NHỮNG NGƯỜI HÙNG THẦM LẶNG TRONG LŨ
Giữa lúc nước bao phủ đã xuất hiện những người hùng thầm lặng lao vào tâm lũ, bất chấp nguy hiểm để giúp dân được an toàn. Chính họ đã thắp lên niềm tin rằng, tình người vẫn luôn là điểm tựa vững bền nhất trong thiên tai.
Trận chiến với "thuỷ thần"
Chúng tôi đến nhà ông Phạm Viết Định (SN 1962), trưởng thôn An Việt, xã Cẩm Bình, tỉnh Hà Tĩnh, khi ông đang chuẩn bị đi tới một số gia đình neo đơn để kiểm tra tình hình dọn dẹp sau lũ. "Nước cơ bản đã rút, nhưng do hoàn lưu bão, mưa liên tục từ tối qua đến giờ chưa ngừng nghỉ. Công tác dọn dẹp vẫn còn ngổn ngang lắm", ông giải thích.
Trưởng thôn An Việt Phạm Viết Định vẫn chưa nghỉ ngơi được dù nước lũ đã rút.
Nhà ông Định vốn cao hơn mặt đường, thế nhưng đợt mưa lũ vừa qua nước cũng tràn vào trong, ngập đến bắp chân. Do đã chạy lũ từ sớm nên không bị hư hỏng tài sản, nhưng vẫn còn dấu vết của bùn trên vách tường, cùng với mùi ẩm mốc phảng phất do ngấm nước trong thời gian dài.
Ông Định nói: "Ở thôn An Việt thì năm nào mưa to cũng bị ngập, do vùng này trũng nhất. Nhưng đúng là hàng chục năm rồi mới ngập to như vậy. Biết đó mà chạy lũ vẫn không kịp".
Nhà ông vốn cao hơn đường, nhưng năm nay nước vẫn vào tận nhà, gây ngập nặng.
Ông kể, từ chiều 29/10, trời bắt đầu đổ mưa. Do mưa to kéo dài, đến ngày 30/10, hồ Kẻ Gỗ phải tăng lưu lượng xả tràn. Chỉ trong vài giờ, nước tràn về cuồn cuộn, nhấn chìm nhiều khu vực ở vùng hạ du như: Cẩm Xuyên, Cẩm Bình và Cẩm Duệ. Nhận được thông tin, ông Định cùng dân quân lập tức chia ra đến từng nhà, đặc biệt là gia đình neo đơn để hỗ trợ di dời.
Khác với vùng đồng bằng ven biển, khu vực thành thị, từ bao đời nay người dân ở vùng hạ du hồ Kẻ Gỗ đã hình thành thói quen sống chung với lũ, bởi năm nào họ cũng có những tháng ngày đối diện với dòng nước bạc. Vậy nên lần này cũng có một số người chủ quan, rằng lũ lần này cũng như mọi năm. Thế nhưng, với quyết tâm đảm bảo tính mạng cho tất cả mọi người, vị trưởng thôn vẫn cương quyết yêu cầu mọi người đến nơi an toàn.
"Chúng tôi đề nghị bà con đi luôn trong đêm, không kịp mang tài sản gì hết. Lúc ấy, tính mạng con người là quan trọng nhất. Một số người còn tiếc nuối cố gắng cầm chút tài sản mang theo, nhưng tôi bảo không đi là không kịp đâu", vị trưởng thôn nhớ lại.
Con đường vào thôn từng bị ngập chìm trong biển nước.
Giờ đây, nước đã rút nhưng dấu ấn thiên tai vẫn còn hiệu hữu khắp thôn làng.
Hành động nhanh và dứt khoát như vậy mà vẫn không kịp với dòng nước. Con đường làng bắt đầu ngập đến mắt cá chân, rồi sau đó ngập lên đầu gối. Người trẻ đi nhanh hơn, nhưng người già thì không theo kịp, vậy nên ông Định cùng thanh niên trong thôn đã bế các cụ lên thuyền nhỏ, rồi lội nước đẩy mọi người đến tầng 2, nhà văn hoá của thôn.
Đây là nơi được xây dựng để phòng chống những tình huống mưa ngập như thế này. Trước đó, vị trưởng thôn đã chuẩn bị sẵn nồi niêu xoong chảo, bếp gas dã chiến và một ít thức ăn, vậy nên người dân có thể ở tạm trong ngày mà không lo đói khát. Ở đây mọi người đùm bọc lấy nhau, cũng có các tổ chức đoàn thể chăm lo nên không sợ nguy hiểm.
"Trước đó, tôi đã điện báo tình hình lên xã. Chính quyền xã cũng đã lường trước tình huống, có sẵn phương án nên lập tức cử cán bộ xuống hỗ trợ, người dân được di dời kịp thời, không ai bị ảnh hưởng đến tính mạng. Năm nào cũng phải chạy lũ, nhưng năm nay khổ nhất", ông khẳng định.
Một nhà dân chưa hết ngập, một giờ ngủ chưa ngon
Đợt lũ năm nay, mưa liên tục gần tuần không dứt. Không có điện, không có nước sạch, thức ăn chỉ trong vòng 2 ngày đã bắt đầu cạn. Ông cùng các thành viên phòng chống thiên tai lại lội nước đi từng gia đình kiểm tra, nhà nào còn thiếu thì bổ sung lương thực, quyết không để ai bị đói bị khát.
Nhiều ngày bị chia cắt, gói mỳ tôm dành cho người dân vô cùng quý giá.
Vậy nên mới xuất hiện hình ảnh của người trưởng thôn thấy đoàn tự thiện đến thì lập tức chạy lại để xin hỗ trợ cho bà con. Khi được vài chục thùng mỳ tôm, hay mấy trăm suất xôi nóng hổi, ông lại tất tả đi đến từng nhà để phân phát. Chính ông cũng không nhớ mỗi ngày như vậy mình đã đi bao nhiêu lần quanh xóm.
Cứ thế, mấy ngày liền, người trưởng thôn ấy không về nhà mà cùng dân ăn cơm hộp, ngủ trên ghế nhựa ở nhà văn hoá thôn, rồi lại dậy kiểm tra từng ngõ xóm. Dù lo lắng vì không thể ở nhà những lúc mưa lũ, ông vẫn khiêm tốn: "Nhà tôi ngập nhưng so với các gia đình khác thì không bằng. Tôi may mắn có con trai gần nhà nên cũng có phần yên tâm…".
Hình ảnh trưởng nhóm thiện nguyện đưa vị trưởng thôn về nhà đã khiến nhiều người xúc động.
Nói là vậy nhưng trong lòng ông luôn như lửa đốt. Sau 3 ngày, dù nước chưa rút nhưng thấy công việc cũng đã ổn định, ông mới dám đến gặp đội cứu hộ có xuồng xin được chở về nhà một lát để kiểm tra cho an tâm. Hơn nữa, lúc ông đi chống lũ cũng chỉ mang 2 bộ quần áo nhưng nay đều đã ướt sũng cả, không còn gì để mặc nữa.
Thương vị trưởng thôn, nhóm trưởng cứu hộ đã đích thân đưa ông về nhà. Khi thấy mọi người trong gia đình vẫn bình yên, ông tiếp tục quay trở lại nhà văn hoá xóm để thực hiện công tác phòng chống lũ. Câu chuyện này được nhóm trưởng cứu hộ viết lên trang cá nhân.
Hình ảnh người trưởng thôn gầy nhưng ánh mắt vô cùng cương nghị trong cơn lũ được ghi lại, lan toả khắp mạng xã hội, khiến hàng nghìn người xúc động. Nhưng ông không xem đó là "nổi tiếng" mà chỉ khiêm tốn giải thích: "Làm việc tốt thì người ta biết hay không cũng được. Quan trọng là dân mình bình yên".
Ông Định làm trưởng thôn từ năm 2021 đến nay. Từ việc vận động xây đường, phát động phong trào văn hoá, đến những mùa lũ triền miên, ông vẫn lặng lẽ cống hiến, không ồn ào, không đòi hỏi. Với sự tận tâm ấy, ông Phạm Viết Định nhiều lần được chính quyền khen thưởng vì những đóng góp có ích, nhất là trong xây dựng nông thôn mới.
Thế nhưng, ông nói trước lúc chia tay: "Sau cơn lũ này chắc tôi cũng xin nghỉ để người trẻ hơn lên thay thế. Thiên tai mỗi lúc một khắc nghiệt, trong khi sức người có hạn, vậy nên đây là thời điểm cần có những vị trưởng thôn nhiệt huyết hơn đảm nhiệm công việc này".
Việc ứng phó kịp thời của lực lượng địa phương đã giúp người dân an toàn trong mưa lũ.
Ông Đặng Văn Thái, Chủ tịch UBND xã Cẩm Bình, cho biết: "Mưa lớn liên tiếp nhiều ngày cùng với việc xả lũ đã khiến cho hơn 2.000 người dân bị ngập. Nhưng nhờ sự vào cuộc khẩn trương, đồng bộ của cấp ủy, chính quyền, công an, quân sự và đặc biệt là những trưởng thôn như ông Phạm Viết Định, đến nay nhân dân vẫn an toàn, công tác chăm lo đời sống được thực hiện chu đáo".
Do ảnh hưởng của không khí lạnh tăng cường kết hợp gió Đông trên cao, từ đêm 29/10 đến ngày 1/11, tỉnh Hà Tĩnh đã hứng chịu đợt mưa lớn trên diện rộng khiến hơn 5.000 hộ dân bị ngập. Trước diễn biến phức tạp của mưa lũ, các địa phương đã khẩn trương sơ tán người dân ở vùng ngập lụt đến nơi an toàn. Tổng cộng đã có hàng nghìn người được sơ tán, trong đó tập trung nhiều nhất tại xã Cẩm Duệ (795 hộ/1.395 người) và xã Cẩm Bình (560 hộ/1.880 người).
Mời độc giả đón đọc Kỳ 2: Lập đội cứu hộ miễn phí để trả ơn cuộc đời vào lúc 6h30 ngày 16/11/2025.
Anh Ngọc - Ngọc Ánh
