Quy hoạch đại học: Đầu tư trọng điểm để đào tạo nhân lực chiến lược

Sáng 14/6, Bộ GD&ĐT tổ chức Hội nghị triển khai các đề án phát triển nguồn nhân lực và thúc đẩy hợp tác "3 nhà" – Nhà nước, nhà trường và doanh nghiệp.

Hội nghị tập trung làm rõ các nội dung quan trọng để thực hiện Quy hoạch mạng lưới cơ sở giáo dục đại học và sư phạm thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050; Đề án đào tạo nguồn nhân lực phục vụ phát triển công nghệ cao giai đoạn 2025 - 2035 và định hướng tới năm 2045; Đề án đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực phục vụ phát triển điện hạt nhân đến năm 2035; Đề án phát triển hệ thống trung tâm đào tạo xuất sắc và tài năng về công nghệ 4.0 đến năm 2030.

Cùng với đó, tạo điều kiện để các trường đại học tham gia sâu vào đào tạo nhân lực chất lượng cao nhận được sự quan tâm đặc biệt.

Phát biểu tại hội nghị, TS. Đặng Văn Huấn – Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục đại học (Bộ GD&ĐT) nhấn mạnh đào tạo nhân lực chất lượng cao là nhiệm vụ chiến lược, trong đó Nhà nước giữ vai trò kiến tạo, điều phối và cung cấp nguồn lực chủ đạo. Song song, cần huy động mạnh mẽ sự tham gia của doanh nghiệp, nhà đầu tư trong và ngoài nước để hỗ trợ đào tạo, đặc biệt ở các lĩnh vực khoa học cơ bản.

Các Đề án cũng đặt trọng tâm vào việc mở rộng đào tạo trình độ cao, chất lượng cao trong các ngành STEM, nhóm ngành then chốt phát triển kinh tế xã hội. Mục tiêu là xây dựng đội ngũ nhân lực tinh hoa trong các lĩnh vực khoa học, kỹ thuật và công nghệ mũi nhọn, trực tiếp phục vụ phát triển công nghệ chiến lược và công nghệ cao được ưu tiên.

Tại hội nghị, đại diện nhiều trường đại học bày tỏ mong muốn nằm trong mạng lưới quy hoạch, góp phần đào tạo nhân lực chất lượng cao. Tuy nhiên, một số ý kiến cho rằng có nên cần mở rộng quy hoạch, tạo thêm cơ hội có những trường có tiềm lực tham gia.

Đại diện Trường Đại học Kiến trúc Tp.HCM đề xuất được mở ngành đào tạo Xây dựng nhà máy điện hạt nhân, nhằm đáp ứng nhân lực phát triển các nhà máy điện hạt nhân trong thời gian tới. Tuy nhiên, nhà trường chưa nằm trong quy hoạch phát triển nhân lực chất lượng cao, gây ra lo ngại về tính phù hợp và khả năng triển khai.

Tương tự, ông Phạm Văn Cường – Phó Giám đốc Học viện Nông nghiệp Việt Nam cho rằng, đối với lĩnh vực công nghệ sinh học, nhiều trường chuyên ngành như nông nghiệp, lâm nghiệp có đủ cơ sở vật chất và chuyên môn, nhưng lại chưa được tham gia đề án. Ông đề nghị Bộ GD&ĐT xem xét mở rộng phạm vi, để các trường đủ năng lực có cơ hội đóng góp vào nhiệm vụ quốc gia này.

Giải đáp các băn khoăn, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Hoàng Minh Sơn khẳng định chính sách hiện hành đã chú trọng đào tạo nhân lực STEM. Bởi các ngành này liên quan trực tiếp đến nhiều lĩnh vực kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, việc tham gia đề án phải dựa trên năng lực thực tế của từng cơ sở giáo dục. Quy hoạch mạng lưới nhằm hình thành các đại học trọng điểm, tránh đầu tư dàn trải, kém hiệu quả.

Điều này thể hiện không phải đóng cửa, mà là mở đúng hướng. Các trường cần chủ động nâng cao năng lực, tìm hướng đi phù hợp để tham gia vào quá trình đào tạo nhân lực cho các lĩnh vực mũi nhọn.

Trao đổi với Người Đưa Tin, Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn cũng nhìn nhận, hạn chế trong việc đào tạo nhân lực chất lượng cao đối ở bậc đại học hiện nay đó là năng lực đào tạo.

"Đầu tư cho giáo dục đại học vẫn còn ở mức thấp, như vậy sẽ rất khó có cơ sở vật chất tốt hay đội ngũ giảng viên giỏi để phục vụ đào tạo. Tiếp đến, rất cần có cơ chế hỗ trợ học phí, học bổng để thu hút sinh viên theo học. Cuối cùng là phải giải quyết bài toán thị trường. Khi nền công nghiệp có nhu cầu về nhân lực, lúc đó cơ sở giáo dục đại học mới có điều kiện phát triển tốt hơn", Thứ trưởng đánh giá.

Đại diện ngành giáo dục cũng cho biết những trường được tham gia mạng lưới quy hoạch đều là những cơ sở đáp ứng yêu cầu về nhân lực, vật lực. Và các đơn vị này cũng sẽ được ưu tiên đầu tư trong thời gian tới.