Khởi tố 2 người Trung Quốc xâm hại lăng mộ vua tìm cổ vật
Theo thông kế của Sở VH-TT&DL tỉnh Thanh Hóa, trên địa bàn tỉnh hiện có 79 lăng mộ vua, chúa và quan lại, trong đó có 18 lăng mộ đã được xếp hạng di tích cấp quốc gia, 37 lăng mộ xếp hạng di tích cấp tỉnh, 24 lăng mộ các vị quan chưa được xếp hạng.
Xứ Thanh được coi là vùng đất "tam vua, nhị chúa"- 3 vị vua (Tiền Lê, Hồ và Hậu Lê) và 2 đời chúa (Trịnh và Nguyễn).
Các khu lăng mộ nằm trên những ngọn đồi, xa khu dân cư, không có tường rào kiên cố bảo vệ hoặc không có người túc trực trông coi nên dễ bị kẻ xấu xâm hại.
Mới đây, khoảng 21h30 ngày 3/5/2025, Trung tâm Nghiên cứu lịch sử và Bảo tồn di sản văn hóa Thanh Hóa phát hiện khu lăng mộ vua Lê Túc Tông, ở thôn 1, xã Kiên Thọ, huyện Ngọc Lặc (thuộc quần thể khu di tích lịch sử Lam Kinh bị xâm phạm.
Lăng mộ vưa Lê Túc Tông bị đào bới, xâm hại để tìm cổ vật.
Tại hiện trường, lực lượng bảo vệ phát hiện một điện thoại di động màu xanh, cài đặt chữ Trung Quốc, một giấy tờ tùy thân của nam giới ở Trung Quốc và 1 cây xăm (dụng cụ chuyên để thăm dò lòng đất phát hiện cổ vật) đang cắm xuống đất, gần lăng mộ vua Lê Túc Tông. Thông tin lăng mộ vua Lê Túc Tông bị xâm hại được đơn vị quản lý trình báo chính quyền địa phương và cơ quan chức năng.
Tiếp nhận được tin báo, Công an tỉnh Thanh Hóa, Công an xã Kiên Thọ và Công an tỉnh Quảng Ninh khẩn trương kiểm tra, xác minh, truy bắt thủ phạm. Bằng các biện pháp nghiệp vụ, đến 14h ngày 4/5/2025, lực lượng công an phát hiện bắt giữ 2 đối tượng Shen Jiang Yang và Deng Zhiji (Quốc tịch Trung Quốc) khi chúng đang trên đường ra Tp.Móng Cái tỉnh Quảng Ninh (cách cửa khẩu quốc tế Móng cái khoảng 15km).
Hai người đàn ông Trung Quốc bị bắt vì xâm hại lăng mộ vua Lê Túc Tông tìm cổ vật.
Tại cơ quan điều tra, các đối tượng khai báo, khi nhập cảnh vào Việt Nam, chúng mang theo 1 cây xăm bằng kim loại và máy gắn thiết bị cảm ứng dò tìm kim loại.
Khi đến địa bàn Tp.Thanh Hóa, các đối tượng thuê khách sạn để lưu trú, sau đó thuê xe máy đến khu lăng mộ vua Lê Túc Tông ở xã Kiên Thọ, huyện Ngọc Lặc để quan sát, nghiên cứu địa hình.
Ngoài ra, chúng còn mua thêm một số dụng cụ để thực hiện việc đào mộ (khoan điện cầm tay, dây thừng, cưa tay, bao bì, bạt, bao tay, xẻng, xà beng …). Sáng 3/5/2025, bọn chúng đã xăm thăm dò và đào bới tại khu lăng mộ vua Lê Túc Tông nhưng không tìm được gì có giá trị. Khi phát hiện có người qua lại, các đối tượng đã để lại dụng cụ đào bới và bỏ đi.
Kết quả kiểm tra, làm việc bước đầu của các cơ quan chức năng cho thấy lăng mộ vua Lê Túc Tông đã bị nhóm người Trung Quốc đào bới, hố đào có kích thước 90cmx52cm, sâu khoảng 1,6m và phá vỡ bia đá.
Công an tỉnh Thanh Hóa đã khởi tố bị can và bắt tạm giam Shen Jiang Yang và Deng Zhiji (quốc tịch Trung Quốc) để điều tra về tội Xâm phạm thi thể, mồ mả, hài cốt.
Đề nghị Công an hỗ trợ bảo vệ di tích, lăng mộ trước vấn nạn xâm hại
Ông Phạm Nguyên Hồng, Giám đốc Sở VH-TT&DL tỉnh Thanh Hóa cho biết, sau khi lăng mộ vua Lê Túc Tông và Ngai vua triều Nguyễn trưng bày tại Điện Thái Hòa thuộc di tích Cố đô Huế bị phá hoại, Sở đã có văn bản gửi UBND huyện, thị xã, thành phố và các đơn vị quản lý di tích trên địa bàn tỉnh.
Giám đốc Sở VH-TT&DL tỉnh Thanh Hóa đề nghị các địa phương tiếp tục triển khai thực hiện nghiêm, có hiệu quả công tác quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị các di sản văn hóa, di tích lịch sử - văn hóa và danh lam thắng cảnh được giao quản lý, trực tiếp quản lý, bảo đảm theo đúng quy định của Luật Di sản văn hóa.
Phần lớn các lăng mộ của vua quan lại ở Thanh Hóa đều nằm ở xa khu dân cư, không có người túc trực trông coi nên dễ bị kẻ xấu xâm hại.
Đồng thời, đánh giá thực trạng, rà soát, kiểm kê các di vật, hiện vật, cổ vật, bảo vật quốc gia có giá trị lịch sử, văn hóa, kỹ thuật, mỹ thuật… hiện đang lưu giữ, trưng bày, bảo quản tại các di tích, đơn vị, địa phương để chủ động xây dựng phương án phòng ngừa, phát hiện từ sớm và sẵn sàng ngăn chặn, xử lý các đối tượng, hành vi xâm hại, phá hoại.
Giám đốc Sở VH-TT&DL tỉnh Thanh Hóa thông tin, đơn vị đã có văn bản gửi Công an tỉnh Thanh Hóa đề nghị lực lượng công an hỗ trợ các địa phương, đơn vị trong việc xây dựng phương án bảo vệ, phòng ngừa, kịp thời phát hiện, ngăn chặn, xử lý các đối tượng, hành vi xâm hại, phá hoại, bảo đảm tuyệt đối an toàn các bảo vật quốc gia đã được công nhận và di vật, hiện vật, cổ vật có giá trị tại các di tích, danh lam thắng cảnh theo đúng quy định của pháp luật. Đồng thời, tăng cường trao đổi thông tin, kinh nghiệm về kỹ năng xử lý tình huống trong phòng chống tội phạm liên quan đến di sản văn hóa, đặc biệt là quy trình phản ứng khẩn cấp cụ thể cho lực lượng bảo vệ trực tiếp tại các di tích khi gặp các tình huống có nguy cơ cao, phát sinh bất ngờ trong thực tế, kể cả với các đối tượng biểu hiện loạn thần hoặc hành vi bất thường.
Theo quan niệm phương Đông, ngày xưa khi người mất thường chôn theo trang sức, vật dụng… Người càng có địa vị cao trong xã hội thì vật dụng chôn cất theo khi mai táng càng nhiều và quý hiếm, nhất là vua, chúa, quan lại thời phong kiến. Biết được điều này, kẻ xấu tìm mọi cách đào bới, xâm phạm lăng mộ cổ để trộm cắp, bởi cổ vật càng quý hiếm có giá trị càng lớn.
Tất cả các lăng mộ, di tích được xếp hạng trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa đều có ban quản lý di tích, trong đó có thành viên là con cháu, dòng họ của nhân vật lịch sử tham gia để bảo vệ, giữ gìn.
Công tác đảm bảo an toàn cho các lăng mộ vua, chúa, các vị quan chỉ dừng lại ở phòng ngừa chứ chưa thể chống đào bới để trộm cắp cổ vật. Các lăng mộ thường nằm trên những ngọn đồi, xa khu dân cư, không có tường rào bảo vệ kiên cố hoặc không có người túc trực trông coi nên dễ bị xâm hại. Hiện tại, công tác bảo vệ an toàn cho lăng mộ chỉ mới do chính quyền địa phương nơi có di tích và con cháu dòng họ của nhân vật lịch sử đảm nhận.
