Ba Lan là một trong những nước ủng hộ chính của Ukraine ở châu Âu kể từ khi xung đột với Nga bùng phát thành hành động quân sự hơn 2 năm trước. Nhưng quan hệ giữa Warsaw và Kiev ngày càng trở nên căng thẳng do tranh chấp thương mại trong những tháng gần đây.
Trong nỗ lực xoa dịu nước láng giềng thân thiết, Kiev đã ra dấu hiệu rằng họ sẵn sàng chấp nhận các hạn chế thương mại của EU đối với nông sản Ukraine, đồng thời cũng kêu gọi lệnh cấm nhập khẩu trên toàn khối đối với ngũ cốc Nga.
Trong một bài bình luận đăng trên tờ Financial Times ngày 6/3, Thứ trưởng Kinh tế kiêm Đại diện Thương mại Ukraine Taras Kachka cho biết đất nước ông ủng hộ các biện pháp mới do Brussels đề xuất nhằm áp đặt giới hạn nhập khẩu trứng, gia cầm và đường từ tháng 6, và cho phép từng quốc gia đóng cửa thị trường đối với ngũ cốc Ukraine, ngoại trừ việc quá cảnh sang các nước khác.
“Có lẽ trong một giai đoạn chuyển tiếp, cách tiếp cận có quản lý này đối với dòng chảy thương mại giữa Ukraine và EU là điều mà tất cả chúng ta đều cần”, ông Kachka nói.
Kể từ khi Nga đưa quân vào Ukraine từ cuối tháng 2/2022, EU đã thể hiện tình đoàn kết với quốc gia Đông Âu bằng cách cắt giảm thuế nông nghiệp đối với sản phẩm của Ukraine, một trong những nhà xuất khẩu ngũ cốc hàng đầu thế giới. Kết quả là nông sản Ukraine tràn ngập Ba Lan và các thị trường lân cận khác, khiến giá hàng nội địa lao dốc.
Để phản đối, nông dân và tài xế xe tải Ba Lan đã tổ chức biểu tình ở nhiều nơi trên đất nước và nhiều nơi giáp giới với Ukraine, phong tỏa một số trạm kiểm soát.
“Tôi không nghĩ có bất kỳ xung đột quan điểm hoặc lợi ích đáng kể nào giữa Chính phủ Ba Lan và những người nông dân biểu tình. Chắc chắn không phải trong trường hợp xuất khẩu nông sản của Ukraine không bị hạn chế”, Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk cho biết hồi tháng 2.
Nông dân Ba Lan chặn một con đường chính bằng máy kéo trong cuộc biểu tình ở Lomianki, gần Warsaw, Ba Lan, ngày 6/3/2024. Ảnh: AP/Canadian Press
Để tìm lối thoát khỏi tình hình hiện tại, Ukraine đã nhượng bộ, sẵn sàng tuân theo “luật chơi” của EU vì Kiev mong muốn duy trì quan hệ tốt với một trong những quốc gia ủng hộ quân sự lớn nhất của mình ở châu Âu.
Để đổi lấy việc chấp nhận các hạn chế, Ukraine chỉ yêu cầu EU áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với các sản phẩm nông nghiệp của Nga vốn vẫn đang tràn vào khối này thông qua Belarus và các nước Baltic.
Latvia sẽ áp đặt lệnh cấm nhập khẩu nông sản của Nga và Belarus bắt đầu từ ngày 8/3, trong khi Ba Lan muốn thấy các hạn chế được thiết lập ở cấp độ EU.
Nhưng một lệnh cấm trên toàn khối sẽ khó đạt được vì một số quốc gia thành viên lo ngại nó sẽ gây bất ổn thị trường toàn cầu và làm trầm trọng thêm các cuộc khủng hoảng kinh tế và xã hội ở các nước đang phát triển. Xét cho cùng, Nga là nước xuất khẩu ngũ cốc lớn nhất thế giới và xuất khẩu toàn cầu của Moscow đã tăng 36% trong năm ngoái, bao gồm 1,54 triệu tấn ngũ cốc được đưa vào chính EU.
Các quan chức Ukraine và Ba Lan sẽ gặp lại nhau vào ngày 11/2 tới và hy vọng sẽ có thể giải quyết tranh chấp trong tháng này.
Minh Đức (Theo Kyiv Independent, GZero Media)
