"Chúng tôi rất nhiều cảm xúc, xúc động"
Chiều 5/6, với 100% thành viên có mặt tán thành, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội thông qua về nguyên tắc 34 nghị quyết sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã của 34 tỉnh/thành phố mới trực thuộc Trung ương sau sắp xếp.
Tại kết luận phiên họp trước khi biểu quyết, Phó Chủ tịch Quốc Nguyễn Khắc Định cho biết Uỷ ban Thường vụ Quốc hội sẽ biểu quyết những vấn đề thuộc thẩm quyền về các nghị quyết sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã năm 2025 theo nguyên tắc viết gọn, đủ, chắc chắn, có rà soát thêm.
Quang cảnh phiên họp (Ảnh: Media Quốc hội).
Tới đây, sau khi Quốc hội quyết định thành lập các tỉnh/thành phố trực thuộc Trung ương và thông qua Luật Tổ chức Chính quyền Địa phương (sửa đổi), Chủ tịch Quốc hội sẽ lần lượt ký ban hành các nghị quyết của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội về sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã.
Tại phiên họp này, khi tham gia giải trình, làm rõ tờ trình về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã năm 2025, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà đã xúc động nghẹn ngào, phải dừng lại 2 phút mới có thể bắt đầu phát biểu.
Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà xúc động khi phát biểu tại phiên họp (Ảnh: Phạm Thắng).
Khẳng định đây là thời khắc lịch sử, một thời khắc cách mạng, nữ Bộ trưởng cho biết: "Uỷ Ban Thường vụ Quốc hội quyết định một vấn đề mang tính lịch sử, có lẽ trong tiền lệ từ khi thành lập nước đến nay, chưa bao giờ có không gian lịch sử đặc biệt như cuộc họp của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội ngày hôm nay. Chính vì vậy, chúng tôi rất nhiều cảm xúc, xúc động".
Bộ trưởng Bộ Nội vụ khẳng định sẽ tiếp thu đầy đủ các ý kiến, phối hợp chặt chẽ với Uỷ ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội cùng các cơ quan của Quốc hội để hoàn thiện đầy đủ hồ sơ.
Bà đồng tình, trong nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã, chỉ cần nêu sắp xếp xã A với xã B, còn tất cả các thông số khác giao Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành và địa phương rà soát đầy đủ, chặt chẽ tất cả dữ liệu liên quan đảm bảo chính xác, tuyệt đối và đúng với quy định hiện hành.
Qua đó, khi Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành nghị quyết, Chính phủ sẽ có cơ sở để tiếp tục ban hành các quyết định cụ thể đúng với thẩm quyền.
3.193 đơn vị hành chính cấp xã hình thành sau sắp xếp
Theo tờ trình về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã năm 2025 được Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà nêu tại cuộc họp, trên cơ sở đề nghị của UBND 63 tỉnh, thành phố và của Bộ Nội vụ, Chính phủ đã có 34 tờ trình trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã năm 2025 của 34 tỉnh, thành phố mới dự kiến hình thành sau khi sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh.
Theo đó, sau khi thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã năm 2025, cả nước còn tổng số 3.321 đơn vị hành chính cấp xã (2.621 xã, 687 phường và 13 đặc khu), giảm 6.714 đơn vị hành chính cấp xã (đạt tỉ lệ giảm 66,91%).
Về phương án bố trí, sắp xếp cán bộ, công chức, viên chức, người lao động sau sắp xếp, cơ bản biên chế cấp huyện hiện nay được chuyển để sắp xếp, bố trí biên chế cho cấp xã mới sau sắp xếp.
Đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý của hệ thống chính trị cấp huyện hiện nay nghiên cứu để cơ bản bố trí làm nòng cốt tại các đơn vị hành chính cấp xã mới; đồng thời tăng cường một số cán bộ, công chức, viên chức cấp tỉnh về cấp xã.
Trước mắt, số lượng cán bộ, công chức, viên chức của đơn vị hành chính cấp xã sau sắp xếp không vượt quá tổng số cán bộ, công chức có mặt tại các đơn vị hành chính cấp xã trước sắp xếp (không tính số lượng cán bộ, công chức, viên chức cấp tỉnh, cấp huyện được bố trí làm việc tại đơn vị hành chính cấp xã).
Sau khi sắp xếp, thực hiện rà soát tinh giản biên chế gắn với cơ cấu lại và nâng cao chất lượng đội ngũ đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, bảo đảm trong thời hạn 5 năm cơ bản theo đúng quy định.
Người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã sẽ kết thúc hoạt động và được giải quyết chế độ, chính sách theo quy định của Chính phủ.
Báo cáo thẩm tra tóm tắt các tờ trình và đề án của Chính phủ do Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thành Tùng trình bày nêu rõ, trong đợt sắp xếp này, có 10/34 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã thực hiện sắp xếp đối với toàn bộ đơn vị hành chính cấp xã trực thuộc.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thành Tùng (Ảnh: Phạm Thắng).
Nhiều tỉnh, thành phố cũng chủ động, linh hoạt, sáng tạo trong việc xây dựng các phương án sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã.
Cùng với việc sắp xếp để giảm số lượng, tăng quy mô của đơn vị hành chính, nhiều đơn vị hành chính được cơ cấu lại về phạm vi, tính chất để phát huy tối đa tiềm năng, lợi thế và mở rộng không gian phát triển, xử lý các bất hợp lý về địa lý, thực tiễn quản lý mà không bó hẹp trong ranh giới hành chính cấp huyện, cấp xã hiện nay.
Trong số 3.193 đơn vị hành chính cấp xã hình thành sau sắp xếp, có 3.036 đơn vị (chiếm 95,08%) đã bảo đảm định hướng tiêu chuẩn theo quy định.
Trong đó phần lớn là các đơn vị được hình thành trên cơ sở nhập từ 3 đơn vị hành chính cấp xã trở lên (chiếm 65,44% tổng số phương án) nên không phải xem xét định hướng về tiêu chuẩn.
Tuy nhiên, có những phương án mặc dù đã sắp xếp 3 đơn vị hành chính trở lên nhưng vẫn hình thành đơn vị hành chính chưa đáp ứng 100% định hướng tiêu chuẩn cả về diện tích tự nhiên và quy mô dân số.
Đối với 157 đơn vị hình thành sau sắp xếp chưa bảo đảm định hướng tiêu chuẩn theo quy định, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp cơ bản tán thành với nội dung giải trình của Chính phủ; cho rằng, đủ cơ sở trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định theo quy định tại khoản 3 Điều 5 của Nghị quyết số 76.
