Trước khi người Thái trở thành chủ nhân, vùng đất tây Thanh Hóa nói chung và Tây Bắc nước ta vốn là địa bàn cư trú lâu đời của cư dân bản địa, gọi là người Lếm, người Lé (người Xá).

Xuyên qua những vạt rừng um tùm vắng dấu chân người, chỉ có mùi rừng ngai ngái là tới khu nhà mồ của người Xơ Đăng. Hàng chục quan tài được đặt trên giá gỗ với bốn cây cọc, có chiếc bục ra thấy mờ mờ những lớp xương.