Dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc – Nam qua địa bàn tỉnh Hà Tĩnh có chiều dài khoảng 103,42km, điểm đầu thuộc phường Bắc Hồng Lĩnh, giáp ranh địa phận tỉnh Nghệ An và điểm cuối thuộc phường Vũng Áng, giáp ranh với địa phận tỉnh Quảng Trị.
Dự kiến, trên phạm vi tỉnh Hà Tĩnh được bố trí 3 nhà ga (2 ga khách và 1 ga hàng hóa); 1 depot (nơi quản lý, dừng đỗ và bảo dưỡng sửa chữa toa tàu) bố trí tại xã Kỳ Hoa, phục vụ cho khai thác tàu hàng khu đoạn Ngọc Hồi – Vũng Áng; 3 trạm bảo dưỡng (1 trạm tại xã Việt Xuyên, 1 trạm tại xã Cẩm Lạc và 1 trạm đặt tại xã Kỳ Hoa) để chứa các phương tiện bảo trì và vật tư, vật liệu.
Dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc – Nam qua địa bàn tỉnh Hà Tĩnh có chiều dài khoảng 103,42 km.
Sau khi kiểm tra, rà soát hướng tuyến theo thiết kế sơ bộ của hồ sơ báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án được duyệt, do có một số vị trí bất cập, tỉnh Hà Tĩnh có kiến nghị, đề xuất điều chỉnh trong bước báo cáo nghiên cứu khả thi dự án.
Cụ thể, Hà Tĩnh đề nghị chuyển vị trí trạm bảo dưỡng Việt Xuyên từ phía trái tuyến (phía Đông) sang phía phải tuyến (phía Tây, theo hướng Bắc – Nam); xem xét dịch chuyển vị trí trạm bảo dưỡng Kỳ Hoa đảm bảo phù hợp (ưu tiên phương án dịch về phía Bắc để tránh giao cắt với quốc lộ 1).
Nghiên cứu dịch chuyển tim tuyến đường sắt tốc độ cao qua địa bàn huyện Cẩm Xuyên cũ để đảm bảo hành lang an toàn đường bộ, đường sắt theo quy định; xem xét dịch chuyển tim tuyến đường sắt qua TX Hồng Lĩnh cũ nhằm hạn chế tối đa giải phóng mặt bằng khu vực Đền Cả và ảnh hưởng đến kết cấu hạ tầng của Trạm Biến áp 110kV Hồng Lĩnh…
Theo báo cáo nghiên cứu tiền khả thi được duyệt, dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam có chồng lấn với trạm dừng nghỉ cao tốc Bắc - Nam ở xã Cẩm Hưng.
Việc đề xuất điều chỉnh một số đoạn tuyến của dự án đường sắt tốc độ cao để hạn chế ảnh hưởng đến công trình tâm linh, công trình trọng điểm, phát triển kinh tế - xã hội các địa phương ở Hà Tĩnh.
Bên cạnh đó, Hà Tĩnh cũng đề nghị Bộ Xây dựng nghiên cứu, tham mưu cấp có thẩm quyền xem xét sửa đổi, điều chỉnh giảm phạm vi bảo vệ cầu đối với các cầu vượt sông, từ đó giảm phạm vi GPMB nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho công tác GPMB và đảm bảo hiệu quả đầu tư của dự án.
Theo theo ông Lê Anh Sơn, Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Tĩnh, khối lượng GPMB của dự án trên địa bàn tỉnh là rất lớn khi dự kiến có gần 1.350 hộ dân bị ảnh hưởng đất ở, cần bố trí tái định cư, cùng hàng loạt công trình hạ tầng kỹ thuật và xã hội thiết yếu phải di dời.
Việc di dời, giải phóng các công trình này cần có thời gian chuẩn bị và tổ chức thực hiện tương đối dài. Tuy vậy, đến thời điểm này, địa phương mới chỉ được cung cấp ranh giới GPMB sơ bộ, chưa được bàn giao tọa độ cọc và mốc giới ngoài thực địa.
Những cột mốc GPMB ranh giới sơ bộ đầu tiên đã được cắm tại Hà Tĩnh.
Theo Nghị quyết số 106 của Chính phủ, việc bàn giao cọc mốc GPMB sẽ thực hiện trong khoảng thời gian từ tháng 3 tới tháng 12/2026, trong khi theo chỉ đạo, thời gian phải cơ bản hoàn thành bàn giao mặt bằng là tháng 12/2026.
Thực tế trên đặt ra yêu cầu cấp thiết cần sớm có hướng dẫn thống nhất về phạm vi được triển khai các nội dung bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trên cơ sở thiết kế sơ bộ cũng như sớm thống nhất hướng tuyến, đẩy nhanh tiến độ bàn giao cọc mốc GPMB để địa phương có đủ điều kiện pháp lý và thực tế tổ chức triển khai đồng bộ, kịp thời, đúng tiến độ theo chỉ đạo của Quốc hội và Chính phủ.
