Bộ Công an đang lấy ý kiến các cơ quan, đơn vị về dự thảo báo cáo, giải trình một số nội dung mới trong dự Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ. Dự luật được Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 6 vừa qua.
Đặc biệt, Bộ Công an có giải trình về hành vi cấm "Điều khiển phương tiện giao thông mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn".
Tài xế vi phạm nồng độ cồn tăng 277% trong dịp Tết Giáp Thìn
Về xử lý vi phạm, CSGT cả nước đã huy động 118.114 lượt cán bộ, chiến sĩ tổ chức tuần tra kiểm soát. Kết quả, có 71.409 trường hợp vi phạm bị xử lý; phạt tiền 182,4 tỉ đồng.
So với cùng thời gian Tết Nguyên đán Quý Mão 2023, số vi phạm bị xử phạt tăng 223,4%, số tiền phạt tăng 265,4%. Lực lượng chức năng đã tạm giữ khoảng 36.000 xe cộ các loại; tước 18.899 bằng lái.
Nổi bật, có 29.099 lái xe vi phạm nồng độ cồn bị xử lý. Con số này chiếm 41,25% tổng số vi phạm. So với cùng thời gian Tết Nguyên đán Quý Mão 2023, số vi phạm nồng độ cồn tăng 277,7%.
Một số địa phương xử lý vi phạm nồng độ cồn cao là: Tp.HCM 2.576 trường hợp, Hà Nội 1.167 trường hợp, Đồng Nai 1.060 trường hợp.
Về tình trạng chống người thi hành công vụ, thời điểm trên xảy ra 4 vụ, làm bị thương 4 cảnh sát. Lực lượng chức năng đã bắt giữ 5 trường hợp và giao cơ quan điều tra xử lý.
Ngoài ra, lực lượng CSGT đã trực tiếp và phối hợp với các lực lượng chức năng bắt giữ 31 vụ phạm pháp hình sự, 32 đối tượng giao cho cơ quan điều tra xử lý.
Cụ thể, theo Bộ Công an, sử dụng rượu bia khi lái xe là vấn đề xã hội không chỉ ở Việt Nam mà cả trên thế giới. Do đó, hiện nay, các quốc gia trên thế giới quy định xử lý rất nghiêm khắc đối với người điều khiển phương tiện có nồng độ cồn, chia làm 2 nhóm: Nhóm các quốc gia nghiêm cấm tuyệt đối và Nhóm các quốc gia quy định về ngưỡng nồng độ cồn trong máu, trong hơi thở được phép đối với người lái xe, theo đối tượng: Mức chuẩn, Người lái xe thương mại và người lái xe mới.
"Tuy nhiên, trong điều kiện văn hóa và giao thông ở Việt Nam hiện nay, thực sự rất cần nồng độ cồn bằng 0 khi điều khiển phương tiện", Bộ Công an nhấn mạnh.
Lý giải, Bộ Công an cho rằng, điều kiện giao thông ở Việt Nam hiện nay có nhiều đặc thù; giao thông trên đường tại Việt Nam đòi hỏi tài xế phải duy trì sự tỉnh táo và sự phản xạ nhanh hơn rất nhiều lần nếu tình huống bất ngờ xảy ra.
Bộ Công an dẫn chứng kết quả khảo sát của một số tổ chức quốc tế, rằng Việt Nam là một trong số nước có mức tiêu thụ rượu, bia và đồ uống có cồn cao trên thế giới. Đây là tỉ lệ rất đáng báo động.
Do đó, theo Bộ Công an, việc kiểm soát chặt chẽ nồng độ cồn ngoài ý nghĩa đối với công tác bảo đảm trật tự, an toàn giao thông còn có ý nghĩa xã hội sâu sắc.
"Trong khi đó, văn hóa ẩm thực Việt Nam có nhiều điểm đặc thù, có tính cả nể. Nếu quy định nồng độ bằng không thì không uống. Nhưng nếu có một hạn mức nào đó thì lái xe có thể gặp trường hợp bị ép uống", Bộ Công an phân tích.
Ngoài ra, Bộ Công an cho rằng đồ uống có cồn gây nghiện, đã bắt đầu uống là không dễ dừng, mà khi đã say thì sẽ khó nhớ luật quy định gì.
"Có trường hợp nhậu từ hôm trước mà hôm sau vẫn bị phạt vì uống quá nhiều hoặc do cơ địa, nhiều người hôm trước nhậu say, hôm sau vẫn váng đầu nhức óc cả ngày, ảnh hưởng tới khả năng lái xe", theo Bộ Công an.
Bên cạnh đó, Bộ Công an cũng nhấn mạnh về ý thức tham gia giao thông của một bộ phận người dân hiện nay chưa tốt, xem thường pháp luật, cố ý vi phạm pháp luật về giao thông, thậm chí thách thức lực lượng chức năng khi bị kiểm tra, xử lý.
"Khi một ý thức tồi có thể cướp đi sinh mạng của nhiều người, do đó, xã hội rất cần sự nghiêm khắc", Bộ Công an cho hay.
Bộ Công an cũng nêu thêm dẫn chứng về việc kiểm soát vi phạm nồng độ cồn đối với lái xe đang phát huy hiệu quả rất tốt.
Cụ thể, dẫn chứng thêm từ tháng 6/2022 đến tháng 12/2023, số người chết và bị thương vì tai nạn giao thông đường bộ liên quan đến rượu, bia chiếm 20% tổng số người chết, bị thương do tai nạn giao thông đường bộ gây ra. Cạnh đó, việc kiểm soát vi phạm nồng độ cồn với lái xe đang phát huy hiệu quả.
Từ các lý do nêu trên, nên tiếp tục kế thừa quy định của Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia cấm tuyệt đối người có nồng độ cồn điều khiển phương tiện tham gia giao thông để có chế tài xử lý nghiêm khắc, dần hình thành thói quan, văn hóa đã uống rượu bia thì không lái xe.
Từ đó sau khi ý thức, văn hóa giao thông hình thành tốt có thể nghiên cứu điều chỉnh cho phù hợp.
Trúc Chi (t/h theo Dân Trí, Tuổi Trẻ)