Đà Nẵng đổi mới tuyên truyền pháp luật: Lỗi quen thuộc, mức phạt đã khác

Luật Đất đai và chuyện "nhà ai cũng gặp"

Các buổi tuyên truyền lần này hướng đến nhóm người dân ở cơ sở, nơi các thủ tục hành chính, tranh chấp và vi phạm thường bắt đầu từ những việc rất nhỏ trong đời sống hàng ngày. Luật ban hành nếu chỉ nằm trên giấy thì rất khó đi vào cuộc sống. Người dân cần được nghe, được hỏi và được giải thích bằng những ví dụ cụ thể, ông Cẩm chia sẻ.

Phần trình bày về Luật Đất đai 2024 thu hút sự chú ý đặc biệt. Bà Nguyễn Thị Thu Ba, Trưởng bộ môn Kinh tế luật, Trường Cao đẳng Quảng Nam, chọn cách tiếp cận gần gũi, đi từ những tình huống quen thuộc như mua bán giấy tay, tách thửa cho con, chuyển mục đích sử dụng đất, cấp đổi sổ đỏ hay tranh chấp ranh giới.

Theo bà Ba, Luật Đất đai 2024 có nhiều điểm mới liên quan trực tiếp đến quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất, nhất là các thủ tục đăng ký, cập nhật biến động và hồ sơ pháp lý khi chuyển nhượng. "Rất nhiều trường hợp người dân nghĩ đất của mình thì muốn làm gì cũng được, nhưng đến khi làm thủ tục mới phát sinh vướng mắc vì thiếu giấy tờ hoặc thông tin không thống nhất", bà nói.

Trong phần trao đổi, nhiều người dân liên tục đặt câu hỏi xoay quanh những vấn đề thiết thực như: đất do cha mẹ để lại không có di chúc sẽ được chia như thế nào; các giao dịch mua bán bằng giấy viết tay trước đây có thể được hợp thức hóa hay không; hay khi Nhà nước thu hồi đất, quyền lợi của người sử dụng đất được xác định ra sao. Những thắc mắc mang đậm hơi thở đời sống đã khiến không khí hội nghị trở nên sôi nổi, khác hẳn hình dung quen thuộc về các buổi phổ biến pháp luật vốn được cho là khô khan.

Theo bà Ba, việc nắm rõ quy định pháp luật ngay từ sớm sẽ giúp người dân hạn chế rủi ro về sau. Chỉ cần thiếu một bước trong hồ sơ, thủ tục có thể bị kéo dài, gây tốn thời gian và công sức cho cả người dân lẫn cơ quan quản lý, bà chia sẻ.

Nhiều lỗi quen thuộc nhưng mức phạt không còn "quen"

Nếu Luật Đất đai khiến người dân lo về giấy tờ, thủ tục, thì phần giới thiệu Nghị định 282/2025/NĐ-CP lại khiến không ít người giật mình vì mức xử phạt tăng mạnh. 

Ông Lê Đức Hạnh, Công an xã Phú Thuận, cho biết Nghị định 282 được Chính phủ ban hành ngày 30/10/2025, có hiệu lực từ 15/12/2025, thay thế Nghị định 144/2021/NĐ-CP, với phạm vi điều chỉnh rộng hơn và quy định chi tiết hơn.

Nghị định gồm 4 chương, 71 điều, bổ sung nhiều hành vi vi phạm mới, đặc biệt trong bối cảnh công nghệ, an ninh mạng và đời sống xã hội thay đổi nhanh. Mức phạt tối đa được nâng lên đáng kể nhằm tăng tính răn đe. Ví dụ, trong lĩnh vực phòng chống bạo lực gia đình, cá nhân có thể bị phạt tới 30 triệu đồng; trong lĩnh vực an ninh trật tự, một số hành vi có mức phạt lên đến 40 triệu đồng với cá nhân.

Theo ông Hạnh, nhiều hành vi tưởng chừng quen thuộc trong sinh hoạt hàng ngày đều có thể bị xử phạt nếu vi phạm, như gây ồn, tụ tập gây mất trật tự, thả rông chó mèo, không khai báo tạm trú cho người nước ngoài, vứt rác bừa bãi, đăng tin sai sự thật trên mạng xã hội hoặc cản trở người thi hành công vụ. Có những lỗi trước đây mức phạt còn nhẹ, chưa đủ sức răn đe, thì nay đã được điều chỉnh tăng để phù hợp với thực tế, ông nói.

Cán bộ công an cũng lưu ý người dân cần đặc biệt cẩn trọng trong việc sử dụng căn cước công dân, định danh điện tử, không cho mượn, thuê, cầm cố giấy tờ tùy thân, bởi các vi phạm liên quan đến lĩnh vực này đều có mức phạt tăng mạnh theo quy định mới.

Kết thúc các buổi tuyên truyền, nhiều người dân nán lại để hỏi thêm, xin tài liệu hoặc nhờ tư vấn cụ thể cho từng trường hợp.

Bà Nguyễn Thị Hồng, Phó bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Phú Thuận, cho rằng việc phổ biến pháp luật theo cách gần gũi, dễ hiểu là rất cần thiết ở cơ sở. Theo bà, khi các quy định mới được giải thích trực tiếp, người dân sẽ dễ tiếp cận và chủ động hơn trong việc chấp hành pháp luật.

Chính quyền địa phương hy vọng thời gian tới sẽ tiếp tục có thêm nhiều buổi tuyên truyền như thế này, để pháp luật thực sự đi vào đời sống người dân.