ThS.BS Kim Anh, Phòng rối loạn cảm xúc và ăn uống, Viện Sức khỏe Tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) cho biết, Viện vừa tiếp nhận bệnh nhân là Đ.T.M, 20 tuổi, sinh viên năm thứ hai một trường đại học ở Hà Nội đến viện với lý do "ăn quá nhiều".
Nữ sinh có học lực giỏi khi còn học cấp phổ thông, sống trong gia đình khá giả, hoà thuận. M được đánh giá có tính cách dễ xúc động.
(Ảnh minh họa).
Cuối năm lớp 12, cô gái có tình cảm với một bạn trai trong lớp nhưng bị từ chối vì "quá béo". Lúc này nữ sinh cao 1,55m, nặng 50kg, chỉ số BMI bình thường. Nhưng từ khi bị bạn trai từ chối, cô gái 20 tuổi tìm mọi cách để thay đổi bản thân.
Cuối năm nhất đại học, M bỏ hai bữa ăn trong ngày, ăn một bữa salad vào buổi trưa. Sau khi duy trì chế độ ăn này trong 6-7 tháng, M. giảm 8kg. Lúc này, nữ sinh lại thấy hình thể quá gầy, quần áo mặc rộng thùng thình, mặt hốc hác, nên cô lại cố gắng ăn thật nhiều.
Các cơn ăn uống nhiều ngày càng tăng lên, các cơn này bắt đầu bằng cảm giác căng thẳng quá mức, sau đó bệnh nhân say sưa ăn uống rất nhiều nhằm mục đích cho mình cảm thấy thoải mái hơn. Dần dần các cơn ăn uống nhiều trở nên mất kiểm soát, bệnh nhân không thể kiềm chế và bằng mọi cách phải có thức ăn để ăn cho đến khi cảm thấy không thể nạp thêm nữa.
Nhưng sau khi ăn xong, bệnh nhân lại có cảm giác vô cùng xấu hổ và thất vọng. Vì cảm giác đó, cô gái cố gắng loại bỏ thức ăn đã ăn bằng cách uống một lượng lớn thuốc nhuận tràng ngay sau bữa ăn. Dù ăn nhiều nhưng cân nặng bệnh nhân vẫn trong giới hạn bình thường.
Thậm chí, các cơn ăn nhiều xuất hiện cả vào ban đêm, sau khi ngủ vài tiếng làm cho giấc ngủ gián đoạn. Bệnh nhân cảm thấy mệt mỏi, uể oải vào ngày hôm sau và không muốn đi học.
Biểu hiện ngày càng tăng lên, sau 8 tháng, những cơn ăn quá nhiều khiến bệnh nhân ngày càng cảm thấy chán nản, xấu hổ và bi quan. Bệnh nhân ít khi đi ra khỏi nhà, ít tiếp xúc với mọi người hơn, các thú vui trước đây đều giảm. Bệnh nhân trở nên dễ cáu gắt, bực tức hơn, kết quả học tập kém hơn trước.
Sau khi đi khám, bệnh nhân được chẩn đoán ăn vô độ tâm thần, phải nhập viện để điều trị tích cực (dùng thuốc, kết hợp liệu pháp nhận thức - hành vi).
Sau một tháng, bệnh nhân giảm các cơn ăn uống hơn, còn khoảng 1 cơn/ tuần, được ra viện. Sau 2 tháng, bệnh nhân cơ bản không còn cơn ăn nhiều, không còn buồn chán, tự tin, vui vẻ hơn.
ThS.Bs Vũ Sơn Tùng, Viện Sức khỏe Tâm thần Bạch Mai cho biết, ăn vô độ tâm thần đặc trưng bởi các giai đoạn ăn vô độ tái diễn, sự bận tâm quá mức đến kiểm tra cân nặng cơ thể.
Bệnh nhân dùng các biện pháp cực đoan để giảm tác dụng gây béo của thức ăn đã dùng như tự gây nôn, lạm dụng thuốc nhuận tràng, thuốc lợi tiểu và một số loại thuốc khác, nhịn ăn từng giai đoạn, tập luyện quá mức.
Ăn vô độ tâm thần là biến thể đáng ngại của chán ăn tâm thần, nguy cơ tự sát cao và tiên lượng xấu hơn so với chán ăn tâm thần thông thường.
Bệnh nhân thường khởi phát ở tuổi vị thành niên và thanh niên, trước tuổi dậy thì hoặc trên 40 tuổi rất hiếm gặp, chủ yếu ở nữ giới. Tỷ lệ mắc bệnh cao nhất là ở phụ nữ từ 20–29 tuổi.
Ăn vô độ tâm thần có yếu tố di truyền, những người trong gia đình có thành viên mắc chứng rối loạn ăn uống nguy cơ mắc 28–74%. Căng thẳng, xấu hổ về việc bị chê bai, cười nhạo về cân nặng, thậm chí bị bắt nạt là một trong các nguyên nhân thúc đẩy trẻ thanh thiếu niên mắc rối loạn ăn vô độ tâm thần.
Theo chuyên gia, dấu hiệu nhận biết bệnh về thể chất gồm:
- Thường có trọng lượng cơ thể bình thường hoặc trên trung bình.
- Lặp đi lặp lại việc ăn uống vô độ và sợ không thể ngừng ăn.
- Tự gây nôn (thường âm thầm), cổ họng luôn bị viêm hoặc đau.
- Các vấn đề về răng do xói mòn men răng, hậu quả của nôn mửa.
- Tập thể dục quá mức.
- Kinh nguyệt không đều hoặc hoàn toàn không có kinh.
- Lạm dụng thuốc nhuận tràng hoặc thuốc lợi tiểu, gây rối loạn tiêu hóa.
Dấu hiệu nhận biết về cảm xúc gồm:
- Cảm giác chán nản về bản thân và vẻ ngoài của cơ thể, bận tâm quá mức về cơ thể.
- Mệt mỏi và ít năng lượng.
- Thiếu tự tin về bản thân đặc biệt là ngoại hình.
- Cảm giác bất lực thậm chí bất mãn sâu sắc với hình dáng và kích thước cơ thể.
- Cảm giác căm ghét bản thân sau khi ăn.
Diệu Thu
