Theo Cục Y tế Dư phòng, Bộ Y tế, rượu bia chính là nguyên nhân trực tiếp của ít nhất 30 bệnh và nguyên nhân gián tiếp của 200 loại bệnh tật, chấn thương.
Ngày Tết, gặp nhau mời uống một chút rượu để chúc sức khỏe là một nét văn hóa của người Việt. Tuy nhiên, uống nhiều rượu bia, đặc biệt ép nhau uống rượu bia thì không phải là nét “văn hóa” và hoàn toàn không tốt cho sức khỏe.
(Ảnh minh họa).
Khi nói đến tác hại của rượu bia, mọi người thường nghĩ ngay đến hậu quả gây rối loạn tâm thần, xơ gan và tai nạn giao thông. Tuy nhiên, trong thực tế hậu quả lớn nhất của uống rượu bia đa dạng và phức tạp hơn rất nhiều. Chúng ẩn họa những nguy cơ mắc các bệnh không lây nhiễm phổ biến hiện nay.
Vậy rượu bia gây hại cho người sử dụng như thế nào? Nên uống bao nhiêu? Mức nào là nguy hại sức khỏe?
Tác hại của rượu bia chính là do chất cồn (ethanol) gây ra thông qua ba cơ chế trực tiếp chính gồm:
Thứ nhất với liều nhỏ và từ từ, chất cồn gây độc mạn tính cho các cơ quan và mô trong cơ thể, làm tổn thương tế bào và dẫn đến hậu quả là mắc các bệnh mạn tính (ung thư, bệnh lý tim mạch, đái tháo đường...).
Thứ hai khi uống nhiều, chất cồn gây nhiễm độc cấp tính, tác động lên cấu trúc và dẫn truyền của thần kinh trung ương, làm rối loạn phối hợp động tác, giảm tỉnh táo, rối loạn nhận biết, ảnh hưởng đến hành vi, từ đó gây ra các hậu quả cho người uống và người xung quanh (tai nạn, bạo lực, hành vi nguy cơ...).
Thứ ba, chất cồn là chất hướng thần gây nghiện làm cho người uống phải gia tăng liều dùng và tái sử dụng. Việc uống rượu bia thường xuyên dẫn đến thích nghi thần kinh khiến cho việc giảm liều lượng hoặc ngừng uống sẽ dẫn đến hội chứng “cai rượu”. Lệ thuộc rượu bia sẽ gây ra loạn thần do rượu và dẫn đến mắc các bệnh mạn tính cũng như gây ra các hậu quả trước mắt và gánh nặng lâu dài cho xã hội.
Cuối cùng chất cồn có thể tương tác xấu với các chất hóa học khác trong cơ thể, làm trầm trọng thêm những tổn thương thể chất và tinh thần có sẵn.
Trong thực tế không thể có được một tiêu chuẩn chung uống bao nhiêu là có hại bởi vì nguy cơ do uống rượu bia khác nhau phụ thuộc vào tuổi, giới tính và các đặc tính sinh học khác của từng người, cũng như hoàn cảnh và cách thức uống rượu bia khác nhau. Thậm chí một số cá nhân dễ bị tổn thương còn bị tăng tính nhạy cảm đối với tính độc, kích thích tâm thần và gây nghiện của rượu bia. Nói một cách khác, không có mức độ uống rượu bia nào là an toàn. Các bằng chứng khoa học cho thấy uống một lượng rất nhỏ rượu bia cũng có thể gây ra các nguy cơ và hậu quả sức khỏe nhất định.
Đối với người có uống rượu bia trong dịp Tết cổ truyền hoặc dịp lễ hội, Bộ Y tế khuyến cáo:
- Cố gắng kiểm soát lượng uống ở mức nguy cơ thấp nhất trong một lần uống.
- Nên uống từ từ, kết hợp vừa ăn vừa uống, uống xen kẽ với nước lọc.
- Phải uống rượu, bia rõ nguồn gốc, đảm bảo chất lượng.
- Tuyệt đối không điều khiển phương tiện cơ giới sau khi uống rượu bia.
- Sau khi uống, không nên tham gia vào các hoạt động ngoài trời hoặc ở những nơi nguy hiểm, không an toàn (dễ bị ngã, va chạm, chấn thương…).
Diệu Thu
