Trong bối cảnh chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ, khoảng cách tiếp cận thông tin giữa khu vực đô thị và vùng sâu, vùng xa vẫn là thách thức không nhỏ đối với công tác giảm nghèo bền vững. Nhận diện rõ thực tế đó, tỉnh Thái Nguyên đã chủ động ứng dụng truyền thanh thông minh như một giải pháp phù hợp, hiệu quả, góp phần đưa thông tin chính thống đến gần hơn với người dân vùng khó khăn, từng bước thu hẹp khoảng cách số.
Theo các báo cáo đánh giá giảm nghèo sau sáp nhập đơn vị hành chính, tại nhiều xã vùng sâu của Thái Nguyên, khả năng tiếp cận internet và thiết bị thông minh của người dân còn hạn chế. Trong điều kiện đó, hệ thống truyền thanh cơ sở tiếp tục giữ vai trò là kênh thông tin gần dân, có độ phủ rộng, phù hợp với tập quán tiếp nhận thông tin của cộng đồng.
Việc ứng dụng truyền thanh thông minh đã khắc phục những hạn chế của phương thức truyền thống, cho phép quản lý, biên tập và phát sóng nội dung tập trung, linh hoạt về thời gian và nội dung. Nhờ đó, các thông tin về chủ trương, chính sách giảm nghèo, khoa học – kỹ thuật, y tế, giáo dục và chuyển đổi số được truyền tải nhanh chóng, chính xác và dễ tiếp cận hơn.
Trong khuôn khổ Chương trình Mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, Thái Nguyên xác định truyền thông và giảm nghèo về thông tin là một trong những nhiệm vụ trọng tâm. Năm 2025, từ tổng nguồn vốn 358,686 tỷ đồng thực hiện chương trình, Dự án 6 được bố trí 5.157 triệu đồng để triển khai các hoạt động truyền thông, trong đó có đầu tư và ứng dụng truyền thanh thông minh tại cơ sở.
Nguồn lực này đã giúp các địa phương từng bước hiện đại hóa hệ thống truyền thanh, bảo đảm thông tin chính sách đến đúng đối tượng, nhất là tại các xã đặc biệt khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
Thực tiễn triển khai cho thấy, truyền thanh thông minh đã trở thành "cầu nối" hiệu quả giữa chính quyền và người dân vùng sâu. Các nội dung về hỗ trợ nhà ở, sinh kế, tín dụng chính sách, đào tạo nghề, dịch vụ công trực tuyến hay mô hình sản xuất hiệu quả được phát sóng thường xuyên, bằng ngôn ngữ dễ hiểu, phù hợp với điều kiện tiếp nhận của người dân.
Hệ thống truyền thanh thông minh không dây được triển khai tại các phường, xã tạo kênh truyền thông hiệu quả phục vụ giảm nghèo thông tin. (Nguồn: Báo và phát thanh, truyền hình Thái Nguyên)
Nhiều xã vùng sâu như Dân Tiến, Kim Phượng, Phú Thịnh đã được đầu tư hệ thống loa thông minh vận hành trên nền tảng IoT, kết nối trực tiếp với trung tâm điều hành của tỉnh, cho phép tự động nhận – phát tin theo lịch, đồng thời phát thông báo khẩn cấp ngay khi cần thiết.
Tại xã Kim Phượng, đồng bào Mông, Dao có thể dễ dàng nghe và hiểu các bản tin nhờ tích hợp phát thanh bằng tiếng dân tộc. Trong khi đó xã Dân Tiến, hệ thống loa được lắp đặt tại trung tâm xóm và các cụm dân cư, giúp người dân kịp thời nắm bắt lịch chi trả hỗ trợ, lịch tập huấn, cũng như các cảnh báo thời tiết trong ngày.
Thông qua kênh truyền thanh, nhiều hộ nghèo, cận nghèo đã nắm bắt kịp thời chính sách, chủ động đăng ký tham gia các chương trình hỗ trợ và từng bước thay đổi thói quen tiếp cận thông tin.
Hiệu quả nổi bật:
- Nâng cao khả năng tiếp cận thông tin chính sách cho người dân vùng sâu, vùng xa.
- Góp phần cải thiện nhận thức pháp luật, kỹ năng thông tin và kỹ năng số cơ bản.
- Hỗ trợ triển khai hiệu quả các chương trình tín dụng chính sách, đào tạo nghề và phát triển sinh kế.
- Đóng góp tích cực vào kết quả giảm nghèo chung của tỉnh.
Đến cuối năm 2024, tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh Thái Nguyên giảm còn 2,04%, vượt kế hoạch đề ra; số hộ nghèo sau sáp nhập giảm mạnh qua từng năm, cho thấy hiệu quả tổng thể của các giải pháp giảm nghèo, trong đó có vai trò quan trọng của truyền thông và ứng dụng công nghệ.
Thái Nguyên đặt mục tiêu phủ 100% hệ thống truyền thanh thông minh tại các xã đặc biệt khó khăn, chuẩn hóa nội dung tuyên truyền, kết nối đồng bộ với cơ sở dữ liệu điều hành và từng bước hình thành hệ sinh thái truyền thông số.
Giai đoạn 2026–2030, tỉnh tiếp tục xác định ứng dụng truyền thanh thông minh là giải pháp quan trọng nhằm thu hẹp khoảng cách số; trọng tâm là nhân rộng mô hình tại các xã vùng sâu, gắn nội dung truyền thanh với chuyển đổi số và sinh kế bền vững, đồng thời kết hợp đào tạo kỹ năng thông tin, kỹ năng số cho người dân.
Trong điều kiện hạ tầng số chưa đồng đều, truyền thanh thông minh chính là "cầu nối thông tin" hiệu quả, giúp người dân vùng sâu Thái Nguyên không bị đứng ngoài tiến trình chuyển đổi số và có thêm cơ hội vươn lên thoát nghèo bền vững.
Hà Anh
