Là loại côn trùng chỉ xuất hiện vào mùa hè, từ tháng 4 đến tháng 8 hàng năm, ve sầu thường chui từ dưới đất lên, lột xác và bay đi. Vào thời điểm này, nhộng ve sầu hay còn gọi là ve sầu non thường được nhiều người lùng mua với giá từ 250-350 nghìn đồng/kg, tuỳ loại và tuỳ thời điểm.
Tuy nhiên, xác ve sầu khô bám đầy thân cây, mặt đất lại được gom nhặt lại để bán cho thương lái với mức giá từ 1-1,5 triệu đồng/kg.
Nhiều người thu mua xác ve sầu với giá lên đến cả triệu đồng/kg. (Ảnh: Tòng Tích).
Từng đi nhặt xác ve sầu để bán hơn 5 năm qua, anh Thanh, trú tại xã Chiềng Dong, huyện Mai Sơn (Sơn La) cho biết, giá cao nhất anh bán được 1,2 triệu đồng/kg.
“Thời điểm nhặt được nhiều xác ve nhất là vào tháng 4, tháng 5 hàng năm. Mỗi ngày tôi có thể nhặt được vài lạng, nhiều nhất là hơn 1kg. Bây giờ vẫn có nhưng ít, mỗi ngày chỉ được vài lạng, giá bán từ vài trăm nghìn đồng đến hơn 1 triệu đồng/kg, tuỳ thời điểm”, anh Thanh cho hay.
Vào mùa ve sầu có thể nhặt được cả cân xác ve/ngày. (Ảnh: Tòng Tích).
Theo anh Thanh, xác ve sầu có nhiều nhất ở nương cà phê và bơ. Người dân thường chỉ bắt ve sầu non để bán với giá từ 250-350 nghìn đồng/kg, xác ve sau khi lột còn vương lại trên thân cây, lá cây và mặt đất rất nhiều nên anh đi gom và bán cho thương lái.
“Cách đây vài năm, họ chỉ mua với giá 300 nghìn đồng/kg nhưng năm nay giá lên tới 1,2 triệu đồng/kg. Xác ve to họ mua giá cao hơn xác ve bé”, anh Thanh chia sẻ.
Giá xác ve từ vài trăm nghìn đến hàng triệu đồng/kg tuỳ loại và tuỳ thời điểm. (Ảnh: Tòng Tích).
Là thương lái chuyên mua xác ve sầu, chị Tòng Thị Tích, trú lại xã Chiềng Chung, huyện Mai Sơn (Sơn La) cho biết, mỗi năm chị thu mua được từ 4-5 tạ xác ve sầu để cung cấp cho bạn hàng phía Trung Quốc.
“Họ mua 7-8 năm nay rồi. Mới đầu nghe họ nói mua xác ve tôi cũng buồn cười, cứ nghĩ là họ trêu đùa vì xác ve nhẹ như bông, biết bao giờ mới nhặt đủ 1kg để bán. Sau này mới biết họ mua thật, giá lại còn cao. Thấp nhất là 400 nghìn đồng/kg, cao nhất là 1,5 triệu đồng/kg.
Mỗi năm chị Tích thu mua được từ 4-5 tạ xác ve sầu để bán cho bạn hàng Trung Quốc. (Ảnh: Tòng Tích).
Hiện tại đã hết mùa ve thoát xác nhưng vẫn nhiều người đi tìm nhặt xác ve từ đầu mùa còn xót lại và bán cho tôi với giá 1 triệu đồng/kg. Vào mùa, có người nhặt một buổi sáng đã được 1kg rồi”, chị Tích nói.
Mua xác ve sầu với giá cao để cung cấp cho các thương lái Trung Quốc nhưng chị Tích cũng không biết chính xác họ mua làm gì. Tuy nhiên, chị Tích cho rằng, xác ve sầu có thể là một vị thuốc, nhờ vậy nên những người đồng bào dân tộc ở đây cũng có thêm thu nhập nhờ đi thu lượm xác loại côn trùng này.
Xác ve sầu có nhiều nhất vào mùa hè và mùa thu, trên các nương cà phê, bơ.
Theo Ths.BS Nguyễn Thị Tuyết Lan, Nguyên Trưởng khoa khám bệnh – Bệnh viện Y học cổ truyển Trung Ương, xác ve sầu được gọi là thuyền thoái hay thuyền xác, là một loại dược liệu trong Đông y, có nhiều tác dụng đối với sức khỏe y tế như thanh nhiệt, phong chẩn, giải kinh, tiêu viêm…
Do đó, người xưa đã dùng xác ve sầu để làm ra rất nhiều bài thuốc, cho đến ngày nay vẫn còn được lưu truyền trong dân gian.
Người ta thường dùng thuyền thoái (xác ve sầu) để làm thuốc trị bệnh. Sau khi loại bỏ chân, cách và đầu của ve, rửa sạch đất cát bám trên xác ve, người dùng có thể khuấy thuyền thoái với nước nóng, cho thêm nước tương vào nấu qua. Sau đó phơi khô để dùng hoặc phơi khô se, sao qua cho thơm rồi dùng.
Xác ve sầu được gọi là thuyền thoái, một vị thuốc sử dụng trong Đông y.
Theo Đông y, thuyền thoái có các dược tính sau: Tiêu phù thũng, tiêu viêm, phá thương phong, phong chẩn, thấu đậu chẩn, giải kinh, tuyên phế, giải biểu nhiệt, tán phong nhiệt, thanh nhiệt, thúc sỏi.
Nhờ những tác dụng dược lý trên, thuyền thoái được dùng để tạo ra các bài thuốc chữa kinh phong co giật, điều trị viêm khí quản, cảm mạo, chữa ghẻ lở, mụn nhọt, rôm sẩy, tính tình cáu gắt…
Tuy nhiên, khi sử dụng thuyền thoái cũng cần chú ý một số trường hợp, như cơ thể bị hư hàn, hoặc phụ nữ có thai thì cũng không nên dùng.
Nếu muốn dùng vị thuốc này cho bất cứ mục đích nào nên trao đổi trước với thầy thuốc hoặc những người có chuyên môn. Tự ý dùng thuyền thoái không đúng cách có thể sẽ gây nguy hại cho sức khỏe
Hồng Cảnh
