Trở ngại đối với con đường hồi hương cổ vật

Trở ngại đối với con đường hồi hương cổ vật

Đinh Lạc Thành
Chủ nhật, 06/11/2022 | 08:29
0
Trước việc ấn vàng của vua Bảo Đại được rao bán tại Pháp, nhà nghiên cứu Nguyễn Mạnh Đức đã có những chia sẻ về việc nhiều cổ vật Việt Nam đang lưu lạc ở nước ngoài.

Khó nhưng cần thiết

Người Đưa Tin (NĐT): Những ngày này gần đây, Chính phủ, các nhà chuyên môn và dư luận quan tâm đến sự kiện ấn vàng của vua Bảo Đại được rao bán tại Pháp, theo ông việc “chảy máu” cổ vật Việt Nam ra nước ngoài có nhiều không?

Nhà nghiên cứu Nguyễn Mạnh Đức:  Nhiều cổ vật có giá trị của Việt Nam đã bị “chảy” ra nước ngoài bằng các con đường khác nhau do các nguyên nhân như chiến tranh, nghèo khó, loạn lạc...

Cổ vật lưu lạc ở nước ngoài thường là những thứ có giá trị mà khi đấu giá có thứ cao gấp mấy trăm lần giá trị ban đầu. Việc thất lạc các cổ vật quý không chỉ có ở Việt Nam mà nhiều nước như Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhậ Bản… cũng có việc này.

Những cổ vật từ Việt Nam có thể đang ở châu Âu, hay châu Á, phần nhiều được các nhà sưu tập tư nhân mua lại. Có những cổ vật chúng ta không thể thiếu được, phải đưa về bằng được, có những thứ chúng ta đành chấp nhận, vì những cổ vật tương tự như thế rất nhiều.

Văn hoá - Trở ngại đối với con đường hồi hương cổ vật

Nhà nghiên cứu Nguyễn Mạnh Đức.

NĐT: Nhiều người cho rằng, việc hồi hương các cổ vật quý là rất khó, ông thấy có đúng không?

Nhà nghiên cứu Nguyễn Mạnh Đức: Hồi hương cổ vật là rất khó, tuy nhiên theo tôi, “hồi hương” cổ vật là cần thiết, nếu có điều kiện thì chúng ta nên đưa cổ vật về nước, ngoài giá trị về vật chất, cổ vật, bảo vật có giá trị về lịch sử, văn hoá.

Riêng về ấn thì hiện nay có khoảng 100 chiếc ấn của triều Nguyễn còn lưu trữ ở Việt Nam. Ấn được làm từ nhiều chất liệu như ngọc, bạc, vàng. So với ấn của các triều đại khác (thời Trần, thời Lê, thời Mạc, thời Tây Sơn…) thì ấn triều Nguyễn trong nước còn nhiều hơn cả. Chiếc ấn đang bán đấu giá kia nếu được đưa về nước sẽ làm phong phú cho kho bảo vật của đất nước và càng đáng quý. 

NĐT: Là một nhà nghiên cứu về mỹ thuật, đồ cổ, ông có thấy sự cần thiết khi mang các cổ vật hồi hương? Nếu mang về Việt Nam thì chúng ta cần làm gì với cổ vật?

Nhà nghiên cứu Nguyễn Mạnh Đức: Hiện nay, để mang được một cổ vật về nước thì cần rất nhiều công sức và tiền của. Hiện có rất ít cổ vật Việt Nam được đưa về hồi hương vì nguồn cổ vật Việt Nam mua bán ở nước ngoài khá hiếm. Ngoài ra còn vì giá của các cổ vật quá cao. Nhưng nếu có điều kiện, kinh tế thì hồi hương các cổ vật này là đáng quý và cần thiết.

Khi cổ vật mang về, nếu cổ vật mang ý nghĩa chứng minh cho một thời kỳ lịch sử, thì rất giá trị. Hồi hương là nói các cổ vật có nguồn gốc, xuất xứ ở Việt Nam. Nếu sưu tầm những đồ có nguồn gốc nước ngoài về thì không gọi là hồi hương. Nhiều người đưa những cổ vật của Pháp, Trung Quốc, Nhật… về và gọi là hồi hương là không đúng.

Cần huy động các nguồn xã hội hóa

NĐT: Không chỉ ấn vàng của triều Nguyễn, mà nhiều cổ vật, bảo vật của Việt Nam cũng được rao bán công khai trên mạng, hoặc từ tổ chức đấu giá quốc tế, điều này có chứng tỏ, dân sành chơi cổ vật thế giới rất thích với văn hoá, lịch sử của Việt Nam?

Nhà nghiên cứu Nguyễn Mạnh Đức: Việt Nam là một quốc gia có lịch sử và bề dày văn hoá nên có nhiều cổ vật trở thành di sản. Nếu có cổ vật Việt Nam được rao bán thì người mua sẽ tìm hiểu về văn hoá, xuất xứ của cổ vật này và đương nhiên, họ sẽ tìm hiểu về văn hoá Việt Nam.

Trước ấn vàng của vua Bảo Đại, thì mũ quan triều Nguyễn, áo Nhật Bình, xe kéo tay và long sàng của vua Thành Thái… cũng đã được đưa ra đấu giá ở Pháp, Tây Ban Nha chứng tỏ các nhà sưu tập quốc tế rất yêu văn hoá và hiểu được giá trị của những cổ vật này.

Vị thế chính trị, vị thế kinh tế của Việt Nam ngày càng được nâng cao trên trường quốc tế nên giá trị các cổ vật, tài sản văn hóa cũng được nâng lên rất nhiều.

Văn hoá - Trở ngại đối với con đường hồi hương cổ vật (Hình 2).

Chiếc ấn vàng của vua Bảo Đại được đưa ra đấu giá tại Pháp với mức giá khởi điểm 2 đến 3 triệu Euro (48,1 tỷ đồng đến 72,2 tỷ đồng) đang thu hút sự quan tâm của dư luận.

NĐT: Theo ông, chúng ta có nên thực hiện xã hội hóa đối với công tác sưu tầm cổ vật?

Nhà nghiên cứu Nguyễn Mạnh Đức: Mức giá cao sẽ là trở ngại đối với con đường hồi hương cổ vật bằng phương pháp đấu giá. Hiện tại, ở Việt Nam cũng có nhiều đơn vị tư nhân mua cổ vật mang về. Việc khuyến khích xã hội hoá cũng cần thiết, nếu cá nhân tổ chức nào có điều kiện đấu giá thì tốt quá.

Nhiều nước trên thế giới đã thực hiện xã hội hóa đối với công tác sưu tầm cổ vật và đem lại hiệu quả rất tốt. Họ có thể kêu gọi các cá nhân, tập đoàn kinh tế hay kiều bào để chung tay đưa cổ vật về nước. Bên cạnh đó, nhiều nước cũng xây dựng những kế hoạch dài hơi, chính sách hỗ trợ khi đưa cổ vật hồi hương.

NĐT: Bộ VH,TT&DL đưa ra quan điểm hồi hương ở đây không hẳn về với Nhà nước mà có thể thuộc sở hữu tư nhân, miễn không lưu lạc ở nước ngoài, ông nghĩ gì về điều này?

Nhà nghiên cứu Nguyễn Mạnh Đức: Trên thực tế là nhiều nước phát triển, các bảo tàng công lập cũng không đủ khả năng để đưa tất cả các cổ vật hồi hương, nên đúng là nếu có các đơn vị tư nhân hỗ trợ thì tốt hơn.

Nếu cổ vật lên sàn đấu giá, giá trị sẽ tăng lên rất nhiều, vì thế để ngày càng có nhiều cổ vật được hồi hương thì chúng ta cần tạo ra cơ chế chính sách ưu tiên phù hợp để cổ vũ các doanh nhân, doanh nghiệp tham gia mạnh mẽ hơn nữa vào hoạt động này.

Văn hoá - Trở ngại đối với con đường hồi hương cổ vật (Hình 3).

Chiếc bát vàng của vua Khải Định vừa được bán với giá 680.000 Euro (khoảng 16,7 tỷ đồng), cao gấp 27 lần so với dự đoán của nhà đấu giá Pháp.

NĐT: Ở Việt Nam, có nhiều nhà sưu tầm sở hữu các cổ vật quý không, thưa ông?

Nhà nghiên cứu Nguyễn Mạnh Đức: Bản thân tôi cũng “chơi” đồ cổ, nhưng tôi không “chơi” theo lối đồ quý mà chơi theo lối kỷ niệm. Thấy đẹp thì mình sưu tầm chứ không phải vì giá trị vì kinh tế.

Theo tôi được biết, nhiều người có thể mua cổ vật từ nước ngoài để hoàn thành bộ sưu tập của mình nhưng chưa nơi nào bán vé tham quan. Thông thường, những nhà sưu tập tư nhân không thích người khác xem đồ quý của mình, chỉ có gia đình, bạn bè thân thì mới được xem chứ không trưng bày rộng rãi.

Hiện nay, tư nhân làm bảo tàng rất ít, vì phải có đủ điều kiện như: hồ sơ, giải trình về ánh sáng, khí hậu… thậm có phải có các chuyên gia thẩm định giá trị các đồ cổ xem có đảm bảo tiêu chuẩn để làm một bảo tàng hay không? Vì thế, nhiều nhà sưu tầm mua cổ vật về thì cũng cất đi, có dịp mới mang ra xem, trưng bày.

NĐT: Xin cảm ơn những chia sẻ của ông!

Nhà nghiên cứu, họa sĩ Nguyễn Mạnh Đức (sinh năm 1953) là con trai thứ trong gia đình nhà văn Kim Lân, ông là em trai hai họa sĩ nổi tiếng Nguyễn Thành Chương và Nguyễn Thị Hiền. Ông từng tốt nghiệp Đại học Mỹ thuật Hà Nội. Năm 2011, ông đoạt Cánh diều vàng - LHP Việt Nam cho hạng mục Họa sĩ thiết kế, phim Long thành cầm giả ca. Trước đó, ông được biết đến như một họa sĩ bối cảnh có đóng góp quan trọng cho thành công của 23 tập phim truyền hình Lều chõng (đạo diễn Nguyễn Thanh Vân), tham gia làm bối cảnh cho phim Hạt mưa rơi bao lâu (đạo diễn Đoàn Minh Phượng) và Thời xa vắng (đạo diễn Hồ Quang Minh).
 
 

Balenciaga chọn công sở cho bộ sưu tập hợp tác với addidas

Thứ 7, 05/11/2022 | 09:51
Balenciaga và adidas hiện giới thiệu chiến dịch hợp tác mới nhất của họ.

"Phía Pháp đồng ý cho Việt Nam thương lượng, mua ấn vàng trực tiếp"

Thứ 3, 01/11/2022 | 14:36
Đại diện Cục Di sản Văn hoá (Bộ VH,TT&DL) đã có những thông tin chính thức về chiếc ấn vàng Hoàng đế chi bảo của vua Bảo Đại đang được đấu giá tại Pháp.

Chanel kỷ niệm 90 năm bộ sưu tập trang sức huyền thoại của Gabrielle Chanel

Thứ 3, 25/10/2022 | 15:55
Ngày 20 tháng 10 đánh dấu kỷ niệm 90 năm ra đời bộ sưu tập trang sức cao cấp “Bijoux De Diamants” của Gabrielle Chanel, bộ sưu tập đầu tiên và duy nhất thuộc loại này của Chanel.

Nhà sử học Dương Trung Quốc: Thẩm định bảo vật quốc gia rất chặt chẽ

Thứ 2, 26/09/2022 | 18:53
Nhà sử học Dương Trung Quốc chia sẻ về quá trình thẩm định, bảo vệ 238 bảo vật quốc gia nhân dịp những di sản này được giới thiệu trong một bộ lịch chào năm 2023.
Cùng tác giả

Xây dựng nền điện ảnh theo hướng công nghiệp, hiện đại và hội nhập

Thứ 4, 15/03/2023 | 16:57
Ngành điện ảnh cần tranh thủ tối đa nguồn lực xã hội, xây dựng thành công nền công nghiệp điện ảnh Việt Nam theo hệ tiêu chí “dân tộc, hiện đại, nhân văn, hội nhập”.

Từ 15/3, Trung Quốc mở tour du lịch theo đoàn vào Việt Nam

Thứ 5, 09/03/2023 | 06:56
Chính phủ Trung Quốc đã quyết định đưa Việt Nam vào danh sách thí điểm mở cửa du lịch theo đoàn đợt 2, từ ngày 15/3.

Đề xuất NSND tương đương tiến sĩ: Cần có sự phân biệt rạch ròi

Thứ 4, 08/03/2023 | 09:21
Mới đây, Trường ĐH Sân khấu Điện Ảnh đề xuất xin cho các giảng viên có danh hiệu NSND được tính tương đương học vị tiến sĩ.

Nhạc kịch về hình tượng người chiến sĩ Công an Nhân dân gây xúc động

Thứ 2, 06/03/2023 | 18:30
Vở nhạc kịch Vinh quang trên vai những người anh hùng đã khắc hoạ những chiến sĩ của lực lượng CAND trong kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ cứu nước của dân tộc ta.

80 năm Đề cương về văn hoá Việt Nam: Khẳng định được tính đúng đắn, thời sự

Thứ 5, 02/03/2023 | 17:02
Tại tọa đàm Đề cương về văn hóa Việt Nam và sự phát triển của văn học, nghệ thuật Việt Nam, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều đã thẳng thắn nhận định về văn học hiện nay.
Cùng chuyên mục

Chuyện gì xảy ra với nhan sắc của Hoa hậu Ngọc Châu?

Thứ 5, 28/03/2024 | 15:24
Hoa hậu Ngọc Châu từng được ví là "búp bê châu Á", hiện tại bị fan sắc đẹp chỉ ra nhiều điểm khác lạ trên gương mặt.

Tuyên Quang: Người Dao trên vùng cao Lâm Bình làm du lịch

Thứ 5, 28/03/2024 | 15:15
Những năm gần đây, nhiều đồng bào dân tộc thiểu số ở vùng cao Tuyên Quang đã biết khai thác thế mạnh văn hóa bản địa để phát triển kinh tế bằng dịch vụ, du lịch.

Đà Nẵng tổ chức chương trình nghệ thuật Tháng 3 hoan ca

Thứ 5, 28/03/2024 | 15:15
Theo Sở Văn hóa và Thể thao thành phố Đà Nẵng, tối 29/3, tại Công viên Apec (quận Hải Châu) sẽ diễn ra chương trình nghệ thuật miễn phí.

Chú rể Quang Hải dùng xe Rolls Royce Phantom 16 tỷ đồng đi đón dâu

Thứ 5, 28/03/2024 | 15:00
Ngôi sao của CLB Hà Nội bảnh bao trong bộ suit màu xám, dùng xe Rolls Royce Phantom series 2 trị giá khoảng 16 tỷ đồng để làm phương tiện đón cô dâu Chu Thanh Huyền.

Hoa hậu “giàu con” nhất Việt Nam rời showbiz sau biến cố, U40 sống an yên ở nông trại 10ha

Thứ 5, 28/03/2024 | 14:35
Sau nhiều biến cố, Hoa hậu Thế giới Toàn cầu 2015 Oanh Yến rời showbiz về “chữa lành” tại khu đất rộng gần 10ha ở Đồng Nai.
     
Nổi bật trong ngày

Hà Nội xem xét kỷ luật 8 tổ chức, 28 đảng viên vụ cháy chung cư mini

Thứ 4, 27/03/2024 | 16:57
Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội thực hiện quy trình kiểm điểm trách nhiệm, xem xét hình thức kỷ luật 8 tổ chức Đảng, 28 đảng viên liên quan vụ cháy chung cư mini.

Dự báo thời tiết ngày 28/3/2024: Hôm nay có nắng nóng gay gắt?

Thứ 5, 28/03/2024 | 05:00
Tin tức dự báo thời tiết mới nhất trong hôm nay (28/3). Cập nhật tin tức dự báo thời tiết nhanh và chính xác nhất trên Người Đưa Tin.

Bản tin 28/3: Nhiều ngành sức khỏe "khát" thí sinh

Thứ 5, 28/03/2024 | 06:00
Nhiều ngành sức khỏe "khát" thí sinh; Phẫu thuật thành công ung thư đường tiêu hóa cho cụ bà 95 tuổi...

Nhiều hoạt động văn hoá diễn ra tại sự kiện “Tây Ninh–khúc hát tự hào"

Thứ 4, 27/03/2024 | 17:21
UBND tỉnh Tây Ninh sẽ tổ chức các hoạt động bắn pháo hoá, trình diễn nghệ thuật 3D nhằm chào mừng 49 năm ngày Giải phóng miền Nam thống nhất đất nước.

Bản tin 27/3: Hà Nội đề nghị bổ sung 2.648 biên chế cho giáo dục

Thứ 4, 27/03/2024 | 06:00
Hà Nội đề nghị bổ sung 2.648 biên chế cho giáo dục; Người nhà tự đắp lá cây chữa viêm da, bé 4 tháng tuổi bị loét má nặng...