Sáng 21/11, sau khi nghe báo cáo, Quốc hội tiến hành thảo luận ở hội trường về các báo cáo công tác của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao; công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật; công tác thi hành án; công tác phòng, chống tham nhũng năm 2023.
Người dân rất trông chờ vào việc thu hồi tài sản
Phát biểu thảo luận, đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) cho biết, công tác phòng chống tội phạm trên các lĩnh vực thời gian qua mặc dù đạt được nhiều kết quả rất khích lệ, tuy nhiên, các loại tội phạm có loại giảm không nhiều, có nhiều loại lại tăng, tài sản bị thiệt hại tăng hơn 450%.
Ông Hoà dẫn chứng, số vụ giết người tăng 12,65%, cướp tài sản tăng 44,40%, lừa đảo chiếm đoạt tài sản tăng 61,52%, cho vay nặng lãi tăng 67,85%, gây rối trật tự công cộng tăng 80,75% tội phạm công nghệ thông tin, mạng internet tăng hơn 200 vụ, xâm hại trẻ em tăng hơn 41%...
"Đã xuất hiện băng nhóm tội phạm hoạt động có tổ chức với nhiều đối tượng tham gia để in ấn mua bán bằng cấp giấy tờ giả ở nhiều địa phương, vụ tiếp viên hàng không vận chuyển 11 kg ma tuý được giấu trong tuýp kem đánh răng là hiện tượng bất thường", đại biểu Phạm Văn Hoà đánh giá.
Đại biểu Phạm Văn Hòa, đoàn Đồng Tháp (Ảnh: Quochoi.vn).
Theo Phó Trưởng đoàn ĐBQH Đồng Tháp, những con số nêu trên thể hiện sự hạn chế nhất định trong công tác đấu tranh phòng ngừa tội phạm trên một số lĩnh vực. Trong đó, nổi cộm là một số vụ việc như vụ bạo loạn khủng bố có vũ trang xảy ra ở tỉnh Đắk Lắk làm chết 9 cán bộ chiến sĩ công an và cán bộ lãnh đạo xã.
"Đây là vụ điển hình cho sự lơ là mất cảnh giác của cán bộ ở cơ sở và tranh chấp đất đai ở nơi đây, gây dư luận xã hội không tốt, cho nên các cơ quan chức năng cần tăng cường hơn nữa công tác quản lý nhà nước về ninh trật tự ở những nơi được chấm điểm phức tạp, rút kinh nghiệm sự việc xảy ra, phát động phong trào bảo vệ an ninh tổ quốc có chất lượng, nắm chắc tình hình cụ thể không để xảy ra vụ việc tương tự", ông Hoà nêu.
Liên quan vụ án xảy ra tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, ông Hoà cho biết, các đối tượng tội phạm thực hiện hành vi làm khống cả nghìn hồ sơ để vay chiếm dụng trên 1 triệu tỷ đồng của ngân hàng SCB, trong đó có trên 500.000 tỷ tiền gửi của người dân. Thậm chí, trưởng đoàn thanh tra của Ngân hàng Nhà nước nhận hối lộ 5,2 triệu USD.
Đại biểu Hoà nhận định, đây là vụ nhận hối lộ bằng tiền mặt nhiều nhất từ trước đến nay và vụ án này có số lượng tiền bị chiếm dụng, có khả năng thất thoát cũng nhiều nhất.
"Vụ này có thể chỉ là "bề nổi của tảng băng bị vỡ", còn những tảng băng khác chưa bị vỡ. Người dân rất trông chờ vào việc thu hồi tài sản tiền của các đối tượng trong vụ án này", ông Hoà nhấn mạnh.
Làm rõ sự bắt tay giữa ngân hàng và công ty bảo hiểm
Đại biểu Hoà cũng cho biết dư luận đang đặt vấn đề việc có hay không sự bắt tay giữa một số ngân hàng với các công ty bảo hiểm. Theo đó, các ngân hàng này giao cho nhân viên tư vấn khách hàng sai sự thật nhằm mục đích chuyển từ tiền gửi sang mua bảo hiểm nhân thọ, bảo hiểm đầu tư. Hậu quả, có cả nghìn người đã gửi đơn khiếu nại, làm giảm lòng tin người dân vào hệ thống ngân hàng và hoạt động bảo hiểm.
Đặc biệt là trong năm tội phạm tham nhũng, chức vụ tăng hơn 51% số vụ, số người tăng hơn 96%, trong đó tội nhận hối lộ tăng 346%. Điều này cho thấy công tác phòng chống tham nhũng rất là quyết liệt, phát hiện đến đâu sẽ xử lý đến đó, không vùng cấm không ngoại lệ.
Điều đáng quan tâm là những vụ án tham nhũng điều có liên quan đến người đứng đầu, lợi dụng pháp luật chưa chặt chẽ, câu kết với nhau để thực hiện hành vi tham nhũng, trục lợi.
Dư luận cũng rất quan tâm đến việc lãng phí tài sản công, mua sắm, bất động sản, chi tiêu... Số này lại không phát hiện xử lý, nếu lãng phí mà có số liệu chứng minh có thể thất thoát ngân sách không ít hơn tham nhũng.
Vụ Vạn Thịnh Phát có thể coi là vụ nhận hối lộ bằng tiền mặt nhiều nhất từ trước đến nay và khả năng thất thoát cũng nhiều nhất.
Xuất phát từ những vấn đề trên, đại biểu Phạm Văn Hoà mong muốn Chính phủ, các ngành chức năng có đánh giá kỹ lưỡng, khách quan, cầu thị về những thực trạng trên, nhất là trong năm nay các vụ việc, số người vi phạm lại tăng, trong khi các vụ giảm thì không đáng kể.
Tìm nguyên nhân để có biện pháp khắc phục hữu hiệu lấy lại lòng tin với người dân, nhất là các vụ án nghiêm trọng, rất nghiêm trọng liên quan đến cuộc sống sinh hoạt, tâm lý, tình cảm, cuộc sống bình yên của người dân, giảm thiểu tối đa các vụ án tăng bất thường.
Đại biểu lo ngại, trong năm tới, tình hình trật tự xã hội lại diễn biến phức tạp khó lường, gây tâm lý hoang mang lo lắng trong lòng nhân dân. Các vụ án tham nhũng lớn, đối tượng cầm đầu mặc dù được ngăn chặn kịp thời, nhưng vẫn còn "lọt lưới những con cá to trốn khỏi đất nước" chưa bắt giữ được, gây khó khăn cho công tác tố tụng. Cùng đó, tài sản tham nhũng được thu hồi cao hơn cùng kỳ nhưng vẫn chưa đạt kỳ vọng.
Dư luận quan tâm các vụ án lớn như AIC, Việt Á, Vạn Thịnh Phát
Trước đó, trình bày Báo cáo thẩm tra Báo cáo của Chính phủ về công tác phòng, chống tham nhũng năm 2023, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga cho biết, công tác phát hiện, xử lý tham nhũng tiếp tục được đẩy mạnh, xử lý toàn diện, nghiêm minh.
Các cơ quan chức năng đã tăng cường phối hợp chặt chẽ, khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử kịp thời, kiên quyết xử lý nghiêm minh các vụ án tham nhũng, cả trong khu vực nhà nước và khu vực ngoài nhà nước, xử lý cả cán bộ đương chức và cán bộ đã nghỉ hưu có sai phạm.
Đáng chú ý, việc phát hiện, xử lý tham nhũng được tiến hành đồng bộ, quyết liệt ở cả ở cấp Trung ương và địa phương, đặc biệt là ở cấp tỉnh.
Báo cáo của Ủy ban Tư pháp nêu rõ, cơ quan chức năng ở địa phương đã khởi tố, điều tra, xử lý nhiều vụ án tham nhũng nghiêm trọng, phức tạp liên quan đến cán bộ cao cấp ở địa phương như Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND tỉnh, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Giám đốc, Phó Giám đốc sở, Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND cấp quận, huyện... (Quảng Ninh, Hà Nam, Đà Nẵng, Hòa Bình, Thanh Hóa, Cao Bằng...).
Việc phát hiện, xử lý các vụ án tham nhũng, tiêu cực lớn, trọng điểm, dư luận xã hội quan tâm. Cụ thể các vụ án như: vụ án Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng tại Công ty Cổ phần Tiến bộ quốc tế (AIC); vụ án Nhận hối lộ xảy ra tại Cục Lãnh sự, Bộ Ngoại giao; vụ án kít xét nghiệm Covid-19 Việt Á; các vụ án liên quan đến Công ty Cổ phần Tập đoàn Vạn Thịnh Phát; vụ án Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng xảy ra tại Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam....
