Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump đang tập trung cho nỗ lực tái tranh cử vào tháng 11/2024.
Trong tuyên bố đưa ra tối ngày 28/2 (giờ địa phương), tòa án nói phiên tranh luận miệng sẽ diễn ra trong tuần của thứ ba của tháng 4 (bắt đầu từ ngày 22/4) để đánh giá ông Trump có quyền miễn trừ truy tố hay không.
Quyết định này đồng nghĩa tất cả các vụ kiện và phán quyết liên quan đến cáo buộc ông Trump kích động nổi loạn sẽ phải dời lại.
Như thông lệ, Tòa án Tối cao chỉ đưa ra tuyên bố ngắn gọn mà không cho biết quy trình và mốc thời gian xét xử cụ thể.
Theo Newsweek, trước khi bắt đầu cuộc tranh luận miệng, đội ngũ pháp lý của ông Trump cần gửi các văn bản liên quan để chứng minh thân chủ vô tội. Công tố viên đặc biệt Jack Smith - người được Bộ Tư pháp Mỹ chỉ định phụ trách các cuộc điều tra ông Trump - cần gửi tài liệu trước ngày 8/4. Đội ngũ của ông Trump có thể gửi bổ sung tài liệu trước thời hạn chót vào ngày 15/4. Tòa án Tối cao Mỹ có toàn quyết ấn định ngày xét xử cuối cùng.
Bình luận trên mạng xã hội Truth, ông Trump đã gửi lời cảm ơn Tòa án Tối cao, cho biết "các chuyên gia pháp lý vô cùng biết ơn về quyết định hôm nay của Tòa án Tối cao khi xem xét quyền miễn trừ của tổng thống".
"Nếu không có quyền miễn trừ, không một tổng thống nào có thể đưa ra quyết định một cách tốt nhất cho nước Mỹ", ông Trump tuyên bố. "Khi đó, các tổng thống sẽ luôn lo ngại nguy cơ bị truy tố sai trái một khi rời nhiệm sở".
“Các chuyên gia pháp lý đã tuyên bố rằng một tổng thống phải có quyền miễn trừ hoàn toàn và phải được tự do đưa ra những quyết định đúng đắn", ông Trump nói thêm.
Ông Trump từng nhiều lần nói rằng, những hành động của ông trong cuộc bạo loạn ở Tòa nhà Quốc hội Mỹ ngày 6/1/2021 là vì lợi ích chung và sự kiện này diễn ra khi ông vẫn còn đang đương chức. Nghĩa là ông vẫn có quyền miễn trừ truy tố.
Theo các chuyên gia am hiểu về pháp lý ở Mỹ, quyết định mới của Tòa án Tối cao được xem là có lợi đối với ông Trump vì phe Dân chủ nhiều khả năng sẽ không kịp đưa ông Trump ra tòa xét xử tội "kích động nổi loạn" trước cuộc bầu cử tổng thống Mỹ vào tháng 11/2024.
Michael Luttig, cựu thẩm phán tòa phúc thẩm liên bang, nói: "Không có lý do gì để Tòa án Tối cao xem xét việc ông Trump được miễn trừ truy tố. Theo Hiến pháp và luật pháp Mỹ, chưa bao giờ có chuyện một cựu tổng thống được miễn truy tố vì hành vi sai trái gây ra khi còn đương chức".
Ngoài ra, ông Luttig nói Tòa án Tối cao hoàn toàn có thể quyết định một cách nhanh chóng, kịp thời để ông Trump có thể bị tòa liên bang đưa ra xét xử trước cuộc bầu cử. "Quyết định ngày hôm nay của tòa khiến khả năng này gần như không thể xảy ra", ông Luttig nói, theo Newsweek.
Cố gắng tước quyền tranh cử và hạ bệ uy tín của ông Trump được coi là một trong những nỗ lực của phe Dân chủ nhằm ngăn chặn khả năng cựu Tổng thống Mỹ tái đắc cử. Ông Trump hiện đang là ứng viên hàng đầu của đảng Cộng hòa và gần như chắc chắn cuộc tái đấu giữa Tổng thống Joe Biden và ông Trump sẽ diễn ra.
Tháng 8/2023, ông Trump bị truy tố với cáo buộc tìm cách lật ngược kết quả bầu cử năm 2020 và kích động bạo loạn ở tòa nhà Quốc hội Mỹ. Công tố viên đặc biệt Smith khi đó đưa ra cáo trạng dài 45 trang, gồm 4 tội danh. Tòa án liên bang ban đầu ấn định xét xử ông Trump vào ngày 4/3 nhưng nay đã bị hoãn lại vì chờ phán quyết từ Tòa án Tối cao.
Đăng Nguyễn - Newsweek, CNN
