Sáng 11/6, tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 9, Quốc hội thảo luận ở tổ về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh năm 2025.
Các cơ quan từ Trung ương đến địa phương đã sẵn sàng
Tham gia phát biểu, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà nhấn mạnh, chúng ta đang chứng kiến một cuộc cách mạng toàn diện và triệt để trong tổ chức bộ máy. Đây là một cuộc tái cấu trúc sâu rộng, không chỉ giới hạn trong không gian tổ chức lãnh thổ, mà còn mở rộng sang thể chế, văn hóa, kinh tế và không gian phát triển.
"Giai đoạn hiện nay có thể nói là giai đoạn "nước rút", song điều rất đáng trân trọng là chúng ta đã đạt được sự đồng thuận cao trong toàn hệ thống chính trị và các tầng lớp nhân dân", bà Trà cho hay.
Theo Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà, là người trong cuộc, bà cảm nhận rất rõ rằng mặc dù tiến trình này đang diễn ra với tốc độ khẩn trương, hay có thể nói là cấp thiết, nhưng vẫn đảm bảo sự thận trọng, kỹ lưỡng, bài bản, khoa học, chặt chẽ và nghiêm túc. Mỗi bước đi đều chắc chắn, và mỗi bước tiến đều mở ra một không gian mới, mang lại động lực, niềm tin và kỳ vọng cho sự phát triển.
Toàn bộ hệ thống chính trị đang nỗ lực vượt qua khối lượng công việc đồ sộ nhưng đều vượt qua với niềm tin, kỳ vọng và quyết tâm chính trị rất lớn, đặc biệt từ Bộ Chính trị và Ban Chấp hành Trung ương. Nữ Bộ trưởng cho rằng, đây là động lực to lớn, là niềm hy vọng lớn lao của toàn dân tộc.
Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà phát biểu tại họp tổ (Ảnh: Media Quốc hội).
Bà Phạm Thị Thanh Trà cũng khẳng định, cuộc cách mạng này là một trong những cải cách lớn nhất kể từ khi thành lập nước, khi chúng ta đồng thời tiến hành sắp xếp tổ chức bộ máy chính trị, đơn vị hành chính và xây dựng mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Đây là điều hoàn toàn mới nhưng phù hợp với xu thế chung của thời đại và thông lệ quốc tế.
Bộ Chính trị và Ban Chấp hành Trung ương đã xem xét rất kỹ trên nhiều khía cạnh: diện tích, dân số, lịch sử, văn hóa, dân tộc, tôn giáo, tín ngưỡng, tư tưởng, tâm lý xã hội… Và quan trọng, việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp tỉnh lần này có một sự thay đổi về tư duy rất lớn.
Bà Trà phân tích, việc sắp xếp đơn vị hành chính không còn chỉ dựa vào tiêu chí liền kề, mà dựa trên tính hợp lý về hình thái lãnh thổ, nhất là hướng ra biển lớn, nhằm tận dụng tối đa lợi thế về kinh tế biển, hội nhập và phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt ở Duyên hải Nam Trung Bộ và vùng Tây Nguyên.
Mục tiêu là xây dựng các vùng đủ lớn, đủ mạnh, trở thành trung tâm kinh tế không chỉ của quốc gia mà còn có tầm nhìn quốc tế. Vì vậy, Bộ Chính trị đã quyết định sắp xếp lại 52 tỉnh, thành phố thành 23 tỉnh, thành mới; giữ nguyên 11 đơn vị đủ điều kiện, hình thành tổng cộng 34 tỉnh, thành, gồm 28 tỉnh và 6 thành phố trực thuộc Trung ương.
Mô hình chính quyền 34 tỉnh, thành dự kiến hoạt động ngay từ 1/7/2025 (Ảnh: Hữu Thắng).
Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà nêu rõ, theo chỉ đạo của Bộ Chính trị, ngày 1/7/2025 sẽ là thời điểm chính thức vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Các cơ quan từ Trung ương đến địa phương đã sẵn sàng.
"Hôm vừa rồi chúng tôi dự một cuộc họp của Bộ Chính trị. Bộ Chính trị đã quyết định những địa phương nào đủ điều kiện, hội tụ được đầy đủ các yếu tố sẵn sàng thì sẽ bắt đầu vận hành từ 1/7.
Sau khi làm việc với rất nhiều địa phương, Tổng Bí thư cũng đặt ra mục tiêu quyết tâm 1/7 này chúng ta sẽ tiến hành thực hiện việc chính thức vận hành của chính quyền địa phương 2 cấp, đồng thời công bố các nghị quyết, quyết định từ Quốc hội, tổ chức Đảng đến bộ máy chính quyền và nhân sự 34 tỉnh, thành", bà Trà nói.
Nữ Bộ trưởng bày tỏ vui mừng vì các đại biểu đã thể hiện sự thống nhất cao và tinh thần sẵn sàng. Bà hi vọng ngày 1/7 tới, mô hình mới sẽ đi vào vận hành một cách đồng bộ, hiệu quả.
Lưu ý khối lượng công việc còn lại rất lớn, nhất là vấn đề quan trọng liên quan đến sắp xếp đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà cho biết sẽ tiếp thu các ý kiến để hoàn thiện dự thảo nghị quyết trình Quốc hội thông qua vào sáng mai (12/6).
Giữ nguyên các chính sách hiện hành với cán bộ, công chức
Phát biểu làm rõ thêm về kiện toàn các chức danh, nhất là trong thực hiện Kết luận 128 của Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Nội vụ cho rằng cấp ủy, chính quyền vẫn "hơi cứng nhắc".
Các đơn vị này cần được kiện toàn lãnh đạo để đảm bảo vận hành thông suốt, không gián đoạn, nhất là lĩnh vực y tế, giáo dục... Chính phủ sẵn sàng có văn bản làm rõ thêm để hỗ trợ địa phương.
Đối với chế độ, chính sách, Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà cho biết, hiện nay Nghị quyết do Quốc hội ban hành đã quy định khá cụ thể.
Cán bộ, công chức, viên chức đang hưởng chính sách trước khi sắp xếp, thì sau khi sắp xếp vẫn tiếp tục được giữ nguyên chế độ chính sách như cũ (Ảnh: Hữu Thắng).
Thứ nhất, đối với người dân cũng như cán bộ, công chức, viên chức đang hưởng chính sách trước khi sắp xếp, thì sau khi sắp xếp vẫn tiếp tục được giữ nguyên chế độ chính sách như cũ. Điều này cũng áp dụng đối với các tỉnh, vùng, xã có yếu tố đặc thù. Nói cách khác, tất cả các địa phương đang thuộc diện hưởng chính sách đặc thù hiện hành đều tiếp tục được áp dụng như cũ trong giai đoạn trước mắt.
Sau đó, Chính phủ sẽ tiến hành đánh giá tổng thể, và ít nhất sau 1 năm mới bắt đầu xem xét việc điều chỉnh để bảo đảm tính phù hợp thực tế. Ví dụ, khi sáp nhập một tỉnh biên giới với một tỉnh nội địa, tỉnh mới hình thành sẽ là tỉnh biên giới, vậy tính toán chế độ ra sao là việc sẽ được xử lý sau, trên cơ sở đánh giá kỹ lưỡng.
Bà Trà nhấn mạnh, trước mắt sẽ giữa những chính sách này cho đến khi nào cấp có thẩm quyền xem xét và quyết định.
"Khi thực hiện một cuộc cách mạng lớn như lần này, vừa sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã, vừa chấm dứt cấp huyện... thì khối lượng công việc là vô cùng lớn, không thể cầu toàn ngay từ đầu", bà Trà nhấn mạnh.
Do đó, chắc chắn sẽ có những nội dung cần điều chỉnh trong quá trình triển khai nếu phát sinh điểm chưa hợp lý. Tuy nhiên, về tổng thể, phương án sắp xếp đã được tính toán rất kỹ. Vấn đề còn lại là quá trình vận hành, theo bà Trà nếu gặp vướng mắc ở đâu thì sẽ tiếp tục xử lý ở đó.
Sửa đổi, bổ sung Nghị định 29 về tinh giản biên chế
Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, bên cạnh Nghị định 178 và 67, đang sửa đổi, bổ sung Nghị định 29 về tinh giản biên chế. Sẽ bổ sung thêm đối tượng cán bộ không chuyên trách cấp xã, thôn, bản, tổ dân phố; đồng thời rà soát bổ sung nhóm hợp đồng theo Nghị định 111, 161.
Với Nghị định 178, đối tượng được xác định là hợp đồng trong biên chế từ trước năm 2019 theo Nghị định 68. Đối với các diện khác theo 161, 111 thì sẽ nghiên cứu chính sách riêng, không thể giống 178 do tính chất công việc khác nhau.
Các công việc khác như sắp xếp tài sản, tài chính… sẽ được tập huấn kỹ trong Hội nghị toàn quốc. Bộ Tài chính sẽ hướng dẫn về quản lý tài sản công; Bộ Nội vụ sẽ trình bày cụ thể về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền hai cấp; đồng thời phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền rõ ràng. Công tác quy hoạch địa phương, ngành, lĩnh vực cũng sẽ có hướng dẫn cụ thể, bảo đảm phù hợp với tình hình mới.
Trên cơ sở các ý kiến của các đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng Nội vụ cho biết sẽ tiếp thu, làm rõ và cập nhật vào quá trình hoàn thiện, để triển khai hiệu quả chủ trương rất lớn này.
