Mọi vi phạm đều phải bị xử lý
Trong 2 ngày 8-9/11 của đợt họp tập trung, kỳ họp thứ 2, Quốc hội thảo luận trên nghị trường về tình hình kinh tế - xã hội, ngân sách Nhà nước và công tác phòng, chống dịch.
Phát biểu thảo luận, đại biểu Nguyễn Công Long (đoàn Đồng Nai) cho ý kiến về công tác quản lý, điều hành các bệnh viện trong hệ thống y tế công.
Theo đại biểu Long, suốt hai năm qua, chúng ta đã trải qua một thử thách khốc liệt chưa từng có do dịch bệnh. Hàng vạn bác sĩ, nhân viên y tế không quản hy sinh gian khổ, đã và đang ngày đêm xông pha nơi tuyến đầu chống dịch, điều trị, chăm sóc cho đồng bào, đồng chí, những hy sinh, cống hiến đó nhân dân mãi khắc ghi.
Nhưng đại biểu Long cũng bày tỏ sự đáng tiếc, khi trong thời gian qua đã có không ít cán bộ quản lý ngành y tế, các cấp vi phạm pháp luật, bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
“Thật không có gì đau xót hơn khi mà pháp luật phải xử lý những người được coi là đội ngũ tinh hoa của đất nước. Tôi không có ý định bào chữa cho bất kỳ một ai, bởi dù là thầy thuốc, thầy giáo thì họ là những con người có chức vụ, quyền hạn, mọi vi phạm pháp luật đều phải chịu trách nhiệm đều bị xử lý nghiêm minh. Tuy nhiên, trong một xã hội mà nhiều người được coi là chuẩn mực, được xã hội nể trọng với những danh xưng cao quý là những người thầy mà vi phạm pháp luật thì rõ ràng đó là một hiện tượng rất đáng lo ngại, xét ở mọi góc độ, cả về pháp luật, đạo đức xã hội hay quản trị nhà nước”, đại biểu Long trăn trở.
Toàn cảnh phiên họp sáng 8/11.
Vị đại biểu này nêu, Điều 6 Bộ luật Tố tụng hình sự cũng quy định: "Trong quá trình tiến hành tố tụng hình sự, cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng có trách nhiệm phát hiện nguyên nhân và điều kiện phạm tội. Yêu cầu, kiến nghị cơ quan, tổ chức hữu quan áp dụng các biện pháp khắc phục và phòng ngừa". Vậy qua các vụ án mà người bị truy cứu trách nhiệm đang là cán bộ y tế, chúng ta cần rút ra điều gì ngoài những yếu tố chủ quan của từng cá nhân vi phạm thì có những nguyên nhân, điều kiện nào khác.
“Đã đến lúc chúng ta cần nhìn thẳng vào sự thật, đánh giá đúng những hạn chế, yếu kém trong công tác quản lý, điều hành hệ thống y tế hiện nay để đề ra các giải pháp.
Điểm chung qua các vụ án vừa qua, chúng ta có thể thấy số cán bộ y tế là quản lý các bệnh viện bị truy cứu trách nhiệm hình sự không chỉ vì các tội phạm về chức vụ mà còn các tội về kinh tế như vi phạm quy định về đấu thầu, vi phạm quy định về kế toán…", vị Đại biểu nhìn nhận.
Khẩn trương hoàn thiện hành lang pháp lý
Theo đại biểu Long, y là nghề đặc biệt, bác sĩ là những người được đào tạo chuyên sâu kiến thức khoa học, năng lực chuyên môn về chẩn đoán, điều trị và phòng bệnh nhằm bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe của nhân dân.
Một bác sĩ được cất nhắc làm lãnh đạo, quản lý một bệnh viện hội tụ nhiều yếu tố phẩm chất chính trị, đạo đức nghề nghiệp, uy tín cá nhân và đặc biệt là năng lực chuyên môn.
Với chức trách nhiệm vụ quản lý, điều hành một bệnh viện công thì ngoài vấn đề chịu trách nhiệm cao nhất về chuyên môn trong chẩn đoán, tổ chức điều trị và phòng bệnh, giám đốc bệnh viện phải chịu trách nhiệm điều hành toàn bộ hoạt động khác về hành chính, nội vụ, cơ sở vật chất.
“Nói cách khác, giám đốc bệnh viện công lập thì không chỉ bảo đảm sinh mạng cho từng bệnh nhân, không chỉ trực tiếp cầm dao mổ cho những ca phẫu thuật phức tạp nhất mà họ còn phải chịu trách nhiệm từ những chuyện gửi xe, xử lý rác, mua sắm sinh phẩm, vật tư y tế, chịu trách nhiệm toàn bộ việc đấu thầu những thiết bị y tế”, đại biểu Long chia sẻ.
Đại biểu Nguyễn Công Long bày tỏ, người được coi là chuẩn mực, được xã hội nể trọng với những danh xưng cao quý mà vi phạm pháp luật là một hiện tượng rất đáng lo ngại.
Với những yêu cầu đặt ra đó, đại biểu Long cho rằng, quả thực chỉ có những bác sĩ có những kỹ năng đặc biệt với trình độ đặc biệt thì mới đảm đương toàn mỹ những nhiệm vụ đặt ra cho họ.
Tham khảo ý kiến các chuyên gia cũng như nghiên cứu mô hình y tế một số nước cho thấy trong một cơ sở y tế, các bác sĩ dù giữ cương vị quản lý cũng chỉ chịu trách nhiệm trong phạm vi chuyên môn của mình. Họ có quyền đưa ra yêu cầu về thuốc, trang thiết bị, vật tư y tế cần thiết cho việc đảm bảo hoàn thành nhiệm vụ chữa bệnh, phòng bệnh. Còn nhiệm vụ cung ứng, mua sắm đấu thầu do bộ phận chuyên khác đảm nhiệm.
Bởi vậy, cùng với việc xử lý nghiêm các sai phạm, đại biểu Long “hiến kế” chúng ta cần khẩn trương hoàn thiện hành lang pháp lý cho công tác quản lý, điều hành hệ thống y tế, nhất là điều hành hệ thống bệnh viện công.
“Điều này, không chỉ nâng cao năng lực ngành y tế, bảo đảm điều trị, chăm sóc sức khỏe của nhân dân ngày càng tốt hơn, đồng thời ngăn ngừa hiệu quả những hành vi vi phạm tiêu cực trong ngành kinh tế và cũng là để chúng ta không thấy cảnh các bác sĩ sẽ vướng vào vòng lao lý bởi vì những công việc mà đáng nhẽ bác sĩ họ không phải làm hoặc không được làm”, đại biểu Long cho hay.
Để các cán bộ quản lý có cơ hội, môi trường phát triển về y đức
Phát biểu từ điểm cầu Tp.HCM, ĐBQH Phạm Khánh Phong Lan cho rằng vấn đề hết sức quan trọng, đó chính là thay đổi về mặt quan điểm: “Tất cả những gì chúng ta đã phải trả giá trong thời gian vừa qua chính là hệ quả để lại, khi mà hệ thống y tế của chúng ta chưa đủ mạnh. Bên cạnh lỗi chủ quan của mỗi người còn có lỗi của chủ trương, chính sách, chúng ta có thật sự ưu tiên cho y tế? Ngành nào cũng có những tiêu cực, tích cực, cũng có rất nhiều con người cùng hoạt động trong đó có mục đích phục vụ người bệnh. Vì vậy, phải làm sao tạo điều kiện cho các nhân viên y tế, đặc biệt cho các cán bộ quản lý có cơ hội, có môi trường để phát triển về y đức chứ không phải là sau đó, lúc xảy ra chuyện thì chúng ta sử dụng các biện pháp hành chính và các thủ tục tố tụng hình sự. Là một người làm trong ngành y tế, tôi rất đau lòng”.
