Loại quả đang được đề cập đến là ớt Aji Charapita. Giống ớt này có nguồn gốc từ Peru, đa phần mọc hoang dại. Chúng là loại cây trung hạn, có độ cao 40 - 55 cm, tán rộng 35 - 45 cm, sinh trưởng tốt khi ở nhiệt độ 16 - 45 độ C, cho thu hoạch quả sau 90 ngày. Mỗi cây có hàng trăm quả nhỏ tròn, màu đỏ hoặc vàng, nhưng màu vàng phổ biến hơn cả.
Độ cay của loại ớt này lên tới 30.000 đến 50.000 độ cay Scolville, thậm chí còn cao gấp 4-20 lần ớt jalapeño nổi tiếng. Theo mô tả, độ cay này thậm chí có thể "làm thủng" lưỡi, được khuyến cáo không nên ăn tươi.
Ớt Aji Charapita được mệnh danh là gia vị đắt nhất thế giới và ít được trồng đại trà nên càng trở nên quý, hiếm. Loại gia vị này được nhiều nhà hàng cao cấp và giới nhà giàu ở một vài nơi trên thế giới săn đón.
Tại một số quốc gia, giá của loại ớt này được bán cho các nhà hàng cao cấp tới 25.000 USD (hơn 650 triệu đồng)/kg. Thậm chí, có thời điểm giá bán ớt Aji Charapita lên tới 35.000 USD (khoảng 913 triệu đồng)/kg.
Kích thước của giống ớt có nguồn gốc từ phía bắc Peru này chỉ to ngang hạt đậu. Loại ớt này cung cấp hàm lượng Vitamin C cao gấp nhiều lần ớt thường. Ớt Aji Charapita có vị cay nồng, thơm đặc trưng riêng.
Ớt Aji Charapita có thể dùng để ăn sống hoặc được giã nhỏ thành dạng bột để làm gia vị cho món ăn. Khi ăn sống, ớt Aji Charapita có vị hoa quả tươi ngon giúp món salad hoặc các loại sốt có hương vị mới lạ hơn hẳn.
Để sở hữu những quả ớt này, người mua tìm khá khó khăn. Vì loại này không được trồng phổ biến trên thế giới nên mọi người chủ yếu đặt mua hạt giống về tự trồng. Lý do là ớt Aji Charapita rất khó tìm nguồn ở bên ngoài Peru trừ khi mua hạt giống trực tuyến và tự trồng.
Ở Việt Nam, một số nông dân đã trồng thành công giống ớt Aji Charapita.
Nhận thấy loại ớt Aji Charapita có giá trị cao, năm 2019 anh Lê Sỹ Tân (quê xã Thiên Lộc, huyện Can Lộc, Hà Tĩnh) đã hợp tác cùng ông Trương Văn Thủy ươm, trồng tại quê nhà.
Khu đất trồng ớt rộng hơn 1ha, tại thôn Quý Linh, xã Thạch Xuân, huyện Thạch Hà. Đây trước là khu đất trồng keo của gia đình ông Thuỷ. Sau đó hai người đàn ông đã đầu tư khoảng 500 triệu đồng để cải tạo đất, xây nhà trông coi, nhà lưới vườn ươm, hệ thống tưới tiêu giống ớt về trồng thử nghiệm.
Anh Tân quyết tâm học hỏi thêm kinh nghiệm, tiếp tục nhân giống ớt Aji Charapita. Ảnh: Tiền Phong
Chia sẻ với Tiền Phong, anh Tân cho biết, do thiếu kinh nghiệm, đợt đầu trồng hơn 1.000 cây ớt nhưng bị chết hết, gây thiệt hại lớn. Dù vậy anh vẫn quyết tâm học hỏi thêm kinh nghiệm, tiếp tục nhân giống lại loại ớt này.
Sau 3 năm trồng, trang trại anh Tân có hơn 500 gốc ớt sinh trưởng tốt, cho thu hoạch, năng suất cao. Trang trại ớt cho thu về hơn 400 triệu đồng, trừ các chi phí, chủ vườn có lãi hơn 300 triệu đồng.
Năm 2022, ớt Peru được anh Tân bán cho các vị khách ở các thành phố lớn như Hà Nội, Đà Nẵng, Tp.HCM,… giá 1 triệu đồng/kg. Còn với người dân nội tỉnh, anh bán 700.000 đồng/kg. Cứ thu hoạch đến đâu số lượng ớt đều được tiêu thụ hết.
Cũng trồng giống ớt đắt nhất thế giới, chị Võ Thị Thương, chuyên cung cấp các loại phân bón kích rễ cây và cây giống ở xã Phú Xuân, huyện Krông Năng, Đắk Lắk cho biết, khi mới ăn trái ớt Aji Charapita đắt nhất thế giới thì nên nhấm nháp một chút từ từ để quen vị cay, "ăn một lúc cả quả là cay không thở được", chị Thương miêu tả. Chị Thương nói, trái ớt Aji Charapita nhỏ xíu, bên trong từ 12 tới 20 hạt. Vỏ giòn, ăn thơm, ăn một lần là nhớ mãi.
"Ớt đắt nhất thế giới này phù hợp nhất là nơi khí hậu mát như Lâm Đồng. Những nơi lạnh quá thì khó trồng, còn nóng quá thì cũng có thể sống nhưng cho hiệu quả ra trái thấp hơn. Cây tán rộng thì càng sai trái, một cây sai trái nhất có thể thu hoạch trọng lượng quả là vài trăm gram", chị Thương chia sẻ với báo Thanh Niên.
Chị Thương bắt đầu trồng ớt Aji Charapita, ớt đắt nhất thế giới này từ năm 2020, cây sinh trưởng phát triển tốt, dễ sống, tuổi thọ của cây cao, có thể tới 5 năm, thu hoạch trái xong lại chăm sóc, cây lại cho trái. Một số cây hay bị nấm có thể dùng một số thuốc trị nấm cho thực vật.
Chị Thương cho biết trước đây có thể ớt Aji Charapita có giá 7 triệu tới 10 triệu đồng một ký, chuyện đó là có thật. Tuy nhiên, bây giờ ớt này được trồng nhiều ở trong nước, giá đã giảm đi nhiều.
Như vậy, giá của loại ớt này khi bán ở nước ta đã thấp hơn rất nhiều so thế giới. Nhưng nhiều người còn tỏ ra ngạc nhiên hơn khi thấy loại ớt đắt nhất thế giới này lại có người đăng công khai trên mạng xã hội để tặng cho những ai có nhu cầu.
Sau bài đăng lên mạng, chị Đỗ Mỹ Dung (Rạch Giá, Kiên Giang) – người đem tặng ớt Aji Charapita, đã nhận được hàng nghìn tin nhắn và bình luận với mong muốn nhận được những quả ớt này miễn phí.
Chị cho biết loại ớt này chỉ một tuần là có thể thu hoạch được, tính từ thời điểm có quả nhỏ.
Chia sẻ với Dân Việt về lý do đem tặng mà không bán loại ớt có giá đắt nhất thế giới này, chị Dung chỉ tay vào những cây ớt trong vườn nhà mình và nói: "Cây ớt này là quà tặng của một người bạn thân của tôi. Anh ấy là một bác sĩ đang làm việc tại một bệnh viện lớn ở Tp.HCM. Anh đã tặng cho tôi một ít để ăn và cảm nhận vị của nó. Đồng thời, anh ấy nói cho tôi biết giá trị của chúng".
Ảnh: Dân Việt
Sau khi ăn thử, chị Dung thấy rất thích vị của loại ớt này. "Trái nhỏ xíu nhưng ớt rất cay và giòn, có nước và thơm lắm. Nhưng vị cay cũng tan nhanh, không đọng lại lâu như ớt nước ta. Nói chung, vị của nó rất đã, ăn một lần nhớ mãi", chị nhận định.
Chị Dung cho biết cây ớt này trồng khá dễ dàng, không cần phải chăm sóc đặc biệt gì. Ảnh: Dân Việt
Sẵn có vườn, chị đã bảo người nhà đem gieo hạt, không ngờ chúng lại mọc thành cây. Và gần đây, chúng mới ra quả nên chị muốn tặng lại cho mọi người. "Mình được tặng thì giờ tặng lại mọi người thôi", chị Dung tâm niệm.
"Tôi muốn mọi người cùng thưởng thức và biết đến vị của loại ớt đắt đỏ nhất thế giới này. Thâm tâm cũng muốn biết đâu từ loại ớt tôi chia sẻ sẽ tạo cơ hội cho mọi người nhân giống và phát triển kinh tế", chị cho biết thêm.
Minh Hoa (t/h)
