Còi báo động không kích đã rền vang gần như suốt đêm 18/12 rạng sáng 19/12 ở thủ đô Kiev và khu vực xung quanh, với các cảnh báo mới được tuyên bố lúc 5h25 sáng giờ địa phương (10h25 giờ Hà Nội) trong bối cảnh xung đột Nga-Ukraine sắp tròn 300 ngày.
Trên ứng dụng nhắn tin Telegram, chính quyền quân sự Kiev tuyên bố đã bắn hạ 9 máy bay không người lái (drone) Shahed do Iran sản xuất vào đầu ngày 19/12 trên không phận thủ đô.
Một số vụ nổ đã được nghe thấy trong thành phố và khu vực xung quanh thủ đô, các nhân chứng của Reuters cho biết. Một nhân chứng của Reuters báo cáo rằng đã có hỏa hoạn do hậu quả của một cuộc tấn công quân sự ở trung tâm Kiev - và mục tiêu thường là quận Shevchenkivskyi.
Tuy nhiên Reuters không thể xác minh độc lập thông tin về loại vũ khí nào gây ra các vụ nổ.
Iran không cần “xin phép” ai để quan hệ với Nga
Các nước phương Tây đã cáo buộc Iran cung cấp drone chiến đấu có khả năng mang đầu đạn cho Nga, được cho là đã được sử dụng để tấn công Ukraine, và áp đặt các lệnh trừng phạt đối với Tehran. Cả Nga và Iran đều phủ nhận các cáo buộc.
Giám đốc Cơ quan Tình báo Mỹ (CIA) William Burns nói với đài truyền hình PBS hôm 16/12 rằng sự hợp tác quân sự giữa Iran và Nga “đặt ra những mối đe dọa thực sự” đối với các đồng minh của Mỹ ở Trung Đông.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran, Nasser Kanani, gọi những bình luận này là “vô căn cứ” và nói rằng chúng là một phần trong “cuộc chiến tuyên truyền của Mỹ chống lại Iran”.
Quang cảnh đổ nát ở Bakhmut, vùng Donetsk, ngày 18/12/2022. Ảnh: The Guardian
Binh sĩ Ukraine băng qua một cây cầu bị hư hại để tới tiền tuyến ở Bakhmut, thuộc vùng Donetsk, trong bối cảnh giao tranh ác liệt, ngày 17/12/2022. Ảnh: Getty Images
Trong một tuyên bố hôm 18/12, ông Kanani cho biết Tehran “hành động độc lập trong việc điều chỉnh các mối quan hệ đối ngoại của mình và không cần xin phép bất kỳ ai”.
“Lợi ích quốc gia” của Iran chi phối các chính sách của Tehran, ông bổ sung. “Hợp tác giữa Iran và Nga trong nhiều lĩnh vực bao gồm cả quốc phòng đang được mở rộng trong khuôn khổ lợi ích chung… và không chống lại bất kỳ nước thứ ba nào”.
Ông Kanani cho rằng các quan chức Mỹ đang tiếp tục “các tuyên bố chính trị vô căn cứ” chống lại Cộng hòa Hồi giáo Iran và sự hợp tác quân sự và phòng thủ thông thường giữa Iran và Nga.
Người phát ngôn Hội đồng An ninh Quốc gia Nhà Trắng, John Kirby, ngày 9/12 gọi quan hệ đối tác quân sự Tehran-Moscow là “có hại” đối với Ukraine, các nước láng giềng của Iran và thế giới.
Tháng trước, Tehran thừa nhận đã gửi drone tới Nga, nhưng khẳng định chúng được cung cấp trước khi Moscow phát động chiến dịch quân sự ở Ukraine hồi tháng 2.
Nga, Ukraine tổng kết thiệt hại của đối phương
Trong bản đánh giá diễn biến nổi bật hôm 18/12 - ngày thứ 298 của cuộc xung đột, trang tin tiếng Anh của Đài Al Jazeera (Qatar) dẫn lời Tổng thống Volodymyr Zelenskyy cho biết, Ukraine đã khôi phục nguồn cấp điện cho gần 6 triệu người dân theo sau đợt tấn công tên lửa hôm 16/12 làm hư hại cơ sở hạ tầng năng lượng quan trọng trên khắp quốc gia Đông Âu.
Bộ Quốc phòng Nga hôm 18/12 tuyên bố vũ khí “độ chính xác cao” của họ đã tấn công các khu vực của khu phức hợp công nghiệp-quân sự và các cơ sở hành chính quân sự và năng lượng của Ukraine hôm 16/12.
Hãng thông tấn Reuters dẫn tuyên bố của Bộ này cho biết hôm 18/12 rằng Bộ trưởng Sergei Shoigu “đã thực hiện một chuyến công tác tới quân khu phía Nam và kiểm tra quân đội tại các khu vực đang diễn ra chiến dịch quân sự đặc biệt”.
Theo Bộ Quốc phòng Nga, ông Shoigu đã gặp các quân nhân “ở tiền tuyến” và lắng nghe báo cáo từ các quan chức quân sự tại một “sở chỉ huy”. Tuy nhiên, tuyên bố không nêu rõ liệu ông Shoigu có đến thăm Ukraine hay không. Một đoạn video do Bộ này công bố cho thấy vị Bộ trưởng trên một chiếc trực thăng quân sự.
Trong một cuộc họp báo hôm 18/12, người phát ngôn Bộ Quốc phòng Nga Igor Konashenkov nói với các phóng viên rằng các lực lượng Nga đã kiểm soát ngôi làng Yakovlevka ở khu vực Donetsk và đang tham gia “quét sạch tàn dư của quân đội Ukraine”.
Ngoài ra, ông Konashenkov cũng tổng kết thiệt hại của phía Ukraine kể từ đầu cuộc xung đột, với 344 máy bay, 184 trực thăng, 2.676 máy bay không người lái, 398 hệ thống tên lửa phòng không, 7.149 xe tăng và các phương tiện chiến đấu bọc thép khác, 931 bệ phóng tên lửa, 3.691 pháo dã chiến và súng cối và 7.650 phương tiện quân sự đặc biệt đã bị phá hủy.
Công nhân dựng cây thông Noel ở Quảng trường Sophia, thủ đô Kiev, Ukraine, ngày 16/12/2022. Ảnh: Getty Images
Người dân chụp ảnh khi cây thông Noel được dựng lên ở Quảng trường Sophia, thủ đô Kiev, Ukraine, ngày 17/12/2022. Ảnh: Anadolu Agency
Về phần mình, Bộ Tổng tham mưu quân đội Ukraine tối hôm 18/12 tuyên bố đã phá hủy 2 kho đạn dược và một hệ thống phòng không của các lực lượng Nga ở miền Đông Ukraine. Thông tin chi tiết về vị trí của các mục tiêu không được đưa ra, nhưng lực lượng không quân Ukraine đã thực hiện một số nhiệm vụ trong ngày 18/12.
Ukraine cũng cho biết các lực lượng Nga đã chịu tổn thất nặng nề sau cuộc giao tranh ở thành phố Bakhmut thuộc vùng công nghiệp Donbass.
Ông Oleksyy Arestovych, một cố vấn của Tổng thống Ukraine, cho biết rằng một đơn vị Nga gồm 400-800 quân đã bị “loại khỏi vòng chiến đấu” sau một cuộc phục kích của quân Ukraine.
Nguyên nhân Ukraine quyết giữ Bakhmut
Quân Nga tiến đến vùng ngoại ô thành phố Bakhmut ở vùng Donetsk vào đầu tháng 7, sau khi thành công kiểm soát các thành phố Lysychansk và Severodonetsk thuộc vùng Lugansk lân cận.
Từng là nơi sinh sống của 72.000 người, giờ đây, Bakhmut đã trở thành chiến trường chính của cuộc chiến, với việc Ukraine và Nga đều đổ quân, xe tăng và pháo binh vào một cuộc đọ sức hiếm thấy kể từ khi xung đột giữa hai bên bùng phát thành hành động quân sự gần 10 tháng trước.
Sau khoảng 6 tháng giao tranh, ở Bakhmut vẫn còn khoảng 12.000 người đang bám trụ trong các hầm trú ẩn và được tiếp tế bởi các xe tải tạp hóa di động di chuyển vào thành phố bất cứ khi nào có thể.
Tính toán của Ukraine đối với Bakhmut không hoàn toàn dựa trên cơ sở quân sự chặt chẽ. Nếu Bakhmut thất thủ, thị trấn Chasiv Yar ở nơi cao hơn ngay phía tây thành phố này vẫn có thể cung cấp một tuyến phòng thủ thuận tiện cho Ukraine tiếp tục kiểm soát 40% khu vực Donetsk mà Điện Kremlin đã tuyên bố sáp nhập vào Liên bang Nga hồi cuối tháng 9.
Bản đồ đánh giá diễn biến xung đột Nga-Ukraine xung quanh Donetsk, đến ngày 18/12/2022. Nguồn: Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW)
“Từ quan điểm quân sự, Bakhmut không có ý nghĩa chiến lược”, chỉ huy lực lượng bộ binh Ukraine, Đại tá Oleksandr Syrsky, cho biết trong một lần xuất hiện trên truyền hình Ukraine hồi đầu tháng này. “Nhưng, nó có ý nghĩa về mặt tinh thần”.
Nếu không may quân Ukraine phải rút lui khỏi Bakhmut, động thái này sẽ báo hiệu việc Ukraine mất thế chủ động sau 4 tháng tiến công ổn định, nâng cao tinh thần của quân Nga và khiến việc theo đuổi các cuộc tấn công tiếp theo của Ukraine ở Donetsk và khu vực Luhansk gần đó trở nên khó khăn hơn.
Đó là lý do tại sao, trong 3 tuần qua, Ukraine đã đưa quân và thiết bị mới vào khu vực này.
Trong khi các cuộc tấn công của Nga nhằm bao vây Bakhmut, cho đến nay ít nhất 3 con đường tiếp tế chính vẫn nằm dưới sự kiểm soát của Ukraine. Giao thông quân sự ra vào Bakhmut vẫn trôi chảy, với đạn dược, nhiên liệu và thực phẩm được chuyển đến tiền tuyến và quân đội luân phiên đổi ca tại các vị trí chiến đấu đến các tiền đồn ở hậu phương.
Động thái mới của Nga ở Belarus
Quân đội Nga đã được chuyển đến Belarus hồi tháng 10 sẽ tiến hành các cuộc tập trận chiến thuật cấp tiểu đoàn, hãng thông tấn Nga Interfax đưa tin hôm 19/12, trích dẫn Bộ Quốc phòng Nga.
“Đánh giá cuối cùng về khả năng chiến đấu và sự sẵn sàng chiến đấu của các đơn vị sẽ được chỉ huy đưa ra ở giai đoạn phối hợp cuối cùng - sau khi các cuộc tập trận chiến thuật cấp tiểu đoàn được tiến hành”, Interfax trích dẫn tuyên bố của Bộ Quốc phòng Nga.
Hiện chưa rõ cuộc tập trận sẽ được tiến hành khi nào và ở đâu tại Belarus, theo Reuters.
Bộ Quốc phòng Belarus hồi tháng 10 cho biết 9.000 binh sĩ Nga đã được điều động đến nước này theo thỏa thuận về nhóm lực lượng hiệp đồng khu vực để bảo vệ biên giới.
Tuần trước, 3 máy bay chiến đấu của Nga và một máy bay kiểm soát và cảnh báo sớm trên không đã được triển khai tới Belarus.
Trong ngày 19/12, Tổng thống Nga Vladimir Putin dự kiến sẽ hội đàm với Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko tại thủ đô Minsk. Đây là chuyến thăm đầu tiên của ông Putin tới thủ đô nước láng giềng đồng minh kể từ năm 2019.
Pháo binh Nga chiến đấu trên tiền tuyến Donbass, ngày 13/12/2022. Ảnh: RT
Pháo binh Nga chiến đấu trên tiền tuyến Donbass, ngày 13/12/2022. Ảnh: RT
Phản ứng với các động thái trên của Nga và đồng minh Belarus, Tổng thống Volodymyr Zelenskyy cho biết Ukraine đã “sẵn sàng cho mọi kịch bản phòng thủ có thể xảy ra”, trong bối cảnh các quan chức Kiev lo ngại rằng Moscow có thể sử dụng Minsk để mở mặt trận thứ hai chống lại Ukraine. Ba nước có chung đường biên giới với nhau.
Một số nhà phân tích quân sự coi cuộc điều động này là một kế hoạch nhằm buộc Ukraine đưa lực lượng về phía Bắc nơi giáp với Belarus, để “hở sườn” ở những nơi khác và dễ bị Nga tấn công hơn. Nhưng nó cũng đi kèm với màu sắc chính trị.
Chuyến thăm của ông Putin được công bố hôm 16/12, gần nửa tháng sau chuyến công du đột xuất tới Belarus vào ngày 3/12 của Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu, người đã ký một thỏa thuận với Bộ trưởng Quốc phòng Belarus, với các chi tiết không được tiết lộ.
Anh cam kết gửi thêm đạn pháo cho Ukraine
Thủ tướng Anh Rishi Sunak hôm 19/12 sẽ công bố một gói viện trợ lớn mới cho Ukraine trong một cuộc họp của các đối tác Bắc Âu, Baltic và Hà Lan ở thủ đô Riga của Latvia.
Cuộc họp nhằm thảo luận về những nỗ lực đang diễn ra nhằm đảm bảo an ninh ở khu vực Bắc Âu và Baltic cùng với các thành viên của Lực lượng Viễn chinh Chung (JEF).
Tại cuộc họp, ông Sunak sẽ kêu gọi các nhà lãnh đạo duy trì hoặc tăng mức hỗ trợ cho Ukraine vào năm 2023, Văn phòng Thủ tướng Anh cho biết.
Ông cũng sẽ thông báo về việc Anh viện trợ “hàng trăm nghìn viên đạn pháo vào năm tới theo hợp đồng trị giá 250 triệu bảng Anh (304 triệu USD) nhằm đảm bảo cung cấp liên tục các loại đạn pháo quan trọng cho Ukraine trong suốt năm 2023”.
Vương quốc Anh đã đi đầu trong việc “cung cấp viện trợ phòng thủ cho Ukraine, bao gồm gửi các hệ thống tên lửa phóng loạt (MLRS) và gần đây là 125 khẩu súng phòng không”.
“Chúng tôi cũng đã cung cấp hơn 100.000 viên đạn kể từ tháng 2, góp phần vào thành công trong việc tái chiếm lãnh thổ ở Ukraine”, Văn phòng Thủ tướng Anh cho biết thêm.
Ông Sunak vào tháng trước đã đến thăm Kiev để khẳng định sự ủng hộ dành cho Ukraine trong cuộc chiến chống lại các lực lượng Nga.
Tại cuộc họp của JEF, quy tụ các nhà lãnh đạo của Đan Mạch, Estonia, Phần Lan, Iceland, Latvia, Litva, Hà Lan, Na Uy, Thụy Điển và Vương quốc Anh, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy sẽ có bài phát biểu trực tuyến.
Minh Đức (Theo WSJ, Reuters, AFP, Anadolu Agency)
