Thảo luận ở hội trường về kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2023 chiều 31/10, góp ý một số nội dung liên quan đến vấn đề văn hóa, ĐBQH Đỗ Chí Nghĩa (đoàn Phú Yên) nêu, sau Hội nghị Văn hóa toàn quốc năm 2021, chúng ta đã chứng kiến một sự thay đổi rất lớn trong nhận thức, trong tư duy, trong hành động, trong chuyển biến của các cấp, các ngành liên quan đến văn hóa.
Cuộc hội thảo thể chế, chính sách và nguồn lực cho phát triển văn hóa do Ủy ban Văn hóa, Giáo dục phối hợp một số cơ quan, tổ chức đã tạo được những dư địa, kết quả tốt đẹp và sự chuyển biến đó đã thể hiện rất rõ trong các lĩnh vực của đời sống xã hội. Đó là một trong những vấn đề rất cơ bản để cho văn hóa có những bước phát triển bền vững trong triển khai sắp tới.
Một điểm thuận lợi thứ hai trong phát triển văn hóa, đó là đất nước chúng ta có 100 triệu dân với tăng trưởng kinh tế 5% đến 6% một năm. Đây là mơ ước của nhiều quốc gia khác với tỉ lệ dân số trẻ và người Việt Nam thích bàn luận, thích xem, thích cái mới và rất say sưa với chữ nghĩa, với văn hóa, đó là dư địa rất lớn để chúng ta phát triển trước hết là văn hóa, nghệ thuật.
ĐBQH Đỗ Chí Nghĩa phát biểu tại hội trường.
Dẫn ví dụ, vừa qua ban nhạc Black Pink sang biểu diễn ở Việt Nam chỉ có 2 đêm mà tổng thu của họ là hơn 13 triệu USD, đại biểu Đỗ Chí Nghĩa nêu, trong chiến lược phát triển công nghiệp văn hóa phê duyệt năm 2016, chúng ta đề ra con số phấn đấu đến năm 2020 đạt tổng doanh thu nghệ thuật biểu diễn là 16 triệu USD, năm 2030 phấn đấu đạt 31 triệu USD.
“Như vậy, chỉ hai đêm diễn của Black Pink đã được non nửa con số chúng ta phấn đấu của tổng thu của nghệ thuật biểu diễn năm 2030, đó là điều rất đáng suy nghĩ. Họ thu ở trên đất nước chúng ta, người Việt Nam chúng ta và trên sân vận động Mỹ Đình của chúng ta”, đại biểu nói.
Ông Nghĩa chia sẻ: "Chúng tôi vào Tp.Hồ Chí Minh, các đồng chí Sở Văn hóa nói rất tiếc là tiêu chuẩn của sân vận động ở Tp. Hồ Chí Minh không đạt. Nếu họ lại vào đó biểu diễn thêm 2 đêm nữa, chỉ cần 4 đêm diễn là bằng chúng ta phấn đấu năm 2030, như vậy dư địa rất lớn.
Nhưng khi Ủy ban Văn hóa, Giáo dục đi giám sát, khảo sát ở các địa bàn, chúng tôi thấy trong dư địa này, nghệ thuật biểu diễn còn rất nhiều vấn đề đặt ra. Các nhà hát thì không có diễn viên, diễn viên thì không có nhà hát.
Có nhà hát, trung tâm biểu diễn nghệ thuật quản đến 5 địa điểm đất vàng, đất kim cương của thành phố nhưng chỉ vận hành 1 địa điểm, 4 địa điểm còn lại hoặc là để hoang hoặc cho các đơn vị khác thuê và tốn tiền bảo vệ, tốn tiền điện nước", ông Nghĩa nêu.
Trong khi đó, theo ông Nghĩa phần lớn các đoàn nghệ thuật không có nhà hát riêng để biểu diễn, muốn biểu diễn phải đi thuê, rất khó khăn về địa điểm biểu diễn.
Bên cạnh đó, về nhân lực, một số đoàn nghệ thuật ở Trung ương cũng rất khó khăn, có đoàn không có biên chế. Có những nghệ sĩ sắp thành nghề, theo đuổi tới 10 năm cũng phải bỏ vì không có biên chế.
“Chúng tôi đi khảo sát ở các trường nghệ thuật, các ngành nghệ thuật truyền thống, các cháu không vào nữa, rất ít người vào”, ông Nghĩa trăn trở.
Đại biểu dẫn chứng, vừa qua ban nhạc Black Pink sang biểu diễn ở Việt Nam chỉ có 2 đêm mà tổng thu của họ là hơn 13 triệu USD.
Cũng theo ông Nghĩa, về nghệ thuật biểu diễn còn nhiều vấn đề phải nói, nhưng chúng tôi nghĩ điều quan trọng là muốn có những tác phẩm xứng tầm thì phải có chính sách, mà quan trọng nhất là phải tạo dư địa sáng tạo cho các nghệ sĩ để sáng tạo.
Nhắc lại trường hợp 40 vở kịch của Lưu Quang Vũ với những đêm diễn đỏ đèn, đại biểu hy vọng với sự phát triển công nghiệp văn hóa, với những chính sách thiết thực sẽ có những tác phẩm văn hóa, văn nghệ, những tác phẩm văn chương xứng tầm, mang hơi thở thời đại.
Nhất là trong thực tiễn cuộc đấu tranh chống tham nhũng, tiêu cực phát động hiện nay, hơi thở để sống rất nhiều, những số phận, câu chuyện rất nhiều và chúng ta chờ đợi những tác phẩm phản ánh được thời đại, phản ánh hơi thở cuộc sống, càng thật thì càng sống lâu với thời gian, càng thật thì sẽ càng được đón nhận một cách sâu sắc.
Ông Nghĩa cũng nhấn mạnh, văn hóa là nguồn lực nội sinh phát triển. Tổng Bí thư đã nói rõ trọng tâm của phát triển văn hóa là phát triển con người, tránh chuyện tư duy văn hóa chỉ là giải trí, mà đã là con người thì trước hết phải phát triển văn hóa công vụ, đạo đức công vụ.
