Cao điểm xử lý, phối hợp đa ngành, tăng cường kiểm soát nạn chăn dắt ăn xin
Chiều 17/10, tại buổi họp báo tình hình kinh tế - xã hội ở Tp.HCM, đại diện nhiều sở ban ngành liên quan đã thông tin về tình trạng chăn dắt người già, trẻ em ăn xin trên địa bàn Tp.HCM.
Đại diện Công an Tp.HCM cho biết, từ ngày 16/5, đơn vị đã mở cao điểm phối hợp với các cơ quan chức năng, đẩy mạnh công tác xử lý trẻ em, người lang thang xin ăn, cũng như những người không có nơi cư trú ổn định trên địa bàn.
Trong đó, công an các địa phương được giao nhiệm vụ rà soát, xác minh và xử lý các trường hợp có dấu hiệu chăn dắt người ăn xin. Kết quả ban đầu, cơ quan chức năng đã lập danh sách quản lý 8 người nghi vấn chăn dắt, nhưng đến nay, việc xử lý các đối tượng này vẫn đang tiếp tục.
Từ khi Quyết định số 812/QĐ-UBND ngày 10/3/2023 được ban hành, tình trạng người lang thang xin ăn trên địa bàn Tp.HCM đã có những chuyển biến tích cực.
Tuy nhiên, vẫn còn hiện tượng này tại một số khu vực nhất định như gần các cơ sở tôn giáo, bến xe, chợ truyền thống. Những người bị ảnh hưởng bởi kinh tế khó khăn hoặc mất việc làm thường đổ về Tp.HCM để kiếm sống, làm gia tăng số người lang thang xin ăn.
Ngoài ra, một trong những nguyên nhân chính gây khó khăn cho quá trình xử lý là các đối tượng chăn dắt thường chính là người thân, thậm chí là cha mẹ ruột của những đứa trẻ bị ép đi ăn xin.
Những người chăn dắt sử dụng nhiều phương thức đối phó với lực lượng chức năng, chẳng hạn như giả dạng bán vé số, bút bi, tăm bông, hay kẹo cao su để qua mặt. Việc này khiến quá trình củng cố hồ sơ và chứng cứ trở nên phức tạp, kéo dài thời gian xử lý vụ việc.
Cũng theo phía đại diện Công an Tp.HCM, những đối tượng chăn dắt ăn xin thường lợi dụng các lỗ hổng trong hệ thống pháp luật hoặc quyền lợi nhân đạo để bảo vệ mình.
Nhiều người chăn dắt không ngần ngại sử dụng phụ nữ, trẻ em, người già hoặc người khuyết tật – những đối tượng dễ dàng tạo lòng thương cảm – để kiếm tiền. Trong nhiều trường hợp, những đứa trẻ bị ép phải ăn xin, ngủ ngoài đường và trở thành công cụ mưu sinh cho những kẻ tàn nhẫn.
Những đứa trẻ hành nghề "thổi lửa" xin tiền thường xuyên xuất hiện ở các trục đèn tín hiệu tại khắp nơi trên địa bàn Tp.HCM.
Không chỉ vậy, các đối tượng còn có khả năng tái phạm cao. Sau khi bị bắt và xử lý, không ít người nhanh chóng quay trở lại hoạt động ăn xin bằng các đường tiểu ngạch hoặc qua các cửa khẩu biên giới. Việc này khiến tình trạng chăn dắt ăn xin diễn ra liên tục và trở thành một vòng luẩn quẩn khó giải quyết triệt để.
Tăng cường kiểm tra, giám sát người nước ngoài lang thang, ăn xin
Công an Tp.HCM đã phối hợp chặt chẽ với Sở Lao động - Thương binh và Xã hội Tp.HCM để tiến hành rà soát các địa bàn có đông người nước ngoài sinh sống và những khu vực có nguy cơ cao về người lang thang, xin ăn.
Các khu vực được đặc biệt chú ý là những nhà trọ trên Quốc lộ 1A (phường Tân Tạo, quận Tân Bình), đường Nguyễn Văn Luông (phường 10, quận 6), và Cư xá đường sắt (phường 1, quận 3). Đây là những khu vực tập trung nhiều người nước ngoài có hoàn cảnh khó khăn, dễ bị lợi dụng làm ăn xin hoặc sống lang thang.
Trong quá trình thực hiện chiến dịch cao điểm, cơ quan chức năng đã quản lý và xử lý 143 trường hợp người nước ngoài xin ăn trên địa bàn Tp.HCM. Trong đó, có 83 người đã bị xử phạt hành chính, 37 người trên 16 tuổi bị trục xuất, và 46 trẻ em dưới 16 tuổi đã được bàn giao cho phía cơ quan bạn.
Đáng chú ý, những người nước ngoài bị bắt chủ yếu là phụ nữ, trẻ em, người khuyết tật hoặc người già, sống tại các địa phương giáp ranh biên giới. Họ lợi dụng Hiệp định về quy chế biên giới để dễ dàng nhập cảnh trở lại Việt Nam, tiếp tục hoạt động ăn xin sau khi đã bị trục xuất.
Trong thời gian tới, các cơ quan chức năng của Tp.HCM sẽ tiếp tục tăng cường kiểm tra, giám sát những khu vực tập trung đông người lang thang, ăn xin, đặc biệt là người nước ngoài. Các trường hợp vi phạm sẽ bị xử lý nghiêm khắc, bao gồm cả việc trục xuất hoặc bàn giao cho cơ quan ngoại giao liên quan.
UBND Tp.HCM cũng giao cho Sở Lao động - Thương binh và Xã hội chủ trì công tác thu dung người lang thang, xin ăn, phối hợp với các sở, ban, ngành liên quan để đảm bảo việc quản lý và xử lý đúng quy định. Từ khi chiến dịch cao điểm bắt đầu, gần 1.000 trường hợp người lang thang xin ăn đã được thu gom và đưa vào các cơ sở trợ giúp xã hội.
Mặc dù nỗ lực đã được tăng cường, nhưng vẫn còn nhiều thách thức trong việc giải quyết triệt để tình trạng này. Thực tế cho thấy, công tác xử lý không chỉ dừng lại ở việc thu gom và trục xuất mà còn cần có các biện pháp hỗ trợ, cung cấp việc làm và ổn định cuộc sống cho những người có hoàn cảnh khó khăn.
Bà Lương Thị Hà, Phó Chánh Thanh tra Sở Lao động-Thương binh và Xã hội Tp.HCM, trao đổi về vấn nạn chăn dắt trẻ em, người già lang thang ăn xin.
Để ngăn chặn tình trạng chăn dắt ăn xin, UBND Tp.HCM cũng đã đưa ra các chính sách nhằm hỗ trợ người nghèo và các đối tượng yếu thế. Một trong những giải pháp là giúp những người lang thang, xin ăn tìm được việc làm và có thu nhập ổn định. Chỉ khi họ có cuộc sống bền vững, tình trạng tái phạm mới có thể giảm thiểu.
Sở Lao động - Thương binh và Xã hội Tp.HCM cũng đã và đang phối hợp với các tổ chức xã hội, cung cấp các chương trình đào tạo nghề và tạo cơ hội việc làm cho những người lang thang, xin ăn sau khi được thu dung. Những chương trình này không chỉ giúp họ thoát khỏi cảnh nghèo đói, mà còn góp phần giảm bớt gánh nặng cho hệ thống trợ giúp xã hội của thành phố.
