Vào những năm 1990, kho báu lớn nổi tiếng được phát hiện ở Anh - kho báu Hawkson, được đặt tên theo một ngôi làng cổ ở Suffolk, miền đông nước Anh.
Tháng 11/1992, Eric Rouse quyết định cải tạo ngôi nhà. Anh nhờ sự giúp đỡ từ bạn bè và hàng xóm để nhanh chóng hoàn thành công việc.
Peter Watling, một trong những người hàng xóm đến giúp nói có thể cây búa đinh của mình bị bỏ quên ở sân nhà Rouse. Rouse tìm trong sân rất lâu nhưng vẫn không thấy, cuối cùng phải dùng đến chiếc máy dò kim loại để tìm kiếm.
Cũng vì thế, máy dò nhanh chóng phát ra tiếng kêu ở đâu đó trong sân, Rouse nghĩ rằng đây là nơi chiếc búa bị vùi lấp nên nhanh chóng lấy dụng cụ ra và bắt đầu đào bới. Được khoảng nửa mét, không thấy dấu vết của chiếc búa nhưng âm thanh cảnh báo của máy vẫn vang lên. Âm thanh kích thích sự tò mò của Rouse nên anh tiếp tục đào xuống.
Kho báu gồm nhiều đồng xu cổ bằng bạc, vàng và đồ trang sức có giá trị.
Càng đào sâu, âm thanh của máy càng lớn. Khi đạt đến chiều sâu khoảng 1,5m, Rouse phát hiện đó là đồng bạc cổ. Anh nhặt lên và quan sát kỹ thì nhận ra đây là đồng bạc từ thời La Mã cổ đại.
Mặc dù đã nhuốm màu thời gian do bị chôn vùi nhiều năm trong đất, nhưng hoa văn và hình tượng đầu người bên trên "cổ vật" này không khó để nhận ra. Rouse tiếp tục đào bới xung quanh thì thấy rất nhiều đồng xu cổ, thìa bạc và các đồ trang sức.
Nhận thấy đây có vẻ là "kho báu” được chôn cất từ lâu, Rouse ngưng công việc lại và báo cáo tới các cơ quan có thẩm quyền. Các chuyên gia lập tức có mặt và bắt đầu khai quật. Nhờ sử dụng các thiết bị chuyên nghiệp và đội ngũ nhân viên giàu kinh nghiệm, cuộc khai quật diễn ra trong vòng chưa đầy một ngày.
Dự đoán của Rouse đã đúng, thực sự có kho báu được chôn trong sân. Chúng gồm 14.191 đồng xu bạc, 565 đồng xu vàng, hơn 20 đồng xu đồng, cùng nhiều trang sức và đồ thủ công mỹ nghệ bằng vàng, bạc khác.
Những đồng tiền vàng La Mã cổ đại được đúc từ năm 394 - 405 sau công nguyên. Trên những đồ trang sức làm bằng vàng ròng đó lẽ ra phải được đính đá quý, nhưng đá quý dễ mang đi và có giá trị hơn, nên có thể đã bị chủ nhân lấy ra.
Ngoài ra, kho báu còn chứa vàng cốm nguyên chất nặng tới 250kg. Các chuyên gia khảo cổ suy đoán, kho báu này được chôn cất vào khoảng đầu thế kỷ V sau công nguyên.
Để không bỏ sót, các chuyên gia dùng máy dò kim loại thực hiện tỉ mỉ xung quanh khu vực và tìm thấy một số đồng tiền vàng, bạc lẻ tẻ. Tất nhiên, trong cuộc điều tra này, chiếc búa của Watling cũng được tìm thấy.
Lúc vừa phát hiện, người ta định giá cho kho báu này khoảng 1,75 triệu bảng Anh (tương đương 52 tỷ đồng).
Theo luật của Anh, nếu kho báu không có người nhận, chúng sẽ thuộc về nhà nước. Kho báu này bị chôn vùi khoảng hơn 1.000 năm cho đến khi bị Rouse tìm ra, hiển nhiên rất khó để xác nhận chủ nhân thực sự của chúng. Vì vậy chúng thuộc về tài sản quốc gia. Dù vậy, người tìm thấy có thể nhận được phần thưởng hậu hĩnh bởi các tổ chức liên quan.
Trước đó, một kho báu với niên đại 1.400 năm cũng đã được tìm thấy ở Norfolk (Anh) thông qua quá trình dò kim loại của một người đàn ông giấu tên.
Theo tờ Evening Standard, kho báu bao gồm 131 đồng tiền vàng và 4 đồ vật khác, cũng bằng vàng, được khai quật trên một khu vực rộng lớn trong suốt những năm 2014 đến 2020. Những đồng tiền đã lộ ra khi mảnh ruộng bên trên nó được cày xới.
Hầu hết các đồng xu đều cùng một khuôn và các đồ vật bằng vàng khác đều có những dấu hiệu cho thấy chúng cùng thuộc về một kho tàng. Nơi chôn giấu chính thức được cho là gần mộ phần của một nhà cai trị cổ đại ở khu vực gọi là "Sutton Hoo", nơi vị lãnh chúa - hoặc vị vua - được tìm thấy trong một con tàu lớn với số đồ tùy táng đáng giá cả một kho tàng.
Tờ Acient Origins cho biết thật ra đồng xu đầu tiên đã lộ diện từ năm 1991 nhưng đến năm 2014, khi có thêm vài đồng xu nữa xuất hiện, người ta mới thực sự chú ý.
Theo tiến sĩ Adrian Marsden từ Cơ quan Môi trường và lịch sử Norfolk, có một vài đồng xu trong kho báu được đúc bởi Đế chế Byzantine, nhưng hầu hết được tạo ra bởi triều đại Merovingian, tương ứng với nước Pháp ngày nay. Vào thời kỳ này trong lịch sử, nước Anh không đúc tiền vàng của riêng mình, vì vậy số tiền phải được đem về từ nơi nào khác của châu Âu.
Có một điều đặc biệt là các đồng xu này lại cùng khuôn với các đồng tiền khác trong một chiếc ví cũng khai quật ở Sutton Hoo, do đó toàn bộ kho tàng có thể cùng thuộc về một người Anh thường lui tới Merovingian cổ đại.
Lam Anh (T/h theo VTC News, Dân Trí)
