Ukraine thành công làm suy yếu bước tiến của quân Nga

Ukraine hôm 10/5 tuyên bố, các lực lượng của họ đã tái chiếm các ngôi làng ở phía Bắc và Đông Bắc Kharkiv từ Quân đội Nga.

Bà Tetiana Apatchenko, sĩ quan báo chí của Lữ đoàn cơ giới biệt lập số 92, lực lượng chính của Ukraine trong khu vực, xác nhận rằng Quân đội Ukraine trong những ngày gần đây đã chiếm lại các khu định cư Cherkaski Tyshky, Ruski Tyshki, Borshchova và Slobozhanske nằm ở phía Bắc Kharkiv.

Ông Yuriy Saks, Cố vấn Bộ Quốc phòng Ukraine, cho biết những nỗ lực thành công trên đã giúp đánh bật các lực lượng Nga ra khỏi phạm vi của Kharkiv, thành phố lớn thứ hai ở Ukraine.

“Các hoạt động quân sự của các lực lượng vũ trang Ukraine xung quanh Kharkiv, đặc biệt là phía Bắc và Đông thành phố, đã thành công”, ông Saks nói với Reuters.

Cuộc phản công có thể báo hiệu một giai đoạn mới trong cuộc xung đột và làm chậm bước tiến của Nga ở mặt trận miền Đông.

Kể từ khi Nga rút quân khỏi khu vực xung quanh thủ đô Kiev ở miền Bắc Ukraine hồi đầu tháng 4, các lực lượng chính của họ đã cố gắng bao vây quân đội Ukraine ở Donbass, sử dụng thành phố Izyum ở phía Nam của Kharkiv làm căn cứ.

Quân đội Ukraine cho đến nay chủ yếu chống lại các cuộc tấn công từ 3 hướng.

Nhưng bằng cách đánh bật quân Nga ra khỏi khu vực xung quanh Kharkiv, Ukraine giờ đây có thể buộc Moscow chuyển sang cố gắng bảo vệ các đường tiếp tế dài của mình tới Izyum.

Các nhà phân tích quân sự phương Tây cho biết, đã có những dấu hiệu cho thấy cuộc phản công của người Ukraine đã làm suy yếu bước tiến của người Nga.

"Đánh giá của chúng tôi là họ (người Nga) đang phải điều một số lực lượng vốn có nhiệm vụ tìm cách kiểm soát khu vực Donbass để đối phó với những gì đã xảy ra ở Kharkiv, và điều này nhấn mạnh những thách thức mà người Nga đang gặp phải", ông Jack Keane, một tướng Mỹ đã nghỉ hưu cho biết. Ông Keane hiện là chủ tịch Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW).

"Người Ukraine đang tiến gần đến biên giới Nga. Vì vậy, tất cả những lợi ích mà người Nga thu được trong những ngày đầu ở Đông Bắc Ukraine đang ngày càng tuột dốc", ông Neil Melvin từ tổ chức RUSI ở London nói với Reuters.

Ở Donbass, Ukraine tuyên bố các lực lượng vũ trang của họ hôm 10/5 đã phá hủy 12 xe tăng và 19 xe bọc thép của Nga và bắn rơi 3 máy bay.

Thống đốc Luhansk Serhiy Haidai cho biết, các lực lượng Nga đã pháo kích vào tất cả các tuyến đường ra khỏi khu vực, nơi đã bị mất điện, nước và khí đốt.

"Chúng tôi đang cố gắng khôi phục thông tin liên lạc qua điện thoại di động. Việc sơ tán là hoàn toàn bất khả thi. Chúng tôi không thể chấp nhận rủi ro đó", ông Haidai cho biết.

Ở miền Nam, các lực lượng Nga được cho là một lần nữa tấn công nhà máy thép Azovstal ở Mariupol, nhằm kiểm soát pháo đài cuối cùng của quân Ukraine trong thành phố cảng chiến lược này, Reuters đưa tin.

Nhiều người dân đã được sơ tán khỏi các nhà máy thép trong những ngày gần đây, nhưng ông Petro Andryushchenko, phụ tá của Thị trưởng Mariupol, cho biết ít nhất 100 người vẫn còn ở bên trong.

Tiểu đoàn Azov của Ukraine, đang ẩn áu bên trong nhà máy Azovstal, cho biết trong một bài đăng trên mạng xã hội rằng trong 24 giờ qua, 34 máy bay Nga đã bay qua nhà máy, trong đó có 8 lần xuất kích bằng máy bay ném bom chiến lược. Nhà máy đã bị hải quân Nga và xe tăng, pháo và tên lửa tấn công.

Reuters cho biết, họ không thể xác minh tình hình trên thực địa.

Tại Odessa, các nhân viên cứu hỏa đã nỗ lực hết sức đến đầu giờ ngày 10/5 để dập tắt các đám cháy theo sau các vụ tấn công tên lửa.

Trước đó, hôm 9/5, 7 quả tên lửa được cho là do Nga khai hỏa đã đánh trúng một trung tâm mua sắm và một kho hàng ở thành phố cảng miền Nam này.

Các lực lượng vũ trang Ukraine cho biết, một người đã thiệt mạng và 5 người bị thương trong vụ việc.

Ở Biển Đen, Bộ Quốc phòng Nga hôm 10/5 tuyên bố đã đẩy lùi các nỗ lực của Ukraine nhằm giành lại Đảo Zmiinyi (Đảo Rắn), đồng thời gây tổn thất nặng nề cho Ukraine về người, tàu và máy bay.

Tuy nhiên, ông Oleksiy Arestovych, Cố vấn Tổng thống Ukraine, trước đó tuyên bố rằng Ukraine không cố gắng chiếm lại hòn đảo này.

Al Jazeera cho biết, họ không thể xác minh các tuyên bố trên.

Nga nói về khả năng tấn công hạt nhân

Thứ trưởng Ngoại giao Nga Alexander Grushko hôm 10/5 đã trả lời hãng thông tấn Nga RIA câu hỏi xoay quanh khả năng sử dụng vũ khí hạt nhân ở Ukraine, Reuters đưa tin.

Khi được hỏi liệu Nga có loại trừ một cuộc tấn công hạt nhân chiến thuật phủ đầu vào Ukraine hay không, ông Grushko đáp: "Chúng tôi có một học thuyết quân sự - mọi thứ đều được viết ở đó".

Các nguyên tắc triển khai quân sự chính thức của Nga cho phép sử dụng vũ khí hạt nhân trong trường hợp chính các loại vũ khí hạt nhân hoặc các loại vũ khí hủy diệt hàng loạt khác được sử dụng để chống lại Nga, hoặc nếu nhà nước Nga đối mặt với mối đe dọa sinh tồn từ vũ khí thông thường.

Quyết định sử dụng kho vũ khí hạt nhân khổng lồ của Nga, lớn nhất thế giới, thuộc về Tổng thống Nga, hiện là ông Vladimir Putin.

Ông Putin sẽ không dừng lại ở Donbass

Giám đốc Tình báo Quốc gia Mỹ Avril Haines hôm 10/5 cảnh báo, Tổng thống Nga Vladimir Putin đang chuẩn bị cho một cuộc xung đột lâu dài ở Ukraine và sẽ không dừng lại ở Donbass.

 “Chúng tôi đánh giá rằng Tổng thống Putin đang chuẩn bị cho một cuộc xung đột kéo dài ở Ukraine, và ông ấy vẫn nhắm tới các mục tiêu bên ngoài Donbass”, bà Haines nói với các nhà lập pháp.

Phát biểu trước Ủy ban Dịch vụ Vũ trang Thượng viện Mỹ, vị quan chức này cho rằng ông Putin đang trông chờ vào việc quyết tâm của phương Tây sẽ suy yếu theo thời gian.

Tuy nhiên, bà cảnh báo, với việc khả năng quân sự với các vũ khí thông thường hiện tại của Quân đội Nga không thể đáp ứng tham vọng của ông Putin, cuộc xung đột có thể đi theo một quỹ đạo leo thang khó lường hơn và tiềm ẩn hơn trong vài tháng tới.

Phát biểu trước Thượng viện Mỹ hôm 10/5, Trung tướng Scott Berrier, Giám đốc Cơ quan Tình báo Quốc phòng Mỹ, cho rằng trong cuộc xung đột vũ trang hiện tại giữa Nga và Ukraine, không bên nào sẽ chiến thắng.

"Người Nga không thắng, và người Ukraine cũng không, và có một chút bế tắc ở đây", ông Berrier nhận định.

Ngoại trưởng Nga thăm đồng minh Algeria

Bộ trưởng Ngoại giao Nga Sergey Lavrov hôm 10/5 đã đến thăm đồng minh sản xuất khí đốt Algeria trong bối cảnh châu Âu đang tìm mọi cách để có được nguồn cung năng lượng thay thế.

Algeria là nhà cung cấp khí đốt lớn cho châu Âu, cung cấp 11% lượng khí đốt nhập khẩu của khối này. Trong khi đó, 47% nguồn cung khí đốt của EU đến từ Nga.

Quốc gia Bắc Phi đã bỏ phiếu trắng khi Đại hội đồng Liên hợp quốc (UNGA) thông qua một nghị quyết vào tháng 3 yêu cầu Nga ngay lập tức rút quân khỏi Ukraine.

Ngoại trưởng Lavrov nói với các nhà báo sau cuộc gặp với người đồng cấp Ramtane Lamamra và Tổng thống Abdelmadjid Tebboune: “Chúng tôi đánh giá rất cao lập trường thận trọng, khách quan và cân bằng của Algeria”.

Cộng hòa Séc thế chân Nga tại cơ quan nhân quyền LHQ

Đại hội đồng Liên hợp quốc (UNGA) hôm 10/5 đã bầu Cộng hòa Séc vào Hội đồng Nhân quyền (UNHRC) để thay thế Nga.

Tháng trước, Nga đã bị đình chỉ tư cách thành viên UNHRC vì gây hấn với Ukraine, nhưng cùng lúc đó, Moscow đã tuyên bố rút lui khỏi cơ quan LHQ gồm 47 thành viên này.

Lúc Nga rút lui, nước này đang ở năm thứ hai trong nhiệm kỳ 3 năm. Cộng hòa Séc sẽ hoàn thành nhiệm kỳ còn dang dở này.

UNHRC không thể đưa ra các quyết định ràng buộc về mặt pháp lý. Tuy nhiên, các quyết định của cơ quan này mang trọng lượng chính trị và có thể cho phép mở các cuộc điều tra.

Cộng hòa Séc đã được bầu với 157 phiếu ủng hộ, trong khi 23 quốc gia bỏ phiếu trắng.

Hôm 9/5, UNHRC thông báo sẽ tổ chức một phiên họp đặc biệt về Ukraine vào ngày 12/5. Cuộc họp được tổ chức theo yêu cầu của Kiev để xem xét “tình hình nhân quyền đang xấu đi ở Ukraine bắt nguồn từ hành động gây hấn của Nga”. Người Nga cho biết, họ sẽ không tham dự sự kiện này.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova hôm 10/5 tuyên bố: Phái đoàn Nga sẽ không hiện diện tại "chương trình chính trị mới này, được tổ chức dưới vỏ bọc của một phiên họp bất thường".

Hạ viện Mỹ sắp bỏ phiếu về gói viện trợ 40 tỷ USD cho Ukraine

Hạ viện Mỹ sẽ bỏ phiếu về gói viện trợ nhân đạo và quân sự trị giá 40 tỷ USD cho Ukraine vào tối ngày 10/5 (sáng 11/5 theo giờ Việt Nam), Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi cho biết.

Dự luật này dự kiến sẽ được Hạ viện và Thượng viện thông qua trong những ngày tới và chuyển tới Nhà Trắng để Tổng thống Biden ký thành luật, giảm bớt lo ngại về việc gián đoạn cung cấp hỗ trợ quân sự cho Kiev.

Một số diễn biến khác xoay quanh xung đột Nga – Ukraine ngày 10/5

Chủ tịch Ngân hàng Tái thiết và Phát triển Châu Âu (EBRD) Odile Renaud-Basso cho biết ngân hàng này sẽ chi 1 tỷ Euro (1,053 tỷ USD) ở Ukraine trong năm 2022.

Gói này nhằm giúp đỡ nền kinh tế Ukraine và EBRD sẵn sàng làm nhiều hơn thế, bà Renaud-Basso cho biết thêm trong các bình luận bên lề cuộc họp thường niên của ngân hàng này ở Maroc.

Thủ tướng Anh Boris Johnson sẽ thăm Phần Lan và Thụy Điển trong ngày 11/5. Hai quốc gia Bắc Âu dự kiến sẽ thông báo trong tuần này quyết định liệu họ có nộp đơn gia nhập NATO hay không.

Người phát ngôn của ông Johnson cho biết, chuyến thăm này không chỉ để bàn về Ukraine, mà còn về an ninh rộng lớn hơn của châu Âu.

Bộ trưởng Ngoại giao Đức Annalena Baerbock cho biết nước này đã mở lại Đại sứ quán của mình ở Kiev sau khi đóng cửa tạm thời hồi tháng 2 khi xung đột Nga – Ukraine bùng phát thành hành động quân sự.

Ngoại trưởng Đức đưa ra thông báo này trong một cuộc họp báo chung với người đồng cấp Ukraine Dmytro Kuleba ở Kiev.

Bà Baerbock cũng cho biết, Đức sẽ bắt đầu huấn luyện quân đội Ukraine sử dụng các hệ thống lựu pháo trong vòng vài ngày tới.

Đức và Hà Lan cho biết, họ sẽ cung cấp cho Ukraine các xe pháo bọc thép tự hành để giúp Ukraine đẩy lùi các cuộc tấn công của Nga.

Tổ chức Di cư Quốc tế (IMO) cho biết, hơn 8 triệu người đã phải rời bỏ nhà cửa đi sơ tán bên trong lãnh thổ Ukraine kể từ khi Nga phát động chiến dịch quân sự ở quốc gia Đông Âu vào ngày 24/2.

Minh Đức (Theo Al Jazeera, Reuters, DW)