Song hành cùng sự phát triển của đất nước
Ngay từ những ngày đầu thành lập nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa, các luật gia của Việt Nam đã tích cực tham gia khối đại đoàn kết toàn dân, đấu tranh giành độc lập dân tộc, thống nhất đất nước và xây dựng chế độ mới; nhiều luật gia đã được giao trọng trách trong Chính phủ và các cơ quan Nhà nước.
Ra đời năm 1955, lịch sử của Hội Luật gia Việt Nam luôn song hành, gắn bó chặt chẽ với lịch sử của đất nước, với lịch sử Nhà nước và pháp luật Việt Nam. Trong kháng chiến, các Luật gia Việt Nam là những chiến sĩ thông minh, tài tình trên mặt trận pháp lý chống thực dân Pháp, đế quốc Mỹ, đấu tranh củng cố hòa bình ở miền Bắc, giải phóng miền Nam thống nhất đất nước.

Quá trình hình thành, ra đời của Hội Luật gia Việt Nam không tách rời những sự kiện quan trọng của đất nước và sự hình thành của đội ngũ luật gia của nước Việt Nam Độc lập – Tự do (Ảnh tư liệu).
Sau khi nước nhà thống nhất, Hội tiếp tục có nhiều đóng góp xây dựng, hoàn thiện pháp luật, cải cách hành chính, cải cách tư pháp, xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN; đẩy mạnh tư vấn, trợ giúp pháp lý, hòa giải ở cơ sở, phổ biến pháp luật, đẩy mạnh quan hệ đối ngoại với các tổ chức luật gia tiến bộ trên thế giới và tham gia giải quyết các vấn đề pháp lý trong hội nhập quốc tế. Trong suốt chặng đường lịch sử, Hội Luật gia Việt Nam luôn nhận được sự tin tưởng, quan tâm, chỉ đạo sát sao của Đảng và Nhà nước, sự tin yêu của nhân dân.
Chủ tịch Hội Luật gia Việt Nam Nguyễn Khánh Ngọc khẳng định: "Lịch sử hình thành và phát triển của Hội luôn gắn liền với nền cách mạng của đất nước, đồng hành và đóng góp tích cực cho sự nghiệp cách mạng của Đảng và Nhà nước".

Luật sư Phan Anh (hàng đầu, bên phải) - Chủ tịch đầu tiên của Hội Luật gia Việt Nam tháp tùng Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đoàn đại biểu Chính phủ Việt Nam dự một cuộc tiếp tân tại Trung Quốc hồi tháng 6/1955 (Ảnh tư liệu).
Về phần mình, Hội Luật gia Việt Nam luôn ý thức sâu sắc về sứ mệnh quan trọng, kỳ vọng lớn lao và niềm tin mà Đảng, Nhà nước và nhân dân đã dành cho Hội để từ đó các thế hệ luật gia Việt Nam đã không ngừng phấn đấu, hy sinh, rèn luyện và trưởng thành cùng với sự phát triển của đất nước, có nhiều đóng góp to lớn cho cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Là tổ chức chính trị - xã hội – nghề nghiệp hoạt động theo Hiến pháp, pháp luật và Điều lệ của Hội với hơn 100 nghìn hội viên, Hội đã có nhiều đóng góp thông qua các hoạt động chuyên môn, nổi bật là công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế pháp luật; cải cách tư pháp; phổ biến, giáo dục pháp luật…

Chủ tịch Hội Luật gia Việt Nam Nguyễn Khánh Ngọc (Ảnh: Hữu Thắng).
Bên cạnh đó, nhiều lĩnh vực công tác khác cũng từng bước ghi dấu ấn, như công tác hòa giải ở cơ sở; công tác tư vấn pháp luật với hơn 100 trung tâm trải dài khắp cả nước, hỗ trợ hiệu quả cho các đối tượng chính sách, người yếu thế. Nhờ đó, nhiều vướng mắc, khó khăn pháp lý của người dân được giải quyết kịp thời, góp phần giữ gìn sự bình yên tại ngõ phố, khu dân cư.
Công tác đối ngoại nhân dân càng ngày càng được tăng cường, Chủ tịch Nguyễn Khánh Ngọc cho biết: "Ngay từ khi thành lập, Hội Luật gia Việt Nam đã làm rất tốt vai trò này. Chúng ta đã tranh thủ các diễn đàn quốc tế, kết nối với các luật gia tiến bộ trên thế giới để đấu tranh giải phóng dân tộc, đồng thời huy động sức mạnh từ bên ngoài hỗ trợ cho cuộc cách mạng Việt Nam. Sau khi đất nước thống nhất, Hội tiếp tục phát huy và mở rộng quan hệ hợp tác quốc tế nhằm học hỏi, chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm, nâng cao trình độ, phục vụ đắc lực việc thực hiện các nhiệm vụ trong nước".
"Chính những thành quả trên các lĩnh vực công tác đã giúp vai trò, hình ảnh của Hội Luật gia Việt Nam được biết đến rộng rãi, được ghi nhận và có tín nhiệm", Chủ tịch Nguyễn Khánh Ngọc nhấn mạnh.
Có thể khẳng định, thông qua các hoạt động đa dạng, phong phú Hội đã không chỉ trưởng thành, phát triển mà còn có nhiều đóng góp tích cực thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội, phát huy quyền làm chủ của nhân dân, bảo vệ quyền con người, quyền công dân và xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Nâng cao vị thế, uy tín của Hội Luật gia Việt Nam
Xuyên suốt chặng đường đồng hành cùng sự phát triển của đất nước, đội ngũ luật gia, cán bộ và các đơn vị chuyên môn của Hội Luật gia Việt Nam luôn nỗ lực bền bỉ, đóng góp tích cực vào công tác xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật, qua đó góp phần nâng cao vị thế và uy tín của Hội.
Trong đó, không thể không nhắc tới Ban Nghiên cứu, Xây dựng và Phổ biến pháp luật – đơn vị nòng cốt đảm nhiệm công tác tham mưu, nghiên cứu, tham gia xây dựng pháp luật và phổ biến, giáo dục pháp luật trong hệ thống Hội. Ban đã tham gia tích cực vào việc xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật, coi đây là nhiệm vụ trung tâm hàng đầu.
Hội Luật gia Việt Nam là một trong số ít tổ chức Hội được Nhà nước tin tưởng giao chủ trì soạn thảo và trình Quốc hội thông qua hai dự án luật quan trọng: Luật Trọng tài Thương mại và Luật Trưng cầu ý dân. Cùng với đó, chủ động tham mưu, đề xuất nhiều đề án cải cách tư pháp và sáng kiến xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam, góp phần thực hiện thắng lợi chủ trương cải cách pháp luật và tư pháp của Đảng và Nhà nước.
Không chỉ trong phạm vi nội bộ hội viên, Hội Luật gia còn huy động rộng rãi trí tuệ nhân dân, phối hợp với các cơ quan, tổ chức hữu quan để lấy ý kiến quần chúng về các dự thảo luật quan trọng như Hiến pháp, Luật Đất đai, Bộ luật Dân sự (sửa đổi)…Qua đó, phản ánh kịp thời vào các dự thảo luật, giúp cơ quan có thẩm quyền hoàn thiện các quy định phù hợp với cuộc sống.

Phó Chủ tịch Thường trực Hội Luật gia Việt Nam Trần Công Phàn (Ảnh: Hữu Thắng).
Phó Chủ tịch Thường trực Hội Luật gia Việt Nam Trần Công Phàn một lần nữa nhấn mạnh, ngay từ khi ra đời, Hội mang sứ mệnh tập hợp những người có lý luận, am hiểu pháp luật. Qua đó, đấu tranh trên mặt trận pháp lý, tranh thủ sự ủng hộ của cộng đồng quốc tế để bảo vệ nhân quyền, chủ quyền quốc gia.
Cùng với sự phát triển của đất nước, Hội Luật gia Việt Nam cũng không nằm ngoài xu thế vận động đi lên ấy. Là tổ chức chính trị – xã hội – nghề nghiệp với tiêu chuẩn hội viên khắt khe, tập hợp những người am hiểu pháp luật, từng công tác trong các cơ quan pháp luật, Hội có lợi thế đặc biệt, phù hợp với mục tiêu xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa. Mọi hoạt động của Hội luôn triển khai dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng; trước đây là Chỉ thị số 56 và sau này là Chỉ thị số 14 của Bộ Chính trị về tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với Hội Luật gia Việt Nam trong tình hình mới.
"Điều đó cho thấy Đảng và Nhà nước luôn khẳng định vai trò quan trọng của Hội Luật gia Việt Nam. Xuyên suốt quá trình hình thành và phát triển, Hội luôn bám sát sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, kiên định bảo vệ nền tảng tư tưởng, đồng thời đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch", Phó Chủ tịch Trần Công Phàn nói.
Tiếp tục kế thừa, đổi mới tư duy, hành động quyết liệt, sáng tạo
Từ Cách mạng Tháng Tám 1945, lịch sử vẻ vang của dân tộc Việt Nam đang được viết tiếp rạng rỡ. Kỷ nguyên độc lập, tự do đã được tiếp nối bằng kỷ nguyên thống nhất đất nước, hòa bình, phát triển và sẽ được tiếp tục bằng kỷ nguyên vươn mình, thịnh vượng, giàu mạnh.
Trước tình hình quốc tế, khu vực phát triển nhanh, cả hệ thống chính trị đang nỗ lực thực hiện nhiều đột phá phát triển, trong đó có sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy theo Nghị quyết 18-NQ/TW… và các kết luận của Trung ương, quyết liệt triển khai "bộ tứ" Nghị quyết. Chủ tịch Hội Luật gia Việt Nam Nguyễn Khánh Ngọc mong muốn và tin tưởng hơn 100 nghìn hội viên Hội Luật gia Việt Nam cùng các cấp Hội càng nhận thức đầy đủ, chính xác các yêu cầu của bối cảnh tình hình mới với nhiều cơ hội và thách thức đan xen để từ đó tự định hình lại bản thân, không ngừng phấn đấu, kế thừa những thành quả đã đạt được và đổi mới tư duy, hành động quyết liệt, sáng tạo để đóng góp hiệu quả hơn cho sự nghiệp cách mạng trong giai đoạn phát triển mới của đất nước.
Chúng ta cần tiếp tục đẩy mạnh và nâng cao chất lượng các hoạt động chuyên môn, trong đó, công tác xây dựng pháp luật là một trong những nhiệm vụ trọng tâm lớn của Hội mà các hội viên có nhiều kiến thức và kinh nghiệm để phát huy.

Lịch sử hào hùng suốt 70 năm qua của Hội Luật gia Việt Nam chính là điểm tựa vững chắc để chúng ta tiếp tục phát huy thế mạnh của mình.
"Hầu hết hội viên đều được đào tạo cơ bản, có trình độ từ đại học trở lên; nhiều người là giáo sư, tiến sĩ luật, chuyên gia hàng đầu trong các lĩnh vực pháp luật và tư pháp. Hội Luật gia Việt Nam đã về trực thuộc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, do đó ngoài những công việc đã làm tốt thì vai trò phản biện xã hội trong xây dựng và thực thi các chính sách pháp luật cần được quan tâm làm tốt hơn với tinh thần xây dựng, thúc đẩy sự phát triển bền vững của đất nước. Điều quan trọng là phải có tiếng nói gần gũi, phản ánh hơi thở của cuộc sống và thực sự mang lại giá trị đóng góp", Chủ tịch Nguyễn Khánh Ngọc nhấn mạnh và yêu cầu hội viên cần dành thời gian nghiên cứu triển khai thực hiện hiệu quả Nghị quyết 66 - NQ/TW về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới và Kế hoạch số 42 của Đảng uỷ Trung ương Hội Luật gia Việt Nam về việc triển khai thực hiện Nghị quyết này trong toàn hệ thống Hội.
Đồng thời, cần quyết tâm, quyết liệt và chủ động, sáng tạo hơn trong việc sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy nhân sự Hội Luật gia ở cả Trung ương và địa phương, bảo đảm mô hình tổ chức và hoạt động phù hợp với bối cảnh mới của đất nước, trong đó có tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động công tác.
"Lịch sử hào hùng suốt 70 năm qua của Hội Luật gia Việt Nam chính là điểm tựa vững chắc để chúng ta tiếp tục phát huy thế mạnh của mình. Trong chặng đường sắp tới, tôi mong muốn toàn thể hội viên hãy đoàn kết, đồng lòng, chung sức chia sẻ ý tưởng, đề xuất giải pháp, góp phần nâng cao hơn nữa vị thế của Hội, đóng góp nhiều hơn nữa cho sự nghiệp cách mạng vẻ vang của đất nước", Chủ tịch Nguyễn Khánh Ngọc nhấn mạnh.
Đồng thời, lãnh đạo Hội Luật gia Việt Nam bày tỏ mong muốn đội ngũ luật gia hôm nay sẽ tiếp tục kế thừa và phát huy những thành tựu đã đạt được, góp phần xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, bảo đảm thượng tôn pháp luật và đóng góp tích cực vào sự nghiệp xây dựng, phát triển đất nước ngày càng phồn vinh, bền vững.