Đất lưu không là gì? Đất lưu không có được cấp Sổ đỏ không? (Ảnh minh họa)
Đất lưu không là gì?
Hiện nay, Luật Đất đai và các văn bản hướng dẫn thi hành không hề nhắc đến khái niệm đất lưu không. Vì thế, đây không phải thuật ngữ pháp lý mà chỉ mang tính truyền miệng, do người dân sử dụng nhiều mà có.
Ta có thể hiểu đất lưu không là hành lang an toàn giao thông, hành lang lưới điện, đê điều...
Hành lang an toàn đường bộ là dải đất dọc hai bên đất của đường bộ, tính từ mép ngoài đất của đường bộ ra hai bên để bảo đảm an toàn giao thông đường bộ (Luật giao thông đường bộ 2008).
Đó là phần đất có quy hoạch làm đất để phục vụ cho công trình công cộng, giao thông, thủy lợi, điện,... mà Nhà nước chưa sử dụng đến.
Khi có nhu cầu người dân có thể tạm thời sử dụng phần diện tích đó nhưng khi nhà nước thu hồi thì không được đền bù và cũng không được cấp giấy chứng nhận cho phần đất này.
Việc sử dụng phần đất lưu không như thế nào?
Hiện nay theo Nghị định 43/2014/NĐ-CP, chủ tịch UBND các cấp nơi có công trình có hành lang bảo vệ an toàn có trách nhiệm phát hiện và xử lý kịp thời những trường hợp lấn, chiếm, sử dụng trái phép phần đất thuộc phạm vi hành lang bảo vệ an toàn công trình; ngăn chặn kịp thời các công trình xây dựng trái phép trên đất hành lang bảo vệ an toàn công trình; buộc người có hành vi vi phạm khôi phục lại tình trạng của đất trước khi vi phạm.
Như vậy, việc người dân tự ý sử dụng phần đất lưu không trước nhà là trái với quy định của pháp luật.
Tuy nhiên, một trong những nguyên tắc sử dụng đất đai được quy định tại Luật Đất đai 2013 là không làm tổn hại đến lợi ích chính đáng của người sử dụng đất xung quanh, vì vậy đang sử dụng phần đất lưu không mà việc sử dụng đất lưu không không ảnh hưởng đến công trình công cộng hay những người xung quanh thì gia đình được tiếp tục sử dụng tạm thời phần đất đó nhưng không được cấp chứng nhận quyền sử dụng đất.
Cụ thể, theo Nghị định 43/2014/NĐ-CP:
- Trường hợp sử dụng đất có ảnh hưởng đến việc bảo vệ an toàn công trình hoặc trường hợp hoạt động của công trình có ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống, sức khỏe của người sử dụng đất thì cơ quan có chức năng quản lý nhà nước đối với công trình tiến hành thẩm định mức độ ảnh hưởng, nếu phải thu hồi đất thì đề nghị UBND cấp có thẩm quyền để quyết định thu hồi đất đó.
Trường hợp việc sử dụng đất gây ảnh hưởng đến việc bảo vệ an toàn công trình thì chủ công trình và người sử dụng đất phải có biện pháp khắc phục.
- Trường hợp sử dụng đất không thuộc quy định trên thì người đang sử dụng đất trong hành lang bảo vệ an toàn công trình được tiếp tục sử dụng đất theo đúng mục đích đã được xác định và phải tuân theo các quy định về bảo vệ an toàn công trình.
Do đó, để được sử dụng phần đất trên, người dân nên liên hệ với UBND để thỏa thuận về việc sử dụng phần đất lưu không với cam kết thu hồi không bồi thường khi quy hoạch có thay đổi.
Hoàng Mai
