Những hệ thống vũ khí hạng nặng tiên tiến như HIMARS đang nổi lên như những yếu tố quan trọng làm thay đổi động lực chiến trường ở miền Nam và miền Đông Ukraine, theo các nhà quan sát xung đột.
Những vũ khí đó cũng đã trở thành mối bận tâm chính đối với Nga. Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu, trong chuyến thị sát đột xuất các lực lượng vũ trang Nga đang tham gia chiến dịch quân sự ở Ukraine, đã đặt ra mục tiêu vô hiệu hóa các hệ thống như HIMARS.
Nhiều tên lửa tầm xa hơn sẽ làm nên "yếu tố thay đổi cuộc chơi"
Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Oleksii Reznikov đã kêu gọi phương Tây tăng cường cung cấp các hệ thống tên lửa chính xác nhằm giúp đất nước ông “phản công hiệu quả” trước Nga.
Các hệ thống tên lửa pháo binh di động cao (HIMARS), máy bay không người lái (UAV) và tên lửa tầm xa hơn sẽ là "yếu tố thay đổi cuộc chơi" trên chiến trường, ông Reznikov cho biết hôm 19/7.
Kể từ tháng 6, Mỹ đã chuyển giao 8 Hệ thống Tên lửa Pháo binh Cơ động Cao (HIMARS) M142 cho Ukraine. Với khả năng bắn trúng mục tiêu với độ chính xác cao trong phạm vi 80 km (50 dặm), các hệ thống này cho phép Ukraine tấn công các mục tiêu của Nga mà trước đây không thể tiếp cận.
Phát biểu tại một sự kiện của Hội đồng Đại Tây Dương (Atlantic Council) hôm 19/7, ông Reznikov cho biết, HIMARS đã giúp Ukraine phá hủy khoảng 30 trạm chỉ huy và kho chứa đạn dược của đối phương.
Các hệ thống tên lửa phóng loạt di động đã "làm chậm đáng kể bước tiến của quân Nga", Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine nhấn mạnh. Tuy nhiên ông cho biết, Ukraine cần thêm nhiều hệ thống vũ khí như HIMARS nữa để phản công hiệu quả.
Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Oleksii Reznikov. Ảnh: Atlantic Council
“Tôi cho rằng chúng tôi sẽ cần ít nhất 100 hệ thống HIMARS. Chúng sẽ tạo nên yếu tố thay đổi cuộc chơi trên chiến trường”, ông Reznikov nói, và cho biết thêm rằng Ukraine cũng cần các hệ thống chuẩn bị và thu hồi đạn cho 100 khẩu lựu pháo Howitzer, cũng như nhiều UAV hơn để thực hiện các cuộc tấn công tầm xa.
"Chúng tôi đang sử dụng chính xác các hệ thống HIMARS, giống như... tấn công phẫu thuật chính xác, bởi vì chúng tôi sẽ không sử dụng chiến lược của Nga, cách chúng tôi gọi là máy xay thịt", Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine nói, cáo buộc phía Nga thực hiện các cuộc pháo kích không chính xác dẫn đến thương vong hàng trăm dân thường.
John Herbst, cựu Đại sứ Mỹ tại Ukraine, cho biết thực ra phạm vi hoạt động của HIMARS không chỉ giới hạn ở phạm vi 80km, mà có thể mở rộng đến ít nhất 150 km, điều mà ông Reznikov cho biết sẽ hữu ích để đánh sâu hơn vào các vị trí của Nga để tấn công đường tiếp tế của đối phương.
Nhưng ông Reznikov cũng nói rằng ông sẽ không sử dụng các hệ thống này để tấn công trực tiếp vào lãnh thổ Nga. Ông nói, chìa khóa để có được nhiều hệ thống phóng và tên lửa hơn là thể hiện việc sử dụng hiệu quả, có trách nhiệm và “tiết kiệm”.
Ông Herbst cho biết, chính quyền Tổng thống Biden đã quá rụt rè và ngại rủi ro trong việc sẵn sàng gửi cho Ukraine các loại vũ khí tầm xa hơn.
“Thay vì cung cấp cho bạn tất cả HIMARS bạn cần và phạm vi dài hơn, họ đã chia nhỏ nó ra với liều lượng rất nhỏ,” ông nói.
Trong khi đó, ông Reznikov lạc quan rằng Lầu Năm Góc nhất định có thể mở rộng phạm vi của các loại vũ khí mà họ sẵn sàng gửi cho Ukraine, giống như những gì đã xảy ra kể từ khi Nga phát động tấn công quân sự vào Ukraine.
“Vào tháng 11/2021, tôi được thông báo rằng chúng tôi sẽ không bao giờ có được hệ thống tên lửa phòng không vác vai Stinger vì điều đó đơn giản là không thể. Nó bị cấm… Câu chuyện đó đã được lặp đi lặp lại nhiều lần”, ông cho biết.
“Tôi tin rằng không sớm thì muộn chúng tôi cũng sẽ nhận được vũ khí tầm xa từ các đối tác của mình”.
Nga cảnh báo nguy cơ gián đoạn tuyến đường thủy lớn nhất của Ukraine
Việc Ukraine pháo kích vào một nhà máy thủy điện trên lãnh thổ do Nga kiểm soát ở miền Nam Ukraine có thể dẫn đến việc ngừng hoàn toàn hoạt động giao thông qua lại trên sông Dnipro, tuyến đường thủy lớn nhất của Ukraine, hãng thông tấn Nga TASS đưa tin hôm 19/7, dẫn lời các nhà chức trách do Nga bổ nhiệm ở vùng Kherson.
Các lực lượng Nga đã giành quyền kiểm soát nhà máy thủy điện Kakhovka, nằm ở vùng Kherson, ngay phía bắc bán đảo Crimea, ngay trong những ngày đầu tiên của cuộc xung đột.
Các nhà chức trách do Nga bổ nhiệm ở Kherson cáo buộc các lực lượng vũ trang của Ukraine đã tăng tốc pháo kích vào thị trấn và trạm điện trong những ngày gần đây như một phần của cuộc phản công của Kiev.
Chưa có bình luận từ các nhà chức trách Ukraine về vụ việc này.
Quân đội Nga bảo vệ một lối vào của trạm thủy điện Kakhovka trên sông Dnepr ở vùng Kherson, miền Nam Ukraine. Ảnh: The Guardian
Nhiều mục tiêu ở Ukraine bị tấn công trong 24 giờ qua
Các quan chức Ukraine hôm 19/7 cáo buộc Nga thực hiện nhiều cuộc tấn công tên lửa trên khắp lãnh thổ nước họ.
Tại thành phố Kramatorsk, miền Đông Ukraine, ít nhất 1 người đã thiệt mạng trong cuộc không kích tấn công một tòa nhà dân cư 5 tầng, theo Thống đốc Donetsk.
Một người đàn ông 75 tuổi cũng thiệt mạng do pháo kích ở Kharkiv trong 24 giờ qua, Thống đốc Kharkiv Oleh Synegubov cho biết.
Trong khi đó, các cảnh quay cho thấy các tòa nhà xây bằng gạch bị hư hại nghiêm trọng ở thành phố cảng Odessa bên bờ Biển Đen, nơi các quan chức cho biết có 4 người bị thương và các ngôi nhà bị thiêu trụi.
Bộ Quốc phòng Nga ngày 19/7 cho biết, các lực lượng của họ đã phá hủy các kho đạn ở khu vực Odessa, miền Nam Ukraine, nơi đang lưu trữ vũ khí do Mỹ và các nước châu Âu cung cấp cho Kiev.
Bộ này không cho biết họ đã phá hủy bao nhiêu kho hoặc vũ khí nào đang được cất giữ ở đó.
Các hãng truyền thông đều thừa nhận không thể được xác minh độc lập tuyên bố của các bên về diễn biến trên thực địa.
Lính cứu hỏa dập tắt đám cháy bùng phát sau cuộc tấn công bằng tên lửa nhằm vào làng Dachne ở Odessa, miền Nam Ukraine, ngày 19/7/2022. Ảnh: Al Jazeera
Một người dân địa phương giúp nhân viên cứu hỏa dập lửa trong sân của một ngôi nhà ở thị trấn Bakhmut, miền Đông Ukraine, sau một cuộc không kích, ngày 19/7/2022. Ảnh: TRT World
Anh: Nga đang vật lộn để duy trì sức mạnh chiến đấu
Quân số thấp có thể cản trở bước tiến của Nga ở Donbass khi Ukraine tiến hành một cuộc phản công, Bộ Quốc phòng Anh cho biết trong bản cập nhật tình báo về xung đột Nga-Ukraine hôm 19/7.
Tình báo Anh cho rằng Nga đã phải vật lộn để duy trì sức mạnh tấn công hiệu quả kể từ khi phát động chiến dịch này, đồng thời đánh giá rằng vấn đề có thể ngày càng trở nên nghiêm trọng.
Bộ Quốc phòng Anh cho biết, Moscow vẫn "trên danh nghĩa" giao cho 6 đội quân riêng biệt phụ trách tấn công Donbass, nhưng cho rằng quân số đã giảm đáng kể.
Bộ này cũng gợi ý rằng các cuộc phản công của Ukraine sẽ khiến các nhà hoạch định quân sự của Moscow phải đau đầu vì mục tiêu chính sách trước mắt của Nga là chiếm toàn bộ khu vực Donetsk.
"Cùng với việc đối phó với tình trạng thiếu nhân lực nghiêm trọng, các nhà hoạch định của Nga phải đối mặt với tình thế tiến thoái lưỡng nan giữa việc triển khai lực lượng dự bị đến Donbass ở miền Đông hay phòng thủ trước các cuộc phản công của Ukraine tại Kherson ở miền Nam", Bộ này bổ sung.
"Mặc dù Nga vẫn có thể đạt được nhiều lợi ích hơn nữa về lãnh thổ, nhưng nhịp độ hoạt động và tốc độ tiến công của họ có thể sẽ rất chậm nếu không có khoảng tạm dừng hoạt động đáng kể để tái tổ chức và tái trang bị".
Ukraine tiếp tục "thanh lọc nội bộ"
Quốc hội Ukraine hôm 19/7 đã nhất trí thông qua quyết định bãi nhiệm ông Ivan Bakanov khỏi chức vụ Giám đốc Cơ quan An ninh Nội địa (SBU) và bà Iryna Venediktova khỏi chức vụ Tổng công tố.
Động thái này diễn ra 2 ngày sau khi Tổng thống Volodymyr Zelenskyy đình chỉ họ, với lý do họ đã thất bại trong việc loại bỏ các nhân viên cấp dưới làm tay trong cho Nga.
Cũng trong ngày 19/7, ông Zelenskyy đã sa thải ông Volodymyr Horbenko, cấp phó của ông Bakanov tại SBU.
Trước đó, Tổng thống Ukraine đã mở rộng cuộc “thanh lọc”, với việc đình chỉ thêm 28 nhân viên an ninh nội địa nữa. Trong bài phát biểu hàng đêm hôm 18/7, ông Zelenskyy cho biết, một "cuộc kiểm tra nhân sự" của SBU đang được tiến hành vì "kết quả công việc không đạt yêu cầu" ở các cấp độ khác nhau.
Trong một loạt các sắc lệnh, những người đứng đầu 4 vùng - Sumy, Dnipropetrovsk, Transcarpathia, Zhytomyr và Poltava - cũng bị sa thải và đã có người thay thế.
Các nhà phân tích cho rằng, các động thái trên dường như được thiết kế để siết chặt quyền kiểm soát của Tổng thống Zelenskyy đối với quân đội và các cơ quan an ninh.
Giám đốc Cơ quan An ninh Nội địa (SBU) Ivan Bakanov và Tổng công tố Iryna Venediktova bị bãi nhiệm chức vụ từ ngày 17/7/2022. Ảnh: DW
Trong một tuyên bố được công bố trên Telegram chỉ vài phút trước khi Quốc hội Ukraine thông qua quyết định bãi nhiệm, ông Bakanov thừa nhận "những tính toán sai lầm" đã được thực hiện trong nhiệm kỳ của mình, nhưng ông vẫn tự hào về thành tích của mình.
Trong một tuyên bố được công bố trên Telegram chỉ vài phút trước khi quốc hội xác nhận việc loại bỏ ông, Bakanov thừa nhận "những tính toán sai lầm" đã được thực hiện trong nhiệm kỳ của mình, nhưng ông vẫn tự hào về thành tích của mình.
Sau buổi họp quốc hội, lãnh đạo đảng cầm quyền Ukraine và đồng minh thân cận của ông Zelenskyy, David Arakhamia, đã tiết lộ trên Telegram rằng bà Venediktova có khả năng được chuyển công tác sang bên ngoại giao.
Minh Đức (Theo DW, Al Jazeera, Hindustan Times, Defense One)
