Mảnh vỡ máy bay của hãng hàng không Ukraine International Airlines bị bắn rơi tại Iran năm 2020. Ảnh: Reuters
Al Jazeera ngày 16/4 đưa tin, một tòa án Iran đã tuyên án tù với 10 người giấu tên mà Tehran cho là chịu trách nhiệm về vụ bắn rơi một máy bay thương mại của Ukraine vào tháng 1/2020.
Nghi phạm chính trong vụ việc, được xác định là chỉ huy hệ thống phòng thủ tên lửa đất đối không Tor-M1, phải nhận bản án 10 năm tù vì tội không tuân thủ mệnh lệnh, theo trang web chính thức của tòa án.
Nghi phạm chính còn phải bồi thường cho gia đình của 176 nạn nhân trên máy bay Ukraine bị bắn nhầm.
Ngoài ra, 2 nhân viên vận hành hệ thống tên lửa đều nhận bản án 1 năm tù giam. Một số quan chức thuộc Cơ quan kiểm soát phòng không Tehran và Bộ phận Hàng không vũ trụ của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) nhận các bản án từ 1 đến 3 năm tù giam.
Các nghi phạm còn phải đối mặt với nhiều hình phạt hơn nhưng tòa án không nêu chi tiết.
Tất cả các bản án, được đưa ra sau 20 phiên tòa xét xử, đều là bản án sơ thẩm. Các bị cáo có quyền kháng cáo. Một tòa án binh cũng được lệnh tiếp tục điều tra các cá nhân khác có thể có liên quan.
Theo một tòa án Iran, vụ việc liên quan đến 117 nguyên đơn, 55 người trong số này đã làm chứng trước tòa.
Máy bay thương mại số hiệu PS752 của hãng hàng không Ukraine International Airlines khởi hành từ sân bay quốc tế Khomeini ở thủ đô Tehran của Iran vào sáng sớm ngày 8/1/2020. Ít phút sau khi cất cánh, máy bay này bị bắn hạ. Phần lớn trong số 176 nạn nhân thiệt mạng mang quốc tịch Ukraine, Iran và Canada. Chính quyền Iran ban đầu phủ nhận việc máy bay bị bắn hạ nhưng 3 ngày sau thừa nhận "đây là hậu quả của một sai lầm tai hại".
Thông báo cuối cùng của Iran về vụ bắn nhầm máy bay Ukraine là "lỗi con người". Cụ thể, một số quân nhân của khẩu đội phòng không đã bắn 2 tên lửa mà không xin phép cấp trên. Trước đó, IRGC đã bắn tên lửa vào 2 căn cứ của Mỹ ở nước láng giềng Iraq để trả đũa vụ Washington ám sát chỉ huy hàng đầu của lực lượng này, tướng Qassem Soleimani. Khi phát hiện máy bay thương mại Ukraine, một số quân nhân tưởng rằng đó là tên lửa Mỹ đáp trả vụ 2 căn cứ ở Iraq bị tấn công nên đã phóng 2 tên lửa đánh chặn.
Một số gia đình nạn nhân cùng các quan chức Ukraine, Canada - 2 nước có hàng chục công dân trong số các hành khách thiệt mạng - chỉ trích Iran vì cho rằng Tehran thiếu hợp tác và không minh bạch.
Một tòa án Canada đã ra phán quyết vào năm 2021 rằng vụ bắn rơi máy bay thương mại Ukraine là "hành động khủng bố" trong bối cảnh Tehran tuyên bố rằng vụ việc đã bị chính trị hóa.
Chính phủ Iran cuối năm 2020 đã ấn định khoản bồi thường 150.000 USD (3,5 tỷ đồng) cho gia đình mỗi nạn nhân và sau đó cho biết các khoản bồi thường bắt đầu được thanh toán.
Nguyễn Thái - Al Jazeera
