức mạnh để “gieo rắc” hỗn loạn trên khắp các thị trường vì bất cứ lúc nào nước này cũng có thể ngừng xuất khẩu hoặc hủy bỏ hợp đồng với một tổ chức hoặc cá nhân mà Moscow đã trừng phạt.

Theo yêu cầu của Tổng thống Putin, Chính phủ Nga có 10 ngày để lập danh sách những người mà họ sẽ trừng phạt ngoài các chính trị gia phương Tây đã có tên trong danh sách trước đó.

Động thái của ông Putin rõ ràng là nhằm đáp trả những gì ông coi là hành động bất hợp pháp của Mỹ và các đồng minh nhằm tước đoạt hoặc hạn chế quyền sở hữu tài sản của Liên bang Nga, công dân Liên bang Nga và các pháp nhân Nga.

Sắc lệnh đặt ra "các biện pháp trả đũa đặc biệt về kinh tế liên quan đến các hành động không thân thiện của một số quốc gia và tổ chức quốc tế".

Chiến dịch quân sự mà Nga phát động hôm 24/2 ở Ukraine đã khiến Mỹ và các đồng minh áp đặt các biện pháp trừng phạt nghiêm khắc nhất trong lịch sử hiện đại đối với Nga và giới tinh hoa kinh doanh của Moscow, và ông Putin coi các bước đi này như một lời tuyên chiến kinh tế.

Nỗ lực của phương Tây nhằm cô lập về kinh tế với Nga - một trong những nhà sản xuất tài nguyên thiên nhiên lớn nhất thế giới - đã đẩy nền kinh tế toàn cầu vào bất định với giá cả tăng vọt và cảnh báo về tình trạng thiếu lương thực.

Tổng thống Nga đã nhiều lần cảnh báo rằng Moscow sẽ đáp trả các biện pháp trừng phạt của phương Tây.

Gần đây nhất, Nga đã cắt nguồn cung khí đốt cho Ba Lan và Bulgaria với lý do các nước này không thực hiện thanh toán khí đốt bằng đồng rúp, một động thái được cho là “phát súng cảnh báo” của Moscow đối với Liên minh châu Âu phụ thuộc nhiều vào năng lượng Nga.

Sắc lệnh hôm 3/5 cấm xuất khẩu các sản phẩm và nguyên liệu thô cho những cá nhân và thực thể mà Điện Kremlin đã trừng phạt. Sắc lệnh này cũng cấm mọi giao dịch với những cá nhân hoặc tổ chức như vậy - ngay cả theo các nghĩa vụ hợp đồng hiện tại.

Ông Putin giao nhiệm vụ cho Chính phủ Nga lập danh sách các cá nhân và công ty nước ngoài sẽ bị trừng phạt, cũng như xác định "tiêu chí bổ sung" cho một số giao dịch có thể bị hạn chế.

"Đây là một sắc lệnh khung", bà Tatiana Stanovaya, một học giả không thường trú tại Trung tâm Carnegie Moscow và là người sáng lập công ty phân tích chính trị R.Politik, cho biết.

"Bây giờ tất cả các danh sách cụ thể sẽ được Chính phủ lập. Đó là trọng điểm, và chúng ta chỉ có thể chờ xem thôi".

Kể từ khi phương Tây áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Nga, nền kinh tế trị giá 1,8 nghìn tỷ USD đang trải qua sự suy giảm mạnh nhất kể từ những năm sau khi Liên Xô tan rã năm 1991, trong bối cảnh lạm phát tăng vọt.

Moscow sẵn sàng đối thoại với Kiev

Cũng trong ngày 3/5, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã có cuộc điện đàm kéo dài hơn 2 tiếng đồng hồ với Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, theo báo cáo của các phương tiện truyền thông.

Theo Điện Kremlin, ông Putin đã thông báo cho ông Macron về các nguyên tắc đối thoại với Kiev và lưu ý rằng Moscow đã sẵn sàng cho các cuộc đàm phán.

Ông cũng nhắc lại rằng phương Tây phải ngừng cung cấp vũ khí cho Ukraine. Hai nhà lãnh đạo điện đàm lần cuối vào ngày 29/3.

Minh Đức (Theo NDTV, Reuters, Al Jazeera, DW, ABC News)