Những tác động tiêu cực của nạn bán xe 2 giá

Những tác động tiêu cực của nạn bán xe 2 giá

Đỗ Tuấn Anh
Thứ 5, 23/06/2022 | 08:00
0
Tình trạng ghi giá hóa đơn thấp hơn so với giá thực tế của các đại lý bán xe đang diễn ra phổ biến trên thị trường, trong bối cảnh nguồn cung cấp xe khan hiếm.

Như Người Đưa Tin phản ánh trong bài viết Xe máy khan hàng: Giá mua một đằng, hóa đơn một nẻo, doanh nghiệp khi mua xe máy, ô tô gặp phải tình trạng các đại xe máy bán chênh so với giá xuất hóa đơn.

Việc làm này đã vi phạm gì, ảnh hưởng như thế nào đến thu ngân sách nhà nước, biện pháp nào để ngăn chặn tình trạng trên? Người Đưa Tin đã có cuộc trao đổi với Luật sư Nguyễn Thị Minh Yến, Giám đốc Công ty TNHH Gia Võ.

Có tình trạng “chơi giá”

Người Đưa Tin (NĐT): Thưa luật sư, việc ghi giá hóa đơn thấp hơn so với giá trị thực tế của các đại lý bán xe đang diễn ra. Bà nhìn nhận về thực trạng này thế nào và nguyên nhân do đâu? 

Nguyễn Thị Minh Yến: Vấn đề xuất hóa đơn thấp hơn so với giá trị thực tế của các đại lý bán xe diễn ra trong nhiều năm qua và giá cả chệnh lệch giữa giá bán và giá mua ngày càng tăng là tình trạng đang diễn ra phổ biến trên thị trường. Việc này không những gây ra tình trạng thiếu minh bạch trong kinh doanh, tính cạnh tranh lành mạnh trên thị trường bị suy giảm mà còn gây thiệt hại đáng kể cho khách hàng. Đặc biệt, điều này còn tác động không nhỏ, khiến cho nguồn thu thuế của Nhà nước bị thất thoát.

Theo cá nhân tôi nhận định, nguyên nhân xảy ra tình trạng này xuất phát từ 3 yếu tố chủ yếu sau:

Thứ nhất, do chế tài xử phạt chưa đủ sức răn đe, các quy định của pháp luật còn lỏng lẻo, nhiều kẽ hở cho các tổ chức kinh doanh trục lợi. Thí dụ, trong ngành kinh doanh mua bán xe, có rất nhiều các đại lý bán xe nhập các xe cũ từ các cá nhân không có nhu cầu sử dụng và không có hóa đơn đầu vào, do vậy dù không cần xuất hóa đơn đầu ra vẫn có thể “cân đối” được chi phí. Cho nên, dù cơ quan thuế yêu cầu kê khai định mức trên một loại hàng hóa, các cơ sở kinh doanh này vẫn có thể linh hoạt kê khai chi phí theo hướng có lợi bằng cách giảm chi phí vốn. Bên cạnh đó, quy trình kiểm tra, xác minh hành vi vi phạm tại các cơ sở kinh doanh, đại lý bán xe chưa được xây dựng rõ ràng theo một trình tự, thủ tục luật định.

Thứ hai, thói quen không lấy hóa đơn khi mua xe của khách hàng cũng khiến các đơn vị kinh doanh dễ dàng trục lợi. Thái độ “thờ ơ” với hóa đơn VAT của khách hàng vô tình tiếp tay cho các cơ sở kinh doanh trốn thuế, bởi hóa đơn là chứng từ gốc xác định doanh thu, từ đó làm cơ sở tính nhiều sắc thuế quan trọng liên quan, như thuế thu nhập, thuế VAT, thuế tiêu thụ đặc biệt. Bên cạnh đó, việc không lấy hóa đơn VAT cũng sẽ gây ra nhiều bất lợi cho người tiêu dùng, bởi người bán không bị ràng buộc pháp lý với người mua, ít phải chịu trách nhiệm, bồi thường trong những trường hợp xảy ra sự cố như hỏng hóc, xe kém chất lượng,...

Lý giải cho thói quen của khách hàng phần lớn xuất phát từ trình độ của người dân còn thấp, nhất là trong việc nắm bắt các quy định, nội dung của các luật thuế. Điều này dẫn đến tình trạng tiếp tay với các hành vi cố ý của các đại lý bán xe trong việc xuất hóa đơn thấp hơn so với giá trị thực tế chiếc xe nhằm trục lợi. Bên cạnh đó, việc tuyên truyền chính sách thuế của Nhà nước nhìn chung vẫn chưa đến được với mọi tầng lớp nhân dân, nên người dân không nhận thức rõ nghĩa vụ và quyền lợi khi đóng góp vào ngân sách nhà nước.

Mặt khác, một bộ phận khách hàng vì muốn giảm số tiền lệ phí trước bạ phải nộp khi đăng ký quyền sở hữu đối với tài sản là xe máy, ô tô trước cơ quan nhà nước đã chấp nhận sự chênh lệch giá giữa hóa đơn (giá niêm yết) với giá trị thực tế phải thanh toán khi giao dịch với các đại lý.

Thứ ba và cũng là nguyên nhân chủ chốt trong tình trạng này, đó chính là nguyên nhân xuất phát từ chính các cơ sở kinh doanh, đại lý bán xe hiện nay. Cụ thể, các đại lý này vì các mục đích lợi nhuận mà bất chấp việc phải tuân thủ các quy định của pháp luật về xuất hóa đơn VAT để thực hiện nghĩa vụ kê khai và thanh toán các khoản thuế với Nhà nước, bất chấp vi phạm các quy định của pháp luật nhằm giảm các nghĩa vụ về thuế đối với cơ quan nhà nước (bao gồm thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế giá trị gia tăng,...)

Góc nhìn luật gia - Những tác động tiêu cực của nạn bán xe 2 giá

LS. Nguyễn Thị Minh Yến

NĐT: Như luật sư phân tích ở trên hành vi này là thiếu minh bạch, theo bà lý do mà các đại lý bán xe không ghi phần chi phí chênh lệch vào hóa đơn là gì và hệ lụy của việc này ra sao?

Nguyễn Thị Minh Yến: Trình trạng ghi và xuất giá hóa đơn thấp hơn so với giá trị thực tế của các đại lý bán xe chính là hành vi thiếu tính minh bạch trong kinh doanh, cụ thể là việc kê khai và thực hiện nghĩa vụ thanh toán các khoản thế đối với Nhà nước. Bên cạnh đó, tình trạng này còn gây ảnh hưởng tiêu cực đến tính cạnh tranh lành mạnh trên thị trường giữa các cơ sở kinh doanh cùng ngành nghề.

Việc các đại lý bán xe không ghi phần chi phí chênh lệch vào hóa đơn gây ra nhiều những tác động tiêu cực.

Đầu tiên, nó xâm phạm trực tiếp đến quyền lợi của khách hàng khi thực hiện việc mua xe tại các đại lý.

Tiếp đến, ảnh hưởng trực tiếp đến nguồn thu của Nhà nước, ví dụ cụ thể: Theo thông tin từ Honda Việt Nam đưa ra, trong tháng 3/2022 hãng này bán được hơn 180 nghìn chiếc xe máy, trong đó xe Vision là khoảng 46 nghìn chiếc. Tuy nhiên, để mua một xe Honda Vision, các đại lý Honda Việt Nam hầu như bán chênh lệch 10 triệu đồng/xe. Cụ thể, giá niêm yết 35 triệu đồng, bán ra gần 45 triệu đồng nhưng đại lý không ghi vào hóa đơn số tiền chênh lệch. Như vậy, số tiền “kê thêm” trong tháng 3/2022, có thể tạm tính khoảng 46 nghìn xe Vision nhân với 10 triệu đồng/chiếc, đã là khoảng 460 tỷ đồng. Chỉ riêng xe Honda Vision đã khoảng 460 tỷ đồng, giả sử tất cả các xe đều bị chênh lệch 10 triệu đồng nhân với 180 nghìn chiếc xe máy bán ra trong tháng 3/2022, thì số tiền không ghi vào hóa đơn là cực lớn.

Từ những con số nêu trên, tôi khẳng định không chỉ khách hàng chịu thiệt, mà Nhà nước còn bị mất nguồn thu thuế với con số khủng. Đây chỉ mới là phép tính tương đối, nhưng đáng để cơ quan chức năng có thẩm quyền vào cuộc để Nhà nước không bị thất thu thuế.

Lý do dẫn đến tình trạng này như tôi đã nói trước đó, và nguyên nhân lớn nhất chính là do lòng tham, sự lợi nhuận mà các đại lý bán xe bất chấp các quy định của pháp luật. Bên cạnh đó, sự lỏng lẻo của các quy định pháp luật chính là tiền đề cho các hành vi vi phạm của các đại lý này.

Thất thu ngân sách nhà nước

NĐT: Đây không phải lần đầu xảy ra tình trạng này, phải chăng vẫn còn những sơ hở trong việc quản lý của cơ quan chức năng cũng như quy định pháp luật?

LS. Nguyễn Thị Minh Yến: Hiện nay, tình trạng xuất hóa đơn thấp hơn so với giá trị thực tế của chiếc xe, giá trị thực tế khách hàng phải thanh toán khi mua xe lớn hơn nhiều so với giá niêm yết đang diễn ra rất phổ biển trên thị trường.

Đặc biệt, tình trạng này hiện nay không những vẫn chưa có quy định nào thật sự đảm bảo tính chặt chẽ để xử lý triệt để mà còn có chiều hướng tiếp tục gia tăng. Chúng ta cần đánh giá chính xác sự ảnh hưởng tiêu cực của hành vi này đến người tiêu dùng cũng như Nhà nước để nhanh chóng đưa ra các biện pháp khắc phục, xử lý và hoàn thiện các quy định pháp luật.

NĐT: Theo người tiêu dùng cũng như cơ quan quản lý nhà nước cần làm gì để giải quyết tình trạng này?

LS. Nguyễn Thị Minh Yến: Trước hết, đối với người tiêu dùng, trường hợp khách hàng vì muốn giảm số tiền lệ phí trước bạ phải nộp khi đăng ký quyền sở hữu đối với tài sản là xe máy, ô tô trước cơ quan nhà nước đã chấp nhận sự chênh lệch giá giữa hóa đơn (giá niêm yết) với giá trị thực tế phải thanh toán khi giao dịch với các đại lý.

Việc khách chấp nhận lấy hóa đơn (giá niêm yết) khi mua xe tại các đại lý là tự bản thân mình tước bỏ quyền được bảo vệ của người tiêu dùng theo Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2018. Bởi lẽ, trong trường hợp xảy ra tranh chấp (về chất lượng của chiếc xe ảnh, sự cố kỹ thuật,...) thì người tiêu dùng thiếu căn cứ để chứng minh giá trị thực tế mà mình đã thanh toán khi mua xe nhằm ràng buộc trách nhiệm của các đại lý này trong việc giải quyết tranh chấp trước cơ quan nhà nước. Trường hợp, khách hàng đưa ra được những căn cứ để chứng minh giá trị thực của chiếc xe cũng đồng nghĩa với việc khách hàng tự thừa nhận việc có hành vi trốn thuế.

Đối với Nhà nước, việc các đại lý bán xe xuất hóa đơn thấp hơn so với giá trị thực tế khi giao dịch với khách hàng là hành vi có dấu hiệu trốn thuế bằng việc chiếm đoạt khoản chênh lệch mà không phải thực hiện nghĩa vụ kê khai và thanh toán thuế trước cơ quan nhà nước. Thuế là khoản thu mang tính bắt buộc mà các tổ chức hoặc cá nhân phải nộp cho Nhà nước. Hậu quả của hành vi trốn thuế là những thiệt hại về tài sản cho xã hội và những thiệt hại khác về chính trị, kinh tế,... Hậu quả trực tiếp của hành vi trốn thuế là gây thiệt hại cho Nhà nước, làm cho Nhà nước không thu được một khoản ngân sách mà lẽ ra phải thu được.

NĐT: Bà vừa nói đây là hành vi trốn thuế, vậy hành vi này sẽ bị xử lý thế nào?

LS. Nguyễn Thị Minh Yến: Trốn thuế được hiểu hành vi vi phạm quy định về quản lý thuế của Nhà nước nhằm mục đích không hoàn thành hoặc hoàn thành không đầy đủ nghĩa vụ nộp cho Nhà nước.

Hành vi “Không xuất hóa đơn khi bán hàng hóa, dịch vụ hoặc ghi giá trị trên hóa đơn bán hàng thấp hơn giá trị thanh toán thực tế của hàng hóa, dịch vụ đã bán” là một trong những hành vi trốn thuế. Như vậy, việc ghi giá trị bán vào hóa đơn giá bán xe thấp hơn so với giá bán thực tế giao động từ 2 triệu đến 20 triệu đồng là hành vi trốn thuế.

Hành vi này sẽ bị xử phạt hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự tùy từng trường hợp.

Căn cứ theo điểm đ Khoản 1 Điều 17, Nghị định 125/2020/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính về thuế, hóa đơn thì, tổ chức, pháp nhân thương mại có thể bị phạt đến 2 lần số tiền thuế trốn đối với hành vi trốn thuế. Bên cạnh đó, tổ chức, pháp nhân vi phạm phải buộc nộp đủ số tiền thuế trốn vào ngân sách nhà nước, buộc điều chỉnh lại số lỗ, số thuế giá trị gia tăng đầu vào được khấu trừ trên hồ sơ thuế nếu có.

Nếu số tiền trốn thuế từ 100 triệu đồng trở lên hoặc dưới 100 triệu đồng, nhưng đã bị xử phạt hành chính mà còn vi phạm, hoặc đã bị kết án về tội trốn thuế và chưa được xóa án tích thì bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo điều 200 Bộ luật Hình sự năm 2015 (BLHS 2015), sửa đổi bổ sung năm 2017, có mức phạt tù thấp nhất 3 tháng, cao nhất là 7 năm tù.

Đối với pháp nhân thương mại phạm tội thì bị phạt tiền thấp nhất 300 triệu đồng, cao nhất 10 tỷ đồng tùy theo số thuế trốn. Ngoài ra, còn có thể bị đình chỉ hoạt động có thời hạn từ 6 tháng đến 3 năm, cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định hoặc cấm huy động vốn trong khoảng thời gian từ 1 - 3 năm.

NĐT: Xin cảm ơn Luật sư về cuộc trao đổi này!

Cách khắc phục

Theo LS. Lê Thị Xuân, Giám đốc Công ty TNHH ALBE:

Cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền chính sách thuế, nâng cao năng lực pháp luật cho người dân và người tham gia hoạt động kinh doanh.

Bên cạnh đó khuyển khích , tuyên truyền sâu rộng về đạo đức kinh doanh cho người kinh doanh nhằm xây dựng môi trường kinh doanh lành mạnh giúp cho nền kinh tế xã hội phát triển bền vững, thu hút nhiều đầu tư nước ngoài.

Các cơ quan quản lý cần có thêm các biện pháp hỗ trợ người dân, người tham gia kinh doanh để giúp họ hiểu đúng và làm tốt hơn nghĩa vụ và nhận thức được quyền lợi và nghĩa vụ của họ khi thực hiện đúng các quy định về thuế, pháp luật

Nếu người dân, người tham gia kinh doanh nhận thức đúng, có hiểu biết về mặt Pháp luật, họ sẽ hiểu việc làm đúng của họ góp phần làm cho nền kinh tế của Việt Nam phát triển mạnh mẽ, minh bạch và bền vững – bồi dưỡng, vun đắp lòng tự hào dân tộc, yêu Tổ quốc.

 

Thị trường ô tô "kẻ khóc, người cười" dù cung không đủ cầu

Chủ nhật, 15/05/2022 | 09:03
Nhu cầu mua xe tăng mạnh quý đầu năm cùng với việc quy định giảm 50% phí trước bạ vẫn còn hiệu lực, nhiều doanh nghiệp ô tô báo lãi tăng bằng lần trong quý I/2022.

Còn nhiều điểm nghẽn xuất phát từ sự chồng chéo, lặp lại của các điều luật

Thứ 6, 06/05/2022 | 18:03
Thị trường bất động sản và thị trường vốn có quan hệ tương quan với nhau, dù việc thắt chặt vốn là cần thiết nhưng nếu siết quá chặt sẽ dẫn đến các hệ lụy tiêu cực.

Bộ Tài chính "gỡ vướng" việc lập hóa đơn riêng mới được giảm thuế GTGT

Thứ 5, 05/05/2022 | 07:00
Bộ Tài chính đề xuất chỉnh sửa một số quy định nhằm tránh tình trạng doanh nghiệp phải lập nhiều hóa đơn riêng với từng loại hàng hóa mới được giảm thuế GTGT.

Lý do giá xe máy đảo chiều lao dốc dịp cận Tết nguyên đán

Thứ 5, 20/01/2022 | 06:00
Thời điểm cận Tết, hàng loạt mẫu xe máy như Honda Vision, Air Blade, Yamaha … được bán dưới giá đề xuất tại đại lý nhằm thu hút người mua.
Cùng tác giả

Công an tìm bị hại mất 1 chiếc điện thoại ViVo Y5S

Thứ 6, 14/10/2022 | 17:11
CAQ Cầu Giấy đã tiến hành khởi tố bị can và lệnh tạm giam đối với bị can Khổng Khương Duy can tội “Trộm cắp tài sản”.

Đẩy mạnh việc sử dụng Bộ pháp điển đối với người dân, tổ chức, cơ quan

Thứ 6, 07/10/2022 | 13:59
Việc tra cứu các văn bản QPPL bằng Bộ pháp điển giúp tiết kiệm thời gian, chi phí, góp phần tạo bước chuyển biến mới về chất lượng của hệ thống pháp luật Việt Nam.

Cựu Thứ trưởng Bộ Y tế Trương Quốc Cường được giảm án tù

Thứ 6, 30/09/2022 | 17:43
So với bản án sơ thẩm, ông Trương Quốc Cường được giảm 1 năm tù và chấp hành hình phạt 3 năm tù về tội "Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng".

Làm giả hợp đồng du lịch với đối tác để chiếm đoạt tài sản

Thứ 5, 29/09/2022 | 18:23
Trịnh Thị Thảo bàn bạc cùng Đinh Thị Thu Hiền đưa ra thông tin giả mạo với chị T. để huy động vốn đầu tư kinh doanh, từ đó chiếm đoạt hơn 16 tỷ đồng.

Bán cafe gần trường Cảnh sát, "nổ" quan hệ lừa xin việc vào ngành

Thứ 5, 29/09/2022 | 13:57
Phí Thị Phương Mai đã đưa ra các thông tin gian dối giúp các bị hại trúng tuyển vào Học viện Cảnh sát, Học viện Quân y, từ đó chiếm hưởng hơn 4,2 tỷ đồng.
Cùng chuyên mục

Từ vụ xét xử Tân Hoàng Minh: Trường hợp nào được lấy lại tiền ngay?

Thứ 2, 25/03/2024 | 18:57
Từ yêu cầu của bị hại trong vụ xét xử Tân Hoàng Minh, pháp luật quy định thể nào về việc trường hợp được nhận lại tài sản ngay lập tức, trường hợp nào không?

Án Nước ngoài-Luật Việt Nam: Du khách đối mặt án 10 năm tù vì dàn cảnh bị bắt cóc

Chủ nhật, 24/03/2024 | 14:00
Một du khách Trung Quốc bị cho là đã dàn dựng vụ bắt cóc chính mình ở Singapore để đòi tiền chuộc 5.553 SGD (103 triệu đồng) từ người thân.

Cần xử lý nghiêm đối tượng sàm sỡ phụ nữ ở Đà Nẵng

Thứ 4, 20/03/2024 | 15:53
Theo luật sư, cần xử lý nghiêm khắc đối tượng sàm sỡ phụ nữ nhằm tránh các hệ lụy nghiêm trọng về sau.

Án Nước ngoài-Luật Việt Nam: 10.000 quả trứng đổ xuống đường gây tai nạn, tài xế xe tải nhận án phạt

Thứ 2, 18/03/2024 | 07:00
Nam tài xế lái xe tải ở Đài Loan (Trung Quốc) vừa bị phạt tiền vừa có nguy cơ bị treo bằng lái 1 năm do làm đổ 10.000 quả trứng xuống đường dẫn tới tai nạn.

Hai "ma men" dùng gạch tấn công lực lượng 911 sẽ bị xử lý thế nào?

Chủ nhật, 17/03/2024 | 19:48
Mọi hành vi cản trở, chống đối người thi hành công vụ trái quy định pháp luật đều có thể bị xử lý vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định.
     
Nổi bật trong ngày

Lên mạng xã hội tìm "của lạ", người đàn ông bị lừa 600 triệu đồng

Thứ 5, 28/03/2024 | 20:20
Lên mạng tìm "của lạ" trong lúc đi công tác, người đàn ông ở tỉnh Gia Lai đã bị các đối tượng lừa đảo chiếm đoạt số tiền 600 triệu đồng.

Tạm giữ 26 đối tượng mang hung khí đuổi đánh nhau trong đêm ở Hà Nội

Thứ 5, 28/03/2024 | 16:19
Ngày 27/3, Công an quận Hà Đông, Hà Nội đã ra Quyết định khởi tố vụ án hình sự Gây rối trật tự công cộng, tạm giữ hình sự đối với 26 đối tượng có độ tuổi từ 16-20.

Giám đốc “bùng tiền” vay nợ lĩnh 20 năm tù sau 16 năm trốn chạy

Thứ 5, 28/03/2024 | 15:26
Chiều 27/3 ,TAND TP.Hà Nội xét xử sơ thẩm và tuyên phạt bị cáo Nguyễn Xuân Quyền (SN 1954, Tây Hồ, Hà Nội) 20 năm tù về tội Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản.

Đề nghị truy tố 24 bị can trong đường dây khai thác cát trái phép

Thứ 5, 28/03/2024 | 19:49
Công an Tp.Hồ Chí Minh đã kết thúc điều tra vụ án khai thác cát trái phép, chuyển hồ sơ cho Viện KSND Tp.Hồ Chí Minh đề nghị truy tố 24 bị can trước pháp luật.

Tạm giữ hình sự đối tượng mang theo ma túy, nổ súng khi bị công an khống chế

Thứ 5, 28/03/2024 | 06:30
Trong quá trình khống chế đối tượng, lực lượng chức năng phát hiện trên tay phải của Nguyễn Bình Minh có một khẩu súng ngắn màu đen.