Chất vấn trách nhiệm các ban ngành
Trong phiên chất vấn tại Kỳ họp thứ 31 của HĐND tỉnh Nghệ An khoá XVIII, nhiệm kỳ 2021 – 2026 về công tác phòng chống sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng, thực phẩm bẩn trên địa bàn tỉnh, có 18 đại biểu HĐND tỉnh nêu câu hỏi chất vấn.
Theo ông Phạm Văn Hóa, Giám đốc Sở Công Thương Nghệ An, theo kết quả kiểm tra, xử lý vi phạm trong công tác đấu tranh chống buôn lậu, hàng cấm, hàng giả, gian lận thương mại và an toàn thực phẩm từ đầu năm 2024 đến ngày 31/5/2025 có tổng 8.339 vụ; khởi tố 1.378 vụ/1.857 đối tượng; thu phạt gần 394 tỷ đồng. Nhiều vụ việc vi phạm điển hình được lực lượng chức năng phát hiện, xử lý nghiêm, được Nhân dân ghi nhận.
Quang cảnh phiên chất vấn.
Bên cạnh những kết quả tích cực, Giám đốc Sở Công Thương cũng thẳng thắn thừa nhận, tình trạng buôn lậu, sản xuất hàng giả, hàng kém chất lượng, vi phạm an toàn thực phẩm trên địa bàn vẫn diễn biến phức tạp, xuất hiện ở rất nhiều phân khúc của thị trường, nhiều địa bàn nhưng chưa được ngăn chặn và xử lý triệt để. Hiệu quả trong công tác đấu tranh chưa cao và còn gặp nhiều khó khăn, nhất là các lĩnh vực như: vi phạm quyền sở hữu trí tuệ, thương mại điện tử, kinh doanh bán hàng trực tuyến, thực phẩm bẩn, thuốc giả,...
Đại biểu HĐND tỉnh Nguyễn Công Văn hỏi về trách nhiệm quản lý Nhà nước của các tổ chức, cá nhân, nhất là Sở Công Thương; Những giải pháp quan trọng nào cần tập trung để chống tình trạng sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng kém chất lượng, thực phẩm bẩn, vi phạm an toàn thực phẩm, nhất là tâm lý lo lắng của người dân khi "ăn cái gì cũng sợ, mua cái gì cũng lo"?
Trả lời về vấn đề trên, ông Phạm Văn Hoá cho biết, ngành Công Thương là cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo 138 và kiểm soát hàng hoá kinh doanh trên thị trường thuộc lĩnh vực công thương. Giám đốc Sở Công Thương khẳng định, gian lận thương mại, hàng giả, hàng nhái đang trở thành "vấn nạn", cả nước "dậy sóng" với hàng nghìn vụ vi phạm bị xử lý.
Trả lời câu hỏi chất vấn của đại biểu HĐND tỉnh Trần Thị Khánh Linh và Lữ Thị Khuyên về giải pháp giải quyết "tận gốc" tình trạng hàng giả, hàng nhái lưu thông trên thị trường nhiều, nhất là khu vực nông thôn, miền núi và đấu tranh đối với tình trạng "nhãn thật, hàng giả", ông Hoá cho rằng, việc lưu thông hàng giả, hàng nhái không phân biệt thị trường, nơi nào lực lượng mỏng thì sản phẩm này có mặt.
Hiện nay, vùng nông thôn, miền núi, lực lượng chức năng mỏng, chính quyền địa phương chưa thật sự quan tâm, trình độ nhận thức của người dân về hàng giả, hàng nhái hạn chế, không ít bà con dù biết hàng kém chất lượng vẫn sử dụng.
Tình trạng buôn lậu, sản xuất hàng giả, hàng kém chất lượng, vi phạm an toàn thực phẩm trên địa bàn vẫn diễn biến phức tạp,
Vì vậy, giải pháp quan trọng và bền vững nhất là tác động vào nhận thức, ý thức của người tiêu dùng; nâng cao trách nhiệm của chính quyền cấp xã và khối, xóm, thôn, bản, nhất là kiểm tra, giám sát các trường hợp kinh doanh, buôn bán tự do trên địa bàn.
Ông Phạm Văn Hóa cũng phân tích các nguyên nhân dẫn tới hàng giả, hàng kém chất lượng vẫn có đất sống, thậm chí là sống khỏe, trong đó nhấn mạnh ý thức, trách nhiệm của người tiêu dùng. Không chỉ có người thu nhập thấp mà người có thu nhập trung bình trở lên vẫn có thị hiếu dùng hàng giả, hàng nhái vì rẻ và đẹp. Trong cuộc chiến chống hàng giả, bên cạnh nỗ lực, quyết tâm của các cấp, ngành, người tiêu dùng cần tỉnh táo và thông thái trong lựa chọn sản phẩm.
Theo Giám đốc Sở Công Thương, người tiêu dùng cần tỉnh táo bởi lực lượng chức năng với nhân lực hiện tại chỉ có thể hạn chế chứ không thể kiểm soát chặt thị trường.
Huy động cả hệ thống chính trị và toàn xã hội với quyết tâm "không có vùng cấm, không có ngoại lệ"
Ngoài việc nâng cao nhận thức, trách nhiệm của người tiêu dùng, Giám đốc Sở Công Thương cũng đã nêu các giải pháp khác để nâng cao hiệu quả công tác đấu tranh chống hàng giả, hàng kém chất lượng như sau:
Cần kiểm tra nghiêm ngặt hàng hóa xuất nhập khẩu tại cửa khẩu biên giới, cảng biển, sân bay.
Nâng cao hiệu quả công tác đấu tranh, tăng cường phối hợp liên ngành, xây dựng cơ chế chia sẻ thông tin, dữ liệu để nâng cao hiệu quả phát hiện, xử lý vi phạm.
Nhận diện, nắm chắc tình hình, phương thức, thủ đoạn hoạt động của các đối tượng; xác định các tuyến, địa bàn, đối tượng trọng điểm; tăng cường các biện pháp nghiệp vụ, đấu tranh có hiệu quả, trước mắt tập trung vào hai nhóm chính là thuốc giả và thực phẩm bẩn.
Nâng cao chất lượng đội ngũ lực lượng thực thi công vụ. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra công vụ, xử lý nghiêm các hành vi tiêu cực, bao che, tham gia, tiếp tay cho các hành vi buôn lậu, sản xuất kinh doanh hàng giả, thực phẩm bẩn.
Ông Phạm Văn Hóa, Giám đốc Sở Công Thương Nghệ An, trả lời chất vấn.
Giám đốc Sở Công Thương cho biết, thời gian tới, để ngăn chặn, đẩy lùi và tiến tới chấm dứt tình trạng buôn lậu, hàng giả, thực phẩm bẩn trên địa bàn tỉnh nhằm bảo vệ sản xuất, an ninh, an toàn, sức khỏe, tính mạng của người dân, Sở sẽ tăng cường công tác chỉ đạo điều hành; huy động cả hệ thống chính trị và toàn xã hội vào cuộc, đấu tranh thường xuyên không ngừng nghỉ với quyết tâm "không có vùng cấm, không có ngoại lệ" trên tinh thần thượng tôn pháp luật, "xử lý một vụ, cảnh tỉnh cả vùng, cả lĩnh vực". Kiện toàn Ban chỉ đạo 389 tỉnh, thành lập các Ban chỉ đạo cấp xã và xây dựng quy chế phối hợp, trong đó phân định rõ trách nhiệm, quan hệ phối hợp hoạt động giữa các cơ quan trong công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả phù hợp với mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.
