Theo báo cáo mới công bố của Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản (VASEP), năm 2023 là một năm đầy thách thức với ngành cá ngừ Việt Nam, với giá cá ngừ nguyên liệu tăng cao và nhu cầu tại các thị trường lớn giảm. Chính vì vậy mà từ đầu năm đến nay, xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam liên tục sụt giảm so với cùng kỳ.
Dẫn số liệu thống kê của Hải quan Việt Nam, giá trị xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam trong tháng 6/2023 chỉ đạt gần 65 triệu USD, giảm 28% so với cùng kỳ năm 2022. Tính lũy kế 6 tháng đầu năm, xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam đạt 382 triệu USD, giảm 31% so với quý 1/2022.
VASEP cho biết, xuất khẩu các sản phẩm cá ngừ tươi, đông lạnh và khô có giá trị cao vẫn thấp hơn so với cùng kỳ. Giá trị xuất khẩu nhóm sản phẩm này giảm 46% so với cùng kỳ.
Trong khi đó, xuất khẩu các sản phẩm cá ngừ chế biến và đóng hộp tăng. Giá trị xuất khẩu các sản phẩm cá ngừ chế biến và đóng hộp trong 6 tháng đầu năm đạt gần 175 triệu USD, tăng 4% so với cùng kỳ. Tuy nhiên, mức tăng này chủ yếu là do giá tăng.
Về thị trường, các chuyên gia VASEP nhận định, xuất khẩu cá ngừ sang các thị trường chính như Mỹ, Nhật Bản, Canada.. vẫn chưa có dấu hiệu hồi phục. Trong khi đó, xuất khẩu sang EU, Mexico, Israel và Thái Lan đang ghi nhận sự tăng trưởng cao so với cùng kỳ.
Đối với thị trường Mỹ, VASEP cho biết, xuất khẩu cá ngừ sang quốc gia này tiếp tục giảm trong tháng 6/2023, chỉ đạt gần 26 triệu USD, giảm 48% so với cùng kỳ. Do đó, tính lũy kế 6 tháng đầu năm 2023, giá trị xuất khẩu cá ngừ sang Mỹ chỉ bằng một nửa cùng kỳ năm trước, đạt 143 triệu USD.
Theo đó, người Mỹ đang lựa chọn cá ngừ đóng hộp phù hợp với ví tiền trong bối cảnh lạm phát khó khăn. Hiện tại, lượng cá ngừ tồn kho tại Mỹ đã bắt đầu vơi bớt, các nhà nhập khẩu đang xem xét việc tăng nhập khẩu trở lại. Tuy nhiên, hiện giá cá ngừ tại Nam Mỹ đang thấp hơn tại khu vực Châu Á, điều này đang làm gia tăng cạnh tranh tại thị trường này.
Đối với EU, trái với Mỹ, xuất khẩu cá ngừ sang thị trường này đã tăng trưởng liên tiếp trong 2 tháng qua. Cụ thể, sau khi tăng trưởng trong tháng 5/2023, xuất khẩu cá ngừ sang EU tiếp tục tăng trưởng về giá trị trong tháng 6, tăng 28% đạt hơn 12 triệu USD. Nhờ đó mà tính lũy kế 6 tháng đầu năm 2023, kim ngạch xuất khẩu cá ngừ sang EU ở mức tương đương so với cùng kỳ năm trước.
Đáng chú ý, các chuyên gia VASEP cho biết, tại khối thị trường này là xuất khẩu sang Hà Lan liên tục tăng trưởng “phi mã” trong 2 tháng gần đây ở mức 3 con số. Cùng với Hà Lan, xuất khẩu cá ngừ sang Đức cũng vẫn đang duy trì sự tăng trưởng tốt, với mức tăng 30% trong tháng 6. Trong khi đó, xuất khẩu sang Bỉ vẫn thấp hơn so với cùng kỳ.
Những ưu đãi về thuế quan đang là lợi thế thúc đẩy các nhà nhập khẩu EU tìm kiếm các đơn hàng từ Việt Nam. Tuy nhiên, hiện tại hạn ngạch nhập khẩu cá ngừ đóng hộp, loin cá ngừ hấp đông lạnh đang được sử dụng gần hết. Do đó, xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam sang khối thị trường sẽ chậm lại.
Theo VASEP, người Mỹ đang lựa chọn cá ngừ đóng hộp phù hợp với ví tiền trong bối cảnh lạm phát khó khăn.
Đối với khối CPTPP, xuất khẩu cá ngừ sang 2 thị trường nhập khẩu lớn nhất khối là Nhật Bản và Canada tiếp tục sụt giảm trong tháng 6. Trong khi đó, xuất khẩu sang Mexico và Chile lại tăng trưởng cao.
Tại Nhật Bản, sau khi tăng trưởng trong quý I/2023, xuất khẩu cá ngừ sang thị trường này giảm liên tục trong quý II. Riêng trong tháng 6, xuất khẩu sang Nhật Bản giảm gần 31%, đạt hơn 3 triệu USD. Do đó, tính lũy kế 6 tháng đầu năm 2023 kim ngạch xuất khẩu sang Nhật Bản giảm 10%, đạt gần 17 triệu USD. Sự mất giá của đồng yên đang khiến việc tiêu thụ các sản phẩm thủy sản, trong đó có cá ngừ, bị kìm hãm.
Cùng với Nhật Bản, xuất khẩu cá ngừ sang Canada cũng đang ảm đạm. xuất khẩu sang thị trường này giảm sâu liên tục. Tính riêng trong tháng 6, xuất khẩu cá ngừ sang đây giảm tới 54%.
Trong bối cảnh đó, xuất khẩu cá ngừ sang Mexico và Chile lại tăng mạnh lần lượt là 100% và 90%. Cùng với Mexico và Chile, xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam sang Israel và Thái Lan cũng đang tăng cao ở mức 164% và 65%.
