Bí thư Hà Nội nói về việc lớn quyết định đến sự phát triển của Thủ đô

Hai việc lớn của Thủ đô

PV: Xin ông chia sẻ cảm xúc sau một năm 2023 đầy khó khăn, nhưng thành quả mà Hà Nội đạt được rất đáng để tự hào?

Bí thư Đinh Tiến Dũng: Đúng là đến giờ phút này nhìn lại, kết quả mà Đảng bộ, chính quyền và toàn thể quân dân Thủ đô đã đoàn kết, chung sức, đồng lòng đạt được trong năm qua thật đáng tự hào.  

Có thể nói, chưa khi nào văn hóa, sáng tạo và dịch vụ được khơi dậy mạnh mẽ như trong năm vừa qua, đây thực sự là luồng gió mới thổi vào đời sống kinh tế Thủ đô.

Nhờ đó, tỉ trọng ngành dịch vụ đã tăng vượt lên mức hơn 65% trong cơ cấu kinh tế; dịch vụ năm 2023 tăng 7,26% so với năm trước và đóng góp tới 4,69% trong mức tăng GRDP. Du lịch Hà Nội có sự phục hồi mạnh mẽ, đạt tổng số 24 triệu lượt khách (4 triệu khách quốc tế), tăng 27% so với năm 2022 (tăng 9,1% so với kế hoạch), đem lại tổng thu hơn 87.000 tỷ đồng.

Trong bối cảnh cả nước gặp khó khăn, tốc độ tăng trưởng kinh tế của nhiều địa phương giảm, Hà Nội vẫn bền bỉ tăng trưởng, mức tăng GRDP 6,27% năm 2023 tuy chưa đạt mục tiêu của thành phố nhưng vẫn cao hơn so với mức tăng trưởng chung của cả nước là 5,05%. Thu nhập của người dân, vì thế tiếp cục được cải thiện - bình quân 150 triệu đồng/người/năm.

Năm 2023, tổng thu ngân sách Nhà nước trên địa bàn thành phố lần đầu tiên vượt mốc 400.000 tỷ đồng - đạt hơn 410.000 tỷ đồng, trong đó thu nội địa tiếp tục dẫn đầu cả nước với trên 381.000 tỷ đồng.

Hết năm 2023, thành phố có 18/18 huyện đạt nông thôn mới với 382/382 xã đạt chuẩn nông thôn mới, 183 đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao và 68 xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu, an sinh xã hội đảm bảo, quốc phòng an ninh trên địa bàn được giữ vững. 

PV: Ấn tượng nổi bật của năm 2023 là Hà Nội không chỉ thực hiện tốt nhiệm vụ thường xuyên, trước mắt, mà còn cụ thể hóa tư duy, tầm nhìn chiến lược thành sản phẩm để chuẩn bị cho tương lai 20, 30 năm tới. Đến thời điểm này, tình hình, kết quả có làm ông hài lòng?

Bí thư Đinh Tiến Dũng: Có hai việc lớn phải nhắc tới. Thứ nhất, chúng ta đã khởi công Dự án đầu tư xây dựng đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô đúng kế hoạch. Đây là dự án mang tính chiến lược, là động lực kết nối vùng, thúc đẩy tăng trưởng không chỉ cho Hà Nội.

Vừa rồi, tôi đi kiểm tra dọc tuyến qua 7 quận, huyện ở Hà Nội và dọc tuyến qua hai tỉnh Bắc Ninh, Hưng Yên, làm việc với các bên, nhìn chung tình hình tiến độ rất khả quan. Cả 3 tỉnh, thành phố đã hoàn thành giải phóng mặt bằng trên 93% diện tích, trong đó Hà Nội hoàn thành với tỷ lệ cao nhất - hơn 96%; cả 3 tỉnh, thành phố đều quyết tâm phấn đấu hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng trước ngày 31/3/2024.

Trên toàn tuyến đường song hành, Hà Nội đã tổ chức 32 mũi thi công, trong đó có 2 mũi thi công đường và 9 mũi thi công cầu; Bắc Ninh, Hưng Yên cũng sẽ triển khai các mũi thi công trên toàn tuyến trong tháng 1, chậm nhất là quý I/2024. Với tình hình tiến độ hiện nay, trong năm 2025 chúng ta sẽ hoàn thành đường song hành Vành đai 4.

Vấn đề khó khăn về vật liệu đất, cát phục vụ thi công cũng được tháo gỡ trong năm qua, tới đây chúng ta sẽ rà soát bổ sung để cần thiết có thể hỗ trợ hai tỉnh Hưng Yên, Bắc Ninh. Tuy nhiên, với các thủ tục liên quan đến dự án thành phần PPP thì vẫn rất cần sự hỗ trợ, đẩy nhanh của các bộ, ngành Trung ương.

Thứ hai, thành phố đã triển khai một bước rất quan trọng hiện thực hóa tầm nhìn và khát vọng phát triển Thủ đô với 3 nội dung lớn, đó là: Phối hợp xây dựng dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi) để tháo gỡ khó khăn về thể chế; Điều chỉnh Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065 và lập Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 để bố trí không gian phát triển.

Cả 3 nhiệm vụ này đến nay đều cho kết quả tốt. Dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi) đã được Quốc hội cho ý kiến với sự đồng thuận rất cao tại Kỳ họp thứ 6. HĐND thành phố đã thông qua Điều chỉnh Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065. Còn đối với Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, các báo cáo quan trọng đã được hoàn thành.

Thành phố đang hướng tới mục tiêu trình và được Quốc hội thông qua 3 nội dung quan trọng này vào kỳ họp thứ bảy diễn ra tháng 5/2024. Đây là những việc rất lớn và có ý nghĩa lịch sử, quyết định đến sự phát triển bền vững, lâu dài của Thủ đô. 

Tạo ra những cực tăng trưởng mới

PV: Cùng với Luật Thủ đô (sửa đổi), tương lai Hà Nội phụ thuộc rất nhiều vào Điều chỉnh Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065 và lập Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Trong phần việc rất quan trọng này, Thành ủy xác định điểm nhấn là gì, thưa ông?

Bí thư Đinh Tiến Dũng: Chúng ta đều biết, việc tập trung vào 3 nội dung lớn, mang tầm nhìn chiến lược lần này là bước đột phá; thiết thực cụ thể hóa Nghị quyết số 15-NQ/TƯ của Bộ Chính trị về phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thủ đô cũng như Nghị quyết số 30-NQ/TƯ của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Đồng bằng sông Hồng với trách nhiệm của Thủ đô và tinh thần “Hà Nội vì cả nước”.

Điểm nhấn xuyên suốt của quy hoạch là hiện thực hóa khát vọng phát triển Thủ đô thực sự “Văn hiến - Văn minh - Hiện đại”.  

Quan điểm thống nhất là đã quy hoạch thì phải gắn với nguồn lực và tổ chức thực hiện được. Cùng với 5 trục phát triển, Hà Nội kiên định với định hướng phát triển 2 thành phố trực thuộc là thành phố Bắc sông Hồng (Mê Linh - Sóc Sơn - Đông Anh), thành phố phía Tây (Hòa Lạc - Xuân Mai).

Đối với thành phố Bắc sông Hồng, điều kiện thuận lợi là huyện Đông Anh đã hội đủ các điều kiện cần thiết để trở thành quận. Hiện nay, nhiều dự án lớn ở khu vực này đang được triển khai. Đây sẽ là thành phố có chức năng đô thị dịch vụ, hội nhập quốc tế gắn với Cảng hàng không cửa ngõ quốc tế Nội Bài, hành lang kinh tế quốc gia gắn với trục động lực phát triển Nhật Tân - Nội Bài; tính chất, chức năng chính là đô thị thông minh.

Với thành phố phía Tây, vừa qua Chính phủ, Bộ Khoa học và Công nghệ đã bàn giao cho Hà Nội quản lý khai thác Khu công nghệ cao Hòa Lạc, chính là tạo điều kiện để thành phố thực hiện kế hoạch này.

Với quy mô lớn và khả năng trở thành hạt nhân của đổi mới sáng tạo, trung tâm đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, trung tâm nghiên cứu khoa học, công nghệ cao của cả nước, Khu công nghệ cao Hòa Lạc sẽ là hạt nhân của thành phố phía Tây. Khi Luật Thủ đô (sửa đổi) được thông qua, chúng ta có thêm cơ chế để đưa các trường đại học, học viện về đây thì thành phố phía Tây sẽ sớm hình thành...

Tập trung xây dựng 2 thành phố này, chúng ta sẽ tạo ra những cực tăng trưởng mới, vực dậy các vùng khó khăn xung quanh, thực hiện được chủ trương phát triển đồng đều và quan trọng là kéo giãn mật độ dân số vùng lõi Thủ đô...

Song song với phát triển đô thị, chúng ta sẽ quy hoạch làm rõ nét hơn nữa định hướng phát triển khu vực nông thôn của Thủ đô, gắn với khai thác hiệu quả điều kiện tự nhiên, giữ gìn và phát huy bản sắc các vùng văn hóa truyền thống, nâng cao đời sống người dân...

PV: Phát triển hạ tầng là một trong những đột phá chiến lược. Cùng với tập trung đầu tư đường Vành đai 4, thành phố có định hướng gì về lĩnh vực này?

Bí thư Đinh Tiến Dũng: Chủ trương chung của thành phố nhiệm kỳ này là cố gắng khép kín các đường Vành đai. Đường Vành đai 1, Vành đai 2 cơ bản đã xong, Vành đai 3 còn một đoạn 14km bên huyện Đông Anh thì thành phố quyết định làm nốt bằng tiền ngân sách.

Đường Vành đai 4 thì đang được triển khai quyết liệt. Các tuyến đường cửa ngõ vào Thủ đô cũng phải được cải thiện. Thành phố đã quyết định đầu tư đoạn từ Hà Đông đi Xuân Mai làm rộng như đoạn Nguyễn Trãi, đoạn từ cuối Đại lộ Thăng Long đi lên cao tốc Hà Nội - Hòa Bình cũng được làm to rộng như thế. Ở khu vực phía Nam, chúng ta sẽ làm tiếp đoạn từ Hà Đông, qua Thanh Trì...

Ngoài ra, chúng ta phải tập trung tiến hành các thủ tục để sớm đầu tư xây dựng những cầu vượt sông Hồng, tăng cường hạ tầng kết nối quan trọng như cầu Tứ Liên, cầu Ngọc Hồi, cầu Thượng Cát... Đồng thời, phải phối hợp để sớm triển khai xây dựng 3 cầu vượt sông Hồng và sông Đuống trên đường Vành đai 4, gồm cầu Mễ Sở, Hồng Hà vượt sông Hồng và cầu Hoài Thượng vượt sông Đuống.

Đây là 3 cây cầu có ý nghĩa quan trọng để kết nối liên thông và đưa vào vận hành khai thác cùng với đường song hành Vành đai 4. Tuy nhiên, do 3 cầu này thuộc Tiểu dự án đầu tư công trong dự án thành phần 3 (PPP) dự án Vành đai 4, nên tiến độ chậm. Thành phố đang kiến nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép triển khai thực hiện những tiểu dự án đầu tư công trong Dự án PPP này như một dự án đầu tư công thông thường để rút ngắn tiến độ.

Cùng với đó, thành phố xác định là phải phát triển hệ thống giao thông công cộng thật tốt gắn với xây dựng 2 thành phố trực thuộc thì mới có thể giải nén đô thị. Cho nên, tới đây, Hà Nội sẽ tập trung chuẩn bị các dự án đường sắt đô thị, bây giờ nếu không chuẩn bị thủ tục thì đến năm 2026 chúng ta không có hồ sơ để quyết định được. Lúc đó mới quyết định danh mục thì phải 3 - 5 năm sau mới có dự án để triển khai, sẽ rất lâu.

Trước mắt, năm 2024, thành phố đang chỉ đạo đưa vào vận hành trước đoạn đường sắt trên cao từ Nhổn về đến Kim Mã. Đoạn ngầm từ Kim Mã về Ga Hà Nội đã được tháo gỡ vướng mắc, tới đây sẽ tập trung triển khai.

Thứ hai là tuyến đường sắt trên cao Cát Linh - Hà Đông sẽ được đầu tư để nối tiếp lên đến Xuân Mai. Tuyến đường sắt thứ ba mà thành phố sẽ tập trung chỉ đạo triển khai sớm mà nếu làm được sẽ tạo động lực thúc đẩy phía Tây thành phố, đó là tuyến Văn Cao - Hòa Lạc. Ngoài ra còn một tuyến nữa cũng rất quan trọng, là tuyến từ sân bay Nội Bài đi về trung tâm thành phố cũng sẽ được ưu tiên triển khai sớm.