Cây trẩu trơn là một cái tên dường như khá xa lạ với nhiều người Việt, nhưng đây lại là một giống cây mang lại giá trị kinh tế cao.
Loại cây này xưa không ai "ngó" không ngờ nay chính là những giống thực vật quý, có giá trị kinh tế cao, được coi như đặc sản hoặc dược liệu. Tiêu biểu trong số đó là cây trẩu trơn tên khoa học là Vernicia fordii.
Cây trẩu trơn thường có quả rất nhiều. Ảnh minh họa.
Thông thường cây trẩu trơn phân bố ở Myanmar, Mỹ, Trung Quốc và Việt Nam. Ở nước ta, cây phân bố ở nhiều vùng núi cao. Quả trẩu trơn có hình cầu, từ quả, lá đến hạt đều có chứa chất độc. Tuy nhiên, chính loại hạt này lại giúp nhiều người "hái ra tiền".
Hạt trẩu trơn chứa hàm lượng dầu lên đến 70%. Đây là một loại dầu công nghiệp chất lượng cao, đóng vai trò quan trọng trong sản xuất sơn và chất phủ và mang giá trị kinh tế cao.
Loại dầu này có thể bán với giá lên đến hơn 200 Nhân Dân Tệ (khoảng 740.000 đồng)/kg tại xứ Trung, theo Baijiahao.
Bên cạnh đó, quả trẩu trơn còn có giá trị dược liệu với nhiều công dụng như giảm sưng, tiêu khí và đờm, thúc đẩy nhu động ruột. Vì vậy, người ta thường dùng nó để điều trị chứng chướng bụng, họng có đờm… Rễ, lá và hoa của cây trẩu trơn còn có đặc tính kháng khuẩn, diệt côn trùng, giúp thanh nhiệt và giải độc. Tuy nhiên, lưu ý chỉ nên sử dụng ở mức độ vừa phải.
Việt Nam, bạn có thể "săn lùng" loài cây này ở Lạng Sơn, Cao Bằng và một số vùng núi khác.
Giống cây này mọc nhiều ở các vùng cao, được phân bố rộng rãi từ Việt Nam cho đến Trung Quốc, Myanmar, Hoa Kỳ và Nam Mỹ.
Thoạt nhìn quả trẩu trơn có vẻ ngoài rất giống quả sung, bên trong có chứa các chất như axit eleostearic và saponin độc hại. Các chất này có tác dụng kích thích mạnh vào đường tiêu hóa, có thể gây các triệu chứng như buồn nôn, tiêu chảy, thậm chí trong trường hợp nặng có thể dẫn đến ngộ độc và gây nguy hiểm đến tính mạng.
Dù không ăn được, song quả trẩu trơn lại có giá trị dược liệu đặc biệt. Theo cuốn Bách khoa toàn thư về thảo dược của Trung Quốc, quả trẩu trơn có công dụng tiêu khí và đờm, giảm sưng tấy, thúc đẩy nhu động ruột. Do đó, quả trẩu trơn có thể dùng để điều trị một số bệnh như đầy bụng, đờm, tê liệt họng. Lưu ý nhỏ là quả có độc tính cao nên bà bầu và trẻ nhỏ nên tránh sử dụng.
Dù quả trẩu trơn chứa độc nhưng lá trẩu trơn lại không có độc và có thể dùng để gói bánh tại Trung Quốc. Loại bánh hấp gói bằng lá trẩu trơn sẽ tỏa ra mùi thơm thoang thoảng, có vị mềm, dẻo, ngọt hấp dẫn.
- Tham khảo thêm
Trúc Chi (t/h)
