Phần Lan, một trong những quốc gia thịnh vượng nhất châu Âu, ghi nhận tỉ lệ thất nghiệp cao thứ hai trong Liên minh châu Âu (EU), chỉ sau Tây Ban Nha, theo số liệu mới nhất do cơ quan thống kê của khối này là Eurostat công bố hồi cuối tháng trước.
Theo Eurostat, tỉ lệ thất nghiệp tại Phần Lan trong tháng 6 đạt 9,3%, trong khi Tây Ban Nha ghi nhận mức 10,4%. Thụy Điển, một quốc gia Bắc Âu khác, đứng thứ ba với 8,7%. Trong khi đó mức trung bình trên toàn EU là 5,9%.
Những con số này cho thấy một sự đảo ngược đáng ngạc nhiên so với một thập kỷ trước, khi các quốc gia Nam Âu như Tây Ban Nha, Hy Lạp và Italy dẫn đầu về tỉ lệ thất nghiệp.
Trong quá khứ, Phần Lan và các nước Bắc Âu thường được xem là hình mẫu về sự ổn định kinh tế và thị trường lao động mạnh mẽ. Tuy nhiên, bức tranh hiện nay đã thay đổi.
Nhưng sự thay đổi này không phải do tình hình xấu đi ở Bắc Âu, mà là do những cải thiện tại Nam Âu.
"Tình hình đang diễn biến trái chiều, đây không phải là điều chúng tôi thường thấy", bà Elina Pylkkänen, Thứ trưởng Kinh tế và Việc làm Phần Lan, nói với trang Helsinki Times.
Theo bà Pylkkänen, tỉ lệ thất nghiệp cao ở Phần Lan xuất phát từ nhiều nguyên nhân, nhưng bà nhấn mạnh gói hỗ trợ phục hồi hậu đại dịch Covid-19 của EU là một yếu tố then chốt.
Theo Khảo sát Lực lượng Lao động mới nhất của Statistics Finland, số người thất nghiệp ở nước này trong quý II.2025 đã tăng thêm 27.000 người so với cùng kỳ năm 2024. Ảnh: Helsinki Times
Gói phục hồi trị giá 750 tỷ Euro của EU, với một nửa được phân bổ dưới dạng viện trợ không hoàn lại, đã mang lại lợi ích lớn cho các nước Nam Âu như Tây Ban Nha và Italy, giúp kích thích tăng trưởng kinh tế và tạo việc làm.
Ủy ban châu Âu (EC) đã thiết kế quỹ phục hồi này để giải quyết cú sốc kinh tế do đại dịch gây ra, với các nền kinh tế ở phía Nam lục địa nhận được phần lớn nhất do tổn thất GDP nặng nề hơn.
Trong khi đó, các quốc gia như Phần Lan và Thụy Điển được phân bổ số tiền ít hơn nhiều. Điều này – cùng với những tác động kinh tế từ cuộc xung đột ở Ukraine và lãi suất cao kéo dài – đã khiến Phần Lan chịu ảnh hưởng nặng nề hơn so với nhiều quốc gia EU khác.
Bà Päivi Puonti, Trưởng bộ phận Dự báo tại Viện Nghiên cứu Kinh tế Phần Lan (Etla), cho biết các chính sách tăng lãi suất của Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) nhằm kiểm soát lạm phát đã ảnh hưởng mạnh đến Phần Lan, đặc biệt là trong lĩnh vực xây dựng và chi phí nhà ở.
"Chính sách tiền tệ không phải lúc nào cũng phù hợp với tình hình của Phần Lan", bà Puonti nhận định.
Theo Khảo sát Lực lượng Lao động mới nhất của Statistics Finland, số người thất nghiệp ở nước này trong quý II/2025 đã tăng thêm 27.000 người so với cùng kỳ năm ngoái, phản ánh sự suy giảm nghiêm trọng của thị trường lao động.
Không chỉ tỉ lệ thất nghiệp chung cao, Phần Lan còn đối mặt với vấn đề thất nghiệp thanh niên nghiêm trọng. Trong tháng 6, 23% người dưới 25 tuổi ở Phần Lan không có việc làm, xếp thứ tư trong EU, chỉ sau Estonia, Tây Ban Nha và Thụy Điển.
Tình trạng này cho thấy những thách thức cả về mặt cấu trúc lẫn chu kỳ kinh tế đang cản trở khả năng tạo việc làm cho thế hệ trẻ.
Nhu cầu nội địa yếu, bất ổn trong ngành công nghiệp và sự sụt giảm đầu tư là những nguyên nhân chính khiến thị trường lao động Phần Lan đình trệ.
Ngoài ra, nền kinh tế phụ thuộc nhiều vào xuất khẩu của Phần Lan đang chịu ảnh hưởng từ sự không chắc chắn của thị trường toàn cầu, đặc biệt là các chính sách thuế quan mới của Mỹ.
Dù là một quốc gia giàu có với GDP bình quân đầu người khoảng 53,189 USD vào năm 2024, theo Ngân hàng Thế giới, và xếp thứ 21 trên thế giới về độ thịnh vượng, Phần Lan đang đối mặt với những thách thức không nhỏ.
Tỉ lệ thất nghiệp cao là một lời cảnh báo rằng ngay cả những nền kinh tế mạnh cũng không miễn nhiễm trước những biến động kinh tế toàn cầu.
Minh Đức (Theo YLE, Helsinki Times)
