Truyền cảm hứng và giữ gìn Tết truyền thống cho Gen Alpha

Tết Mobile, Tiktok,...

Không khó để gặp những bạn trẻ thế hệ Alpha luôn luôn “cắm cúi" vào màn hình điện thoại di dộng. Với họ, cuộc sống ảo còn quan trọng hơn cả cuộc sống thực tại. Online mọi nơi, mọi lúc thậm chí có đôi bạn trẻ ngồi gần nhau vẫn giao tiếp thông qua màn hình di động dù việc nói chuyện trực tiếp là không hề khó khăn.

Thời gian gần đây, mỗi khi dịp Tết đến, cụm từ "Tết nhạt" xuất hiện ngày càng nhiều hơn.Mọi người dành thời gian vào mạng nhiều hơn là quây quần, nói chuyện với nhau. Tết truyền thống bị chi phối bởi smartphone, Facebook, Tiktok,...Cuộc sống vật chất đủ đầy, ngày nào cũng được ăn ngon thế nên Tết không còn được quá mong chờ như thời trước nữa. Cộng với việc thế hệ Gen Y - là thế hệ chuyển giao đã từng trải qua thiếu thốn nên luôn cố gắng chăm sóc cho thế hệ con cái - thế hệ Alpha mọi thứ đầy đủ dẫn tới lứa tuổi này còn ít hiểu về Tết truyền thống.

Nhìn vào bối cảnh xã hội hiện đại dễ thấy sự chuyển biến rõ nét trong đời sống vật chất. Người ta không cần chờ đến Tết mới được sắm áo mới. Với người trẻ, “Tết trang phục” rơi vào mùa siêu sale của các thương hiệu thời trang hoặc những trang thương mại điện tử. Người ta cũng không chờ Tết mới được thưởng thức bánh chưng, dưa hành, giò lụa.

Thật không khó để nhìn thấy những cảnh họ hàng đến thăm chơi nhà nhau dịp Tết, thế hệ Gen Alpha mang điện thoại ra để kết bạn Facebook, Istagram hay Account trò chơi điện tử thời thượng rồi quây nhau vào một chỗ mỗi người một chiếc điện thoại và sống với thế giới riêng của họ gần như quên đi cả những người xung quanh.

Vậy Gen Alpha sống ích kỷ hay bản thân chúng ta đã không đưa ra cách tiếp cận đúng cho lứa tuổi này về một cái Tết truyền thống hoặc giả như thế hệ của chúng ta đã quá cũ?

Làm sao để truyền cảm hứng Tết truyền thống cho thế hệ Alpha

Mặc dù mỗi dịp cuối năm các nhà trường đều tổ chức một số hoạt động giáo dục về ý nghĩa Tết Việt cho học sinh như: Cho trẻ trải nghiệm gói bánh chưng, cắt hoa, làm câu đối… Trong các hoạt động đó, giáo viên dạy cho trẻ biết về ý nghĩa ngày tết, nghi lễ ngày tết, về cách ứng xử văn minh khi nhận quà… Tuy nhiên, việc giáo dục tại nhà trường là chưa đủ cho lứa tuổi này cảm nhận về một cái Tết truyền thống một cách thực sự. Để thế hệ Alpha cảm nhận được ý nghĩa ngày Tết truyền thống một cách trọn vẹn không cách gì tốt hơn là để cho họ tự chuẩn bị một cái tết cho chính bản thân mình.

Hãy để trẻ được trải nghiệm "thế nào là ngày Tết" một cách đúng nghĩa bằng cách truyền các thông điệp thông qua các việc làm cùng nhau đón Tết như dọn dẹp nhà cửa, gói bánh chưng, làm mâm cơm ngày tết, thăm thú họ hàng ngày đầu năm,....

Những cành mai, đào tươi thắm, không khí dọn nhà tấp nập hay các hoạt động gói bánh chưng, bánh tét, xem pháo hoa, đi chùa đầu năm… đều được các bạn trẻ hào hứng chia sẻ trên các trang mạng xã hội nhưng trong họ vẫn có một cách đón Tết khác cần được người lớn tôn trọng. Dù đón Tết một cách khác biệt nhưng vẫn giữ được những nét thiêng liêng nhất của một cái Tết truyền thống.

Với cá tính năng động, không ngừng tiếp cận những xu hướng mới nhất, lứa tuổi Alpha luôn sẵn sàng "bùng nổ" để tạo nên những cái Tết đặc biệt và đáng nhớ. Đi theo xu hướng của xã hội, giới trẻ cập nhật những điểm mới lạ nhất để làm mới cho Tết cổ truyền. Truyền thống vẫn được giữ gìn và tiếp thu, nhưng dưới lăng kính trẻ hiện đại và tinh lược đi các yếu tố không cần thiết.

Hiện đại nhưng không quên truyền thống

Xu hướng đón Tết của Gen Alpha rõ ràng có những đặc trưng riêng. Các bạn "thưởng Tết" bằng cách tập trung hơn vào sự nghỉ ngơi, tận hưởng chứ không quá chú tâm vào một loạt nghi lễ mang tính hình thức của Tết.

Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là các hoạt động truyền thống ngày Tết đều bị giới trẻ bỏ qua, mà họ chỉ thực hiện nó theo một cách khác hoặc nâng tầm hiện đại, thổi thêm luồng gió công nghệ vào đó. Thí dụ, thay thế cho những món quà Tết truyền thống như bánh chưng, cây giò thì giới trẻ sẵn sàng biếu những món đồ công nghệ. Thay cho những phong bao lì xì truyền thống là những phong bao lì xì tự thiết kế với những thông điệp vui vui "bá đạo".

“Bọn mình không hề thấy Tết nhạt, trái lại còn rất trân trọng và háo hức chờ Tết chẳng kém gì người lớn. Chỉ có điều, bọn mình muốn được đón Tết theo cách riêng của bản thân, với sự tận hưởng một cách thoải mái nhất”, bạn Thanh Phong - Hà Đông (Hà Nội) chia sẻ về cách tiếp cận với Tết.

Đến thời điểm hiện tại, có rất nhiều suy nghĩ và nhận xét về việc giới trẻ suốt ngày chỉ “dán” mắt vào điện thoại, chẳng chịu gặp ai, hỏi thăm ai trong mỗi buổi gặp mặt đầu năm. Điều đó đôi lúc trở thành lời “nhắc nhở” hay “giới nghiêm” của người lớn về việc dừng sử dụng điện thoại để tập trung hơn trong những buổi gặp mặt. Nhưng không phải lúc nào, chuyện đó cũng hoàn toàn đúng.

Ngọc Tâm – nữ sinh cấp 3 trường Phú Xuyên B - Hà Nội thẳng thắn: “Với mình, Tết không có nghĩa là phải tắt điện thoại, ngắt kết nối. Đúng là mọi thứ sẽ thật "đáng nói" nếu bạn chỉ "cắm mặt" vào điện thoại để chat hay lướt Facebook mà chẳng làm gì cụ thể. Nhưng hiện tại, công nghệ đang phục vụ rất hữu ích cho con người, đặc biệt là với những người trẻ biết tận dụng điều đó, Tết sẽ trở nên vui và ý nghĩa hơn rất nhiều. Đôi khi, bọn mình còn muốn giới thiệu những niềm vui này cho bố mẹ, ông bà nữa”.

Thực tế, cứ đến những ngày Tết, trang cá nhân của bạn trẻ nào cũng trở thành “cuộc thi gia đình đẹp nhất”. Không chỉ chăm chỉ khoe hình ảnh cả nhà xúng xính áo quần mới đi chúc Tết, tạo dáng với vườn hoa, phố đi bộ, bạn trẻ còn cực kỳ thích thú với những bình luận của dân mạng: “Bố mẹ vẫn trẻ nhỉ”, “Các bác sành điệu hơn con rồi”, “Áo dài mua đâu đẹp thế em?"… việc du xuân đầu năm của nhiều gia đình vì thế bỗng trở nên thú vị hơn hẳn.

Rõ ràng, đối với Gen Alpha họ đang có một cách tiếp cận với Tết truyền thống một cách hoàn toàn mới. Trong họ, đón Tết hiện đại không phải là quên đi cái Tết truyền thống mà là giữ gìn những nét truyền thống của Tết Việt thông qua tiếng nói thời 4.0.

Trung Nguyễn