Cuốn sách “Bình Định - Đất võ và Hát bội” là cuốn sách tranh minh họa kể về hành trình tìm hiểu, khám phá hai di sản văn hóa phi vật thể quốc gia là Võ cổ truyền Bình Định và Hát bội (hay còn gọi là hát tuồng) của chàng trai trẻ Nguyễn Vũ Khoan.
Nguyễn Vũ Khoan - Tác giả của cuốn sách “Bình Định - Đất võ và Hát bội”
Ý tưởng xuất bản cuốn sách về các di sản văn hóa nổi tiếng của quê hương Bình Định đã được nhen nhóm trong tâm trí của Vũ Khoan từ thời tấm bé, được truyền cảm hứng qua những câu chuyện tuổi thơ của cha, qua những chuyến về thăm quê nội trong dịp lễ Tết được cha đưa đi dự “Đại Lễ hội Đống Đa” tại Bảo tàng Quang Trung - Tây Sơn - Bình Định. Chàng trai rất tự hào vì quê hương mình có nhiều di sản văn hóa nổi bật, nhưng đồng thời cũng nhận ra rằng thế hệ trẻ đang dần bỏ quên mất những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp này.
Qua tìm hiểu, Khoan đặc biệt ấn tượng với nghệ thuật hát bội và môn võ cổ truyền Bình Định khi em phát hiện ra sợi dây kết nối giữa hai di sản văn hóa này thông qua các bài quyền, thế võ, hóa trang, phục trang, trống trận, binh khí, nhạc khí,… Chính điều này đã tạo ra giá trị nghệ thuật trong võ cũng như giá trị võ thuật trong hát bội Bình Định. Ngoài ra, môn võ cổ truyền Bình Định còn đặc biệt ở chỗ nó đã được tướng lĩnh quân Tây Sơn ứng dụng vào chiến trận và giành được nhiều chiến công hiển hách chống thù trong giặc ngoài. Đó cũng chính là lý do khiến Vũ Khoan quyết định dùng hai loại hình văn hóa này làm chủ đề chính cho cuốn sách của em.
Đầu mùa hè 2023, Khoan đã bắt đầu bắt tay vào thực hiện cuốn sách “Bình Định - Đất võ và Hát bội”. Tận dụng năng khiếu hội họa, viết lách và khả năng Tiếng Anh tốt, em đã tự mình lên nội dung song ngữ Anh - Việt đồng thời vẽ hình minh họa cho cuốn sách với sự hỗ trợ, hướng dẫn của giáo viên mỹ thuật - chị Tiêu Ngọc Tuyền. Nam sinh lớp 12 của trường THPT Nguyễn Chí Thanh chia sẻ, em lựa chọn thể loại sách tranh minh họa song ngữ với mong muốn lan tỏa hình ảnh hai di sản văn hóa phi vật thể quốc gia này đến đông đảo bạn đọc trong nước và quốc tế, cũng như để dễ dàng tiếp cận với thế hệ trẻ, cụ thể là các em nhỏ từ 6-12 tuổi. Trong cuốn sách, ngoài giới thiệu tổng quan về môn võ truyền thống Bình Định và nghệ thuật hát bội, thì bạn đọc còn có thể tìm hiểu kĩ hơn về vùng đất Bình Định thông qua một số trò chơi thú vị như Giải ô chữ, Tìm điểm khác nhau,... Để cuốn sách vừa giữ được những nét đặc trưng của hai di sản, vừa thu hút được độc giả nhỏ tuổi, Khoan đã dành rất nhiều thời gian, tâm sức vào phần tranh minh họa: từ lựa chọn màu sắc, tạo hình nhân vật cho đến các thế võ,... sao cho mọi chi tiết chỉn chu nhất. Sau hơn 3 tháng tập trung sáng tác, Khoan đã hoàn thành xong toàn bộ cuốn sách và xuất bản thành công những ấn phẩm đầu tiên.
Vào ngày 05/9 vừa qua, Vũ Khoan đã tổ chức thành công buổi Triển lãm công bố sách tại Hội Mỹ thuật TP.HCM với sự tham dự của gần 100 quan khách và các thầy cô đến từ trường Đại học Kiến Trúc và Hội Mỹ thuật TP.HCM. Trưng bày tại triển lãm này, ngoài ấn phẩm sách, ấn phẩm mô hình các loại binh khí võ, đạo cụ hát bội, còn có các trang sách được in phóng lớn, bộ poster ra mắt sách, bản trình bày quá trình tìm hiểu và phác thảo đề tài của Khoan. Tất cả đều do nam sinh tự mình thiết kế. Tại đây, các thầy cô giáo, chuyên gia mỹ thuật đã dành lời khen cũng như những góp ý mang tính chuyên môn cho phần tranh minh họa của cuốn sách.
Vũ Khoan chụp ảnh cùng các thầy cô trường ĐH Kiến Trúc và Hội Mỹ thuật TP.HCM tại triển lãm
Vũ Khoan chia sẻ trong sự kiện: “Em muốn dành lời cảm ơn chân thành nhất tới ba mẹ và chị Ngọc Tuyền và thầy cô, bạn bè vì đã luôn ủng hộ và đồng hành cùng em từ những ngày đầu hình thành ý tưởng và giúp em biến ý tưởng đó thành hiện thực. Em cảm ơn mọi người nhiều.”
Vũ Khoan cho biết toàn bộ lợi nhuận thu được từ việc bán sách sẽ được dùng để vận hành dự án bảo tồn giá trị văn hóa truyền thống Việt Nam. Nam sinh dự định sẽ nỗ lực trau dồi bản thân hơn nữa để có thể tiếp tục cống hiến nhiều hơn vào công cuộc lan tỏa hình ảnh các di sản văn hóa của tỉnh Bình Định nói riêng và của Việt Nam nói chung.
