Tàu ngầm lớp Astute của Hải quân Hoàng gia Anh được đánh giá là một trong những tàu ngầm tối ưu hóa khả năng tàng hình bậc nhất thế giới. Được thiết kế và chế tạo bởi BAE Systems cho Hải quân Hoàng gia, lớp tàu ngầm hạt nhân này là thành quả của nhiều thập kỷ cải tiến công nghệ, nhằm tạo ra một nền tảng có khả năng hoạt động âm thầm và vô hình dưới lòng đại dương. Trong môi trường chiến tranh hàng hải hiện đại, nơi khả năng không bị phát hiện quyết định thành bại, thì lớp Astute là sự kết hợp gần như hoàn hảo giữa khả năng tàng hình, sức bền, hỏa lực và độ bền vững.
Tàu ngầm lớp Astute sử dụng lò phản ứng hạt nhân Rolls-Royce PWR2, giúp nó có tầm hoạt động gần như không giới hạn và có thể lặn liên tục đến 90 ngày. Lò phản ứng cung cấp năng lượng cho hệ thống động cơ điện. Thiết kế này loại bỏ liên kết cơ học trực tiếp giữa lò phản ứng và trục đẩy, làm giảm đáng kể tiếng ồn từ các bộ phận chuyển động. Hệ thống pump-jet còn giảm tiếng ồn bằng cách tránh hiện tượng tạo bong bóng do chuyển động của chân vịt trong nước. Nhờ vậy, Astute có thể di chuyển với độ "kín đáo" vượt trội ngay cả ở tốc độ cao.
Tàu ngầm HMS Astute nổi lên mặt nước trong hoạt động của Nhóm tác chiến tàu sân bay Anh năm 2025, (Ảnh: Bộ Quốc phòng Anh)
Khả năng tàng hình của tàu còn được tăng cường nhờ vào hơn 39.000 miếng ốp chống âm bao phủ thân tàu. Những miếng ốp này được làm từ vật liệu đàn hồi đặc biệt chứa đầy túi khí siêu nhỏ, được thiết kế riêng để hấp thụ sóng sonar. Chức năng của chúng bao gồm: giảm hiệu quả của sóng sonar chủ động từ đối phương và hấp thụ âm thanh, rung động phát ra từ bên trong tàu - không để chúng lan truyền ra nước xung quanh. Khác với các mẫu tàu ngầm đời trước, nơi những miếng ốp này thường bong ra trong quá trình vận hành, lớp Astute sử dụng vật liệu và keo dán cải tiến, đảm bảo chúng bám chắc ngay cả khi tàu hoạt động dưới áp suất cực lớn.
Tàu ngầm lớp Astute còn có hệ thống dự phòng mạnh mẽ để duy trì độ tàng hình ngay cả khi gặp trục trặc kỹ thuật hoặc trong các tình huống di chuyển tốc độ thấp đặc biệt. Các máy phát điện diesel được trang bị và có thể kích hoạt khi tàu nổi hoặc ở độ sâu kính tiềm vọng thông qua ống thở snorkel. Các máy phát này cung cấp điện cho Động cơ Đẩy Khẩn cấp (EPM), cho phép tàu di chuyển âm thầm ở tốc độ thấp khi lò phản ứng tắt. Trong trường hợp nghiêm trọng hơn, khi hệ thống đẩy chính bị hỏng, tàu còn có Động cơ Đẩy Phụ (SPM). Đây là thiết bị đẩy điện có thể triển khai từ phía sau tàu, giúp tàu điều hướng ở tốc độ thấp.
Về hỏa lực, lớp Astute thể hiện bước tiến lớn so với các tàu ngầm trước đó của Anh. Tàu được trang bị sáu ống phóng ngư lôi cỡ 533mm và có thể mang tới 38 loại vũ khí bên trong - vượt trội so với lớp Trafalgar (5 ống, mang 30 vũ khí). Astute có thể sử dụng ngư lôi hạng nặng Spearfish Mod 1 mới nhất cũng như tên lửa hành trình Tomahawk (TLAM). Spearfish Mod 1 được nâng cấp với hệ dẫn đường bằng cáp quang, đầu đạn tối tân, hệ thống phản ứng với biện pháp đối phó của đối phương, và động cơ cải tiến - tất cả giúp mở rộng tầm bắn, tăng khả năng tấn công chính xác và yên lặng. Nhờ đó, lớp Astute có khả năng chống tàu ngầm và tàu mặt nước vượt trội, đồng thời tấn công mục tiêu chiến lược trên đất liền mà không để lộ vị trí.
Tàu cũng được trang bị hệ thống sonar Thales 2076 - được xem là một trong những hệ thống sonar tiên tiến nhất thế giới. Hệ thống này cho phép quan sát toàn cảnh 360 độ và phát hiện tầm xa, đủ khả năng nhận diện mối đe dọa từ khoảng cách xa hơn nhiều so với phạm vi mà Astute có thể bị phát hiện. Kết hợp với hệ thống quản lý chiến đấu tiên tiến do BAE Systems và Thales UK đồng phát triển, lớp Astute có thể nhanh chóng đánh giá mối đe dọa và triển khai vũ khí trong các môi trường phức tạp mà không lộ vị trí.
Về thông số kỹ thuật, tàu lớp Astute dài khoảng 97 mét, lượng giãn nước khi lặn khoảng 7.400 tấn. Tốc độ lặn vượt quá 30 hải lý/giờ, với thủy thủ đoàn khoảng 98 người, kèm hệ thống sinh hoạt và hỗ trợ đủ cho các đợt tuần tra dài ngày. Thân tàu được chế tạo từ thép siêu bền kết hợp vật liệu composite hiện đại, đủ khả năng chịu được áp lực lớn ở độ sâu lớn mà vẫn đảm bảo độ bền và tàng hình.
Tàu ngầm lớp Astute không chỉ đơn thuần là một phương tiện chiến đấu - nó là công cụ chiến lược mang sức mạnh ảnh hưởng thầm lặng, được thiết kế để thực hiện các nhiệm vụ tuần tra dài ngày trong vùng biển thù địch hoặc tranh chấp. Với sự kết hợp giữa công nghệ ốp chống âm, hệ thống đẩy siêu yên tĩnh, sonar và vũ khí hiện đại, cùng cơ chế dự phòng mạnh mẽ, lớp Astute là một trong những tàu ngầm tấn công hiệu quả và khó bị phát hiện nhất từng được chế tạo. Lớp Astute đảm bảo rằng Hải quân Hoàng gia Anh vẫn luôn duy trì sự hiện diện thầm lặng và sát thương dưới đáy đại dương - sẵn sàng tấn công không báo trước và biến mất không dấu vết.
Thế Hải (Theo Armyrecognition, Naval-technology)
