Thủ tướng Israel Bejamin Netanyahu (thứ hai từ bên trái) có mặt tại trụ sở quân đội ở thành phố Tel Aviv ngày 8/10/2023.
Theo tờ Times of Israel, Hamas đã có những toan tính kỹ lưỡng khi bắt giữ 130 con tinIsrael, bao gồm binh sĩ, phụ nữ, trẻ em. Chiến dịch tấn công của Hamas tạo ra cuộc khủng hoảng lớn nhất ở Israel trong hàng thập kỷ, khiến chính phủ của Thủ tướng Benjamin Netanyahu rơi vào tình thế tiến thoái lưỡng nan.
Năm 2006, Hamas từng bắt cóc Gilad Shalit, một lính nghĩa vụ trẻ tuổi của Israel. Sahlit bị Hamas giam giữ trong 5 năm bất chấp việc Israel ném bom dữ dội Gaza. Cuối cùng, ông Netanyahu đồng ý trả tự do cho 1.000 tù nhân Palestine để đổi lấy Shalit. Năm 1985, Israel cũng từng trả tự do cho 1.150 tù nhân Palestine để đổi lấy 3 công dân Israel.
Lần này, lực lượng Hamas ở Dải Gaza đã bắt giữ số lượng con tin Israel lớn chưa từng thấy. Hamas cũng thừa nhận, mục tiêu trong chiến dịch là bắt giữ con tin nhằm buộc Israel trả tự do cho các tù nhân Palestine, cũng như tù nhân bị giam giữ ở Mỹ.
Abu Marzouk, một quan chức Hamas, nói tổ chức hiện đang bắt 130 công dân Israel làm con tin, bao gồm các sĩ quan quân đội cấp cao.
Người Israel tuần hành, kêu gọi Hamas trả tự do cho binh sĩ Gilad Shalit năm 2008.
Việc ông Netanyahu đưa ra các tuyên bố cứng rắn với Hamas dẫn đến những lo ngại về sự an toàn của các con tin. Mặt khác, Israel chịu sức ép buộc phải đáp trả mạnh mẽ Hamas.
Michael Milstein, cựu lãnh đạo am hiểu về tình hình Palestine thuộc Cơ quan Tình báo Quân sự Israel, nói: "Quân đội Israel sẽ bị hạn chế khu vực và quy mô hoạt động trong chiến dịch. Việc Hamas bắt giữ số lượng lớn con tin khiến mọi chuyện trở nên phức tạp hơn nhiều.”
Xác định vị trí các con tin ở Gaza được coi là bất khả thi. Thực tế là tình báo Israel đã thất bại khi cố gắng tìm ra nơi Hamas giam giữ binh sĩ Shalit.
Mặc dù Gaza có diện tích nhỏ, bị Israel giám sát chặt chẽ cả trên không và trên biển, nhưng lãnh thổ cách Tel Aviv hơn một giờ đồng hồ vẫn có phần bí ẩn đối với tình báo Israel, các chuyên gia cho biết.
Yakov Amidror, cựu cố vấn an ninh quốc gia của ông Netanyahu, nói “Chúng tôi không biết người Israel đang được giữ ở đâu tại Gaza. Chúng tôi không thể ném bom khắp mọi nơi".
Hamas nói tổ chức muốn Israel trả tự do cho tất cả những người Palestine đang bị Israel giam giữ, ước tính vào khoảng 4.500 người. Đối với cộng đồng Palestine, giải phóng những người bị Israel giam giữ luôn được coi là sứ mệnh cao cả.
Ước tính khoảng 750.000 người Palestine từng bị giam trong các nhà tù của Israel kể từ khi nhà nước Do Thái chiếm khu Bờ Tây trong cuộc Chiến tranh 6 ngày năm 1967. Israel coi những người này là khủng bố, nhưng người Palestine coi họ là những anh hùng.
Bộ trưởng Tài chính Israel Bezalel Smotrich là người theo đường lối cứng rắn.
"Hamas rất coi trọng vấn đề trao đổi tù nhân. Điều này giúp củng cố vị thế của Hamas trong nội bộ các phe phái Palestine", Khalil Shikaki, giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Khảo sát và Chính sách Palestine, ở thành phố Ramallah thuộc khu Bờ Tây, nhận định.
Nhưng chính phủ của Thủ tướng Israel Netanyahu có các bộ trưởng thuộc phe cựu hữu - những người luôn muốn Israel cứng rắn với Palestine. "Rất khó để chính phủ hiện nay đồng ý thả tù nhân Palestine", Gayil Talshir, nhà khoa học chính trị tại đại học Do Thái ở Jerusalem, nói.
Để chiến thắng trong cuộc bầu cử năm ngoái, ông Netanyahu đã phải dựa vào sự ủng hộ từ các thành viên phe cựu hữu ở Israel. Trong cuộc họp nội các hôm 7/10, Bộ trưởng Tài chính Israel Bezalel Smotrich đã kêu gọi chính phủ huy động quân đội "tấn công mạnh mẽ Hamas và không chấp nhận nhượng bộ để trao đổi tù nhân".
"Trong chiến tranh, thương vong là điều tất yếu. Chúng ta cần giáng đòn chưa từng thấy trong 50 năm qua và loại bỏ hoàn toàn Gaza", ông Smotrich nói.
Nhưng nguy cơ thường dân Israel trở thành nạn nhân của các cuộc không kích cũng có thể gây tổn hại tới chính phủ Israel.
Nhà bình luận chính trị Israel Ehud Yaari nói: “Đây là một tình thế tiến thoái lưỡng nan. Người Israel sẽ không chấp nhận việc chính phủ để Hamas xử tử các con tin".
Trong khi các nhà phân tích vẫn còn chia rẽ về cách ông Netanyahu có thể tìm ra cách giải bài toán khó hiện nay, câu trả lời với những người Israel có người thân bị bắt làm con tin đã rõ ràng.
Các gia đình đều kêu gọi chính phủ đưa các con tin trở về an toàn. "Tôi muốn chính phủ làm tất cả những gì có thể, đặt chính trị và các vấn đề khác sang một bên", Adva Adar, công dân Israel có người thân bị Hamas bắt làm con tin, nói.
Đăng Nguyễn - Times of Israel
