Mới đây, Bộ Xây dựng đã có công văn trả lời kiến nghị của cử tri Tp.HCM gửi tới Quốc hội trước kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XV.
Theo đó, Cử tri Tp.HCM kiến nghị cần quan tâm đến chính sách nhà ở cho người lao động có thu nhập thấp, đặc biệt là giáo viên.
Về vấn đề này, Bộ Xây dựng cho biết, trong nhiều năm qua, Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách thể hiện sự nỗ lực trong việc tạo dựng nhà ở xã hội cho các đối tượng có thu nhập thấp (trong đó có giáo viên), gặp khó khăn về chỗ ở.
Cụ thể, Luật Nhà ở năm 2014; Nghị định số 100/2015/NĐ-CP ngày 20/10/2015 của Chính phủ về quản lý và phát triển nhà ở xã hội; Nghị định số 49/2021/NĐ-CP ngày 1/4/2021 về quản lý và phát triển nhà ở xã hội (sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 100/2015/NĐ-CP); Thông tư số 09/2021/TT-BXD ngày 16/8/2021 về hướng dẫn thực hiện một số nội dung của Nghị định số 100/2015/NĐ-CP và Nghị định số 49/2021/NĐ-CP.
Theo đó, tại Điều 49 Luật Nhà ở năm 2014 đã quy định 10 nhóm đối tượng được hưởng chính sách về nhà ở xã hội, trong đó có người thu nhập thấp và cán bộ, công chức, viên chức (bao gồm giáo viên).
Người thu nhập thấp (trong đó có giáo viên) được mua, thuê mua nhà ở xã hội nếu đáp ứng các điều kiện về nhà ở, cư trú, thu nhập (Khoản 1, Điều 51 Luật Nhà ở năm 2014).
Ngoài ra, người thu nhập thấp (trong đó có giáo viên) được hỗ trợ cho vay vốn ưu đãi của Nhà nước thông qua Ngân hàng chính sách xã hội, tổ chức tín dụng do Nhà nước chỉ định để xây dựng mới hoặc cải tạo, sửa chữa nhà ở (Khoản 1 và 4, Điều 50 Luật Nhà ở năm 2014).
Hiện nay, Bộ Xây dựng được Chính phủ giao chủ trì, nghiên cứu sửa đổi Luật Nhà ở, theo đó, Bộ Xây dựng sẽ tiếp tục nghiên cứu, bổ sung chính sách cho đối tượng người thu nhập thấp (trong đó có giáo viên) để góp phần thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội, tạo điều kiện cho các đối tượng là người thu nhập thấp ở khu vực đô thị (trong đó có giáo viên) có nhiều cơ hội tiếp cận và mua, thuê, thuê mua nhà ở, ổn định cuộc sống, yên tâm "an cư lạc nghiệp".
Cơ chế chính sách hỗ trợ thu hút đầu tư xây dựng nhà ở cho công nhân tại các khu công nghiệp
Trả lời kiến nghị của cử tri tỉnh Hải Dương về cơ chế chính sách hỗ trợ thu hút đầu tư xây dựng nhà ở cho công nhân tại các khu công nghiệp, Bộ Xây dựng cho biết, để phát triển nhà ở dành cho công nhân tại các khu công nghiệp, pháp luật về nhà ở đã có các chính sách ưu đãi để giảm giá thành nhà ở, tạo điều kiện cho người lao động có thu nhập thấp, khó khăn về nhà ở có cơ hội tiếp cận nhà ở xã hội.
Cụ thể như miễn tiền sử dụng đất; được dành 20% tổng diện tích đất ở trong phạm vi dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội để đầu tư xây dựng nhà ở thương mại; giảm 50% thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp; hỗ trợ đầu tư hạ tầng kỹ thuật trong và ngoài dự án; cho vay ưu đãi lãi suất thấp; chi phí mua hoặc thuê nhà ở cho công nhân được tính là chi phí hợp lý trong giá thành sản xuất khi tính thuế thu nhập doanh nghiệp…
Do công nhân khu công nghiệp thuộc 10 nhóm đối tượng thụ hưởng chính sách nhà ở xã hội theo Điều 49 Luật Nhà ở, nên ngoài các dự án nhà ở công nhân khu công nghiệp thì họ này còn là nhóm đối tượng được mua nhà ở xã hội cho người thu nhập thấp khu vực đô thị.
Với các chính sách ưu đãi nêu trên, đến nay, trên cả nước đã hoàn thành 276 dự án nhà ở xã hội khu vực đô thị với tổng diện tích hơn 7,3 triệu m2. Trong đó, đối với nhà ở xã hội dành cho công nhân khu công nghiệp đã hoàn thành việc đầu tư xây dựng 122 dự án, với tổng diện tích khoảng 2,7 triệu m2 sàn.
Kết quả phát triển nhà ở xã hội mặc dù đã đạt được một số kết quả đáng ghi nhận, tuy nhiên vẫn chưa đạt yêu cầu đề ra (với số lượng nhà ở công nhân đã hoàn thành là 2,7 triệu m2 (đáp ứng khoảng hơn 340.000 người lao động) thì mới đạt khoảng 40% mục tiêu về nhà ở công nhân khu công nghiệp đến năm 2020), hầu hết số lượng công nhân còn lại hiện nay chưa có chỗ ở ổn định, đang phải ở tại các khu nhà trọ do người dân tự đầu tư xây dựng với giá thành thuê nhà khoảng 2 đến 5 triệu, đáp ứng từ 4-6 người ở, tuy nhiên chất lượng kém, không đảm bảo an ninh, an toàn, không đầy đủ tiện ích....
Để giải quyết một số tồn tại, vướng mắc trong việc phát triển nhà ở xã hội, Bộ Xây dựng đã nghiên cứu trình Chính phủ ban hành Nghị định số 49/2021/NĐ-CP ngày 01/4/2021 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 100/2015/NĐ-CP về phát triển và quản lý nhà ở xã hội, trong đó đã sửa đổi các quy định cụ thể hơn về trình tự thủ tục, hồ sơ chứng minh đối tượng mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội.
Tuy nhiên, để đảm bảo đồng bộ quy định pháp luật, một số nội dung vướng mắc trong phát triển nhà công nhân phải tiếp tục được sửa đổi tại Luật Nhà ở và các pháp luật có liên quan, do vậy Bộ Xây dựng cũng đã nghiên cứu hoàn thiện hồ sơ, báo cáo Chính phủ về việc sửa đổi Luật Nhà ở 2014. Theo chương trình xây dựng pháp luật của Quốc hội thì Luật Nhà ở sửa đổi dự kiến được cho ý kiến tại kỳ họp thứ 5 và thông qua tại kỳ họp thứ 6 năm 2023 (văn bản số 906/TB-TTKQH ngày 21/4/2022 của Tổng thư ký Quốc Hội).
Bộ Xây dựng đề xuất loạt dự án nhà ở xã hội được vay ưu đãi
Bộ Xây dựng vừa có công văn 3311/BXD-QLN gửi Ngân hàng Nhà nước Việt Nam về việc tổng hợp danh mục dự án nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân, cải tạo chung cư cũ (đợt 2) đủ điều kiện vay gói hỗ trợ lãi suất 2% theo quy định tại Nghị định số 31/2022/NĐ-CP.
Theo đó, ngày 20/5/2022, Chính phủ ban hành Nghị định số 31/2022/NĐ-CP về hỗ trợ lãi suất từ ngân sách Nhà nước đối với khoản vay của doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh.
Trong đó, Chính phủ giao Bộ Xây dựng có trách nhiệm tổng hợp danh mục dự án xây dựng nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân, cải tạo chung cư cũ của Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; công bố bằng văn bản và trên cổng thông tin điện tử Bộ Xây dựng.
Trên cơ sở báo cáo của các địa phương đến ngày 16/8/2022 và rà soát điều kiện theo quy định của Nghị định số 31/2022/NĐ-CP, Bộ Xây dựng đã xác định thêm 11 dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, cải tạo chung cư cũ bảo đảm đủ điều kiện được vay vốn hỗ trợ lãi suất 2% từ ngân sách Nhà nước.
Trước đó, qua xét duyệt đợt 1 của Bộ Xây dựng, chỉ có 4 dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân được UBND cấp tỉnh (Lào Cai, Hòa Bình, Tây Ninh, Tiền Giang) chịu trách nhiệm về hồ sơ pháp lý và đề xuất nhu cầu vay vốn với quy mô hơn 6.400 căn hộ và nhu cầu vay vốn theo đề xuất của các địa phương khoảng trên 1.700 tỷ đồng.
Bộ Xây dựng đề nghị Ngân hàng Nhà nước Việt Nam nghiên cứu, tổng hợp và thông báo đến các Ngân hàng thương mại thực hiện hỗ trợ lãi suất từ Ngân sách Nhà nước đảm bảo đúng quy định tại Nghị định số 31/2022/NĐ-CP và pháp luật có liên quan.
Tuệ Minh
