Thách thức cho nền kinh tế Việt Nam đang gia tăng

Tại phiên toàn thể của Diễn đàn Kinh tế - Xã hội năm 2022 chiều 18/9, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương một lần nữa nhấn mạnh năm 2022 có ý nghĩa quan trọng, khẳng định tiến trình phục hồi bền vững và thích ứng hiệu quả với dịch Covid-19 của nước ta đạt được nhiều kết quả tích cực.

Nhìn lại kết quả sau 8 tháng, Thứ trưởng nhìn nhận, nền kinh tế phục hồi tích cực ngay từ đầu năm 2022. GDP 6 tháng ước tăng 6,42% so với cùng kỳ. Các dự báo đưa ra cho thấy cả năm 2022 có khả năng GDP tăng 7%.

Ông nhấn mạnh mục tiêu phấn đấu kiểm soát lạm phát ở mức phù hợp để tạo dư địa điều hành tăng trưởng kinh tế, hỗ trợ và phát triển lao động - việc làm, phát triển các lĩnh vực xã hội, tiếp tục nâng cao đời sống người dân.

Tuy nhiên, tăng trưởng kinh tế khả năng khó khăn hơn vào quý IV và năm 2023. Thứ trưởng dẫn chứng dự báo của các tổ chức quốc tế về tăng trưởng của Việt Nam. Theo đó, WB dự báo GDP Việt Nam tăng 7,5% năm 2022, nhưng năm 2023 là 6,7%.

IMF dự báo tăng trưởng của Việt Nam năm 2022 là 7%, tăng so với mức dự báo 6% tại thời điểm 16/5. Năm 2023, tổ chức này hạ dự báo tăng trưởng của Việt Nam về 6,7% vào năm sau, giảm 0,5 điểm phần trăm so với dự báo hồi tháng 5.

Với độ mở kinh tế lớn trong khi tính tự chủ nền kinh tế hạn chế, rủi ro, thách thức tới tăng trưởng kinh tế, ổn định kinh tế vĩ mô là rất lớn. Cùng với đó, thách thức khác mà nền kinh tế đang đối mặt như: áp lực lạm phát, tăng chi phí sản xuất, rủi ro về chuỗi cung ứng, nhu cầu các thị trường xuất khẩu lớn, truyền thống suy yếu; khả năng cạnh tranh và bảo vệ và gửi ổn định thị trường trong nước...

Năm 2023 là năm sơ kết, đánh giá giữa kỳ các Kế hoạch 5 năm về kinh tế - xã hội, cơ cấu lại nền kinh tế, đầu tư công, tài chính công… Các kết quả đạt được của năm 2023 sẽ là cơ sở quan trọng để nước ta tiếp tục phấn đấu thực hiện các mục tiêu 5 năm đã đề ra.

“Tuy nhiên, sơ bộ đánh giá cho thấy năm 2023 cũng là năm dự kiến có rất nhiều khó khăn, thách thức, cả quốc tế và trong nước”, Thứ trưởng nêu rõ.

Là cơ quan tham mưu, Thứ trưởng Trần Quốc Phương cho biết, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang xây dựng Kế hoạch năm 2023. Kế hoạch này dự kiến xác định 15 chỉ tiêu phát triển kinh tế, xã hội, trên cơ sở bám sát các mục tiêu phát triển giai đoạn 2021-2025, khả năng đạt được năm 2022.

Trong bối cảnh khó khăn, thách thức, Thứ trưởng nhấn mạnh càng phải nỗ lực, quyết tâm cao nhất để thực hiện nhanh, hiệu quả, thực chất, toàn diện các Nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ, Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, Chương trình phòng, chống dịch Covid-19 (2022-2023).

Tại diễn đàn, TS. Cấn Văn Lực - chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV, thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách tài chính quốc gia, cũng cho rằng, kinh tế Việt Nam đã trải qua nhiều giai đoạn biến động do tác động bất lợi từ cú sốc bên ngoài cũng như những yếu kém nội tại.

Qua các đánh giá về từng cấu phần và nhóm chỉ số tổng thể đưa ra, TS. Cấn Văn Lực cho biết, năng lực chống chịu và tính tự cường của nền kinh tế Việt Nam ở mức Trung bình – Khá.

Trong đó các chỉ tiêu thể chế và quản trị vĩ mô; chỉ tiêu kinh tế - tài chính đạt điểm số ở mức khá và khá cao, song các chỉ tiêu về môi trường - xã hội hầu hết ở mức thấp và trung bình thấp. Mức độ ảnh hưởng của các cú sốc đến nền kinh tế Việt Nam không quá lớn và Việt Nam có nhiều lợi thế để tăng trưởng, phát triển bền vững.

Thành viên Hội đồng tư vấn Chính sách tài chính, tiền tệ Quốc gia kiến nghị, cấp có thẩm quyền cần hoàn thiện bộ tiêu chí đánh giá sức chống chịu, tính tự cường của quốc gia. Các chính sách ổn định kinh tế vĩ mô, chất lượng tăng trưởng cần đồng bộ hơn, cùng chính sách, cơ chế để phát triển kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh... Đây là những nhân tố giúp Việt Nam phát triển bền vững, xanh hoá trong tương lai.

Ông cũng nhấn mạnh tới việc cần một kế hoạch giải pháp để nâng cao sức chống chịu nền kinh tế, tính tự cường quốc gia, kế hoạch huy động nguồn lực tài chính, nhân lực... để đạt mục tiêu tăng trưởng, phát triển bền vững.

Theo ông Andrea Coppola - chuyên gia Kinh tế trưởng Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam, qua thống kê, khảo sát, các số liệu cho thấy, trong khi các nước trên thế giới đang dấy lên nỗi quan ngại về tình hình lạm phát, Việt Nam vẫn đang thực hiện linh hoạt các chính sách kinh tế, kìm hãm tốt lạm phát.

Tỉ lệ lạm phát của Việt Nam ở mức thấp so với thế giới. GDP tăng trưởng ở mức khả quan, đặc biệt, cơ cấu kinh tế tương đối hợp lý, tỉ lệ đóng góp của khối ngành dịch vụ trong cơ cấu kinh tế là khá lớn và không ngừng tăng nhanh trong thời gian gần đây.

Việt Nam đang hướng đến mục tiêu phát triển bền vững, ổn định kinh tế vĩ mô thông qua chính sách tài khóa mang tính hỗ trợ, chính sách tiền tệ linh hoạt và hệ thống ngân hàng được tăng cường. Chuyên gia Kinh tế trưởng Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam cho rằng, để đạt được mục tiêu đó, Việt Nam cần đổi mới mô hình tăng trưởng, đẩy mạnh tích lũy đồng thời nâng cao hiệu quả sử dụng vốn.

Hiện tại, chính sách quản trị nguồn lực của Việt Nam đang xoay quanh nguồn vốn sản xuất và vốn con người. Trong đó, việc phát triển doanh nghiệp theo hướng năng động, xây dựng hạ tầng đảm bảo hiệu suất hướng đến tích lũy và phát huy vốn sản xuất; việc tích cực nâng cao kỹ năng của người lao động, mở rộng cơ hội việc làm cho mọi người hướng đến làm giàu thêm vốn con người.