Theo FT, thỏa thuận ngừng bắn giữa Azerbaijan-Armenia mới đây do Moscow làm trung gian đã góp phần củng cố tầm ảnh hưởng mới của Thổ Nhĩ Kỳ tại Caucasus – nơi Điện Kremlin coi như "sân sau" địa chính trị của mình.
“Hậu quả địa chính trị là thảm khốc không chỉ đối với Armenia mà còn đối với Nga. Khách hàng và đồng minh của người Nga là kẻ thua cuộc. Đồng minh Thổ Nhĩ Kỳ đã thắng thuyết phục ”, Ruslan Pukhov, Giám đốc Trung tâm Phân tích Chiến lược và Công nghệ, cho biết.
Nagorno-Karabakh được quốc tế công nhận là lãnh thổ của Azerbaijan, nhưng vùng này và một số vùng lân cận đã bị lực lượng Armenia chiếm đóng từ đầu những năm 1990. Trong cuộc xung đột nổ ra vào cuối tháng 9, Azerbaijan thề sẽ chiếm lại toàn bộ lãnh thổ và đang trên đà bao vây thủ đô của khu vực trước khi Armenia kiện.
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ và người đồng cấp Nga
Dù thỏa thuận ngừng bắn khẳng định vai trò của Tổng thống Nga Vladimir Putin như một trọng tài không thể thiếu trong khu vực nhưng điều này đồng nghĩa với việc Moscow phải công nhận Ankara như một nhân tố địa chính trị ở Caucasus.
Tầm ảnh hưởng trước đây của Điện Kremlin đối với khu vực này chủ yếu được dựa trên quan hệ thương mại, hoạt động hỗ trợ tài chính và thế lực của quân đội Nga.
Trong đó, sức mạnh quân sự là yếu tố mạnh nhất, nhưng cũng khó sử dụng nhất. Azerbaijan tính dưới sự hậu thuẫn của Thổ Nhĩ Kỳ, Moscow sẽ không sẵn sàng can thiệp quân sự vào cuộc xung đột ở Nagorno-Karabakh. Và thực tế, chiến sự kéo dài hơn 6 tuần qua chứng minh Baku đã đúng.
Baku minh chứng rằng Moscow không phải là cường quốc quân sự duy nhất có khả năng "vẽ lại" các đường biên giới tại những khu vực thuộc Liên Xô cũ.
"Ông Erdogan coi Thổ Nhĩ Kỳ là một cường quốc trong khu vực... Thổ Nhĩ Kỳ sẽ không quay trở lại làm đồng minh của NATO như họ đã từng trong những năm 1950. Tôi cho rằng Ankara đang cố gắng vạch ra một con đường tự trị cho chính mình ", ông Onur Isci, trợ lý giáo sư về quan hệ quốc tế tại Đại học Bilkent ở Ankara, nhận định.
Nga và Thổ Nhĩ Kỳ "sẽ xảy ra những xung đột chính trị ở nơi này hay nơi khác. Họ không thực sự có chung quan điểm về các vấn đề địa chính trị mà đang cố gắng kiềm chế quan điểm riêng", ông Isci nêu quan điểm, "Tôi không nghĩ rằng chúng ta sẽ thấy ở Syria hay Caucasus một liên minh quân sự phát triển mạnh mẽ".
Sự can thiệp của Thổ Nhĩ Kỳ vào bàn cờ địa chính trị ở Nam Caucasus đã phản chiếu bước đi của Moscow vào cuộc chiến tranh ở Syria năm 2015 và các hoạt động của họ tại Libya – những khu vực mà Ankara coi là phạm vi ảnh hưởng của mình.
Thỏa thuận ngừng bắn giữa Azerbaijan-Armenia mới đây do Moscow làm trung gian đã góp phần củng cố tầm ảnh hưởng mới của Thổ Nhĩ Kỳ tại Caucasus
"Hành động của Thổ Nhĩ Kỳ phần nào là câu trả lời cho các hoạt động của Nga ở Trung Đông", Stanislav Pritchin, thành viên nghiên cứu cấp cao tại Trung tâm Nghiên cứu Hậu Xô Viết, Viện Hàn lâm Khoa học Nga bình luận. Thổ Nhĩ Kỳ dường như đang cố trở thành một "người chơi" toàn cầu và đặt ngón tay lên mọi chiếc bánh, chuyên gia nhận định.
Việc Nga triển khai gần 2.000 quân đến Nagorno-Karabakh sẽ làm gia tăng trách nhiệm của Moscow đối với tương lai của khu vực này.
"Azerbaijan đã đạt được rất nhiều thứ mà họ muốn nhưng cái giá mà họ phải trả cũng không kém (Việc phải chấp nhận tầm ảnh hưởng của Nga ngay trong biên giới mình là một ví dụ). Trong khi đó, Nga giờ đây cũng có phải có trách nhiệm đối với cuộc xung đột này nhiều hơn bao giờ hết, và đó sẽ là gánh nặng trong thời gian tới" - Ông Olga Oliker, giám đốc khu vực Châu Âu và Trung Á tại Tổ chức khủng hoảng quốc tế (ICG) nhận định.
Một cố vấn cấp cao của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan nhận định rằng: "Nga không phải đồng minh nhưng cũng không phải kẻ thù. Dù vậy, chúng tôi không thể đàm phán nếu chúng tôi quá phụ thuộc vào họ, đặc biệt khi chạm đến vấn đề năng lượng... Chúng tôi có những lợi ích quan trọng cần bảo vệ, cũng giống như bất kỳ nước lớn nào khác".
